Màu nắng thu long lanh trên nhành lá đỏ vàng, buổi chiều đầy màu sắc an nhiên. Bao điều xẩy ra, lo lắng nhiều hơn hớn hở vui mừng, thất nghiệp tăng cao, bảng bán nhà treo khắp nơi, lung lay theo cơn gió. Bao cái chết bất ngờ không định trước, tuần qua ở San Mateo người mẹ trẻ Việt Nam bị bắn chết sau khi chuyền hai con nhỏ qua cửa sổ cho cảnh sát, hôm nay ở San Diego chiếc máy bay trực thăng rơi vào khu dân cư, lấy đi mạng sống của bốn người trong một gia đình Đại Hàn, người chồng nghẹn ngào nhắc đến mẹ vợ, vợ và hai con của ông buổi sáng còn ríu rít điểm tâm. Thời gian này khó tìm được tin tức vui vẻ trên báo chí, truyền thanh, truyền hình.

Con đường đi làm về nhà, chỉ một đoạn ngắn, vầng trăng vắt vẻo tỏa sáng lẻ loi, đối chọi với ngàn ngọn đèn trang trí hai bên đường. Tấm bảng quảng cáo của hệ thống Mervyn’s đầy màu sắc, nhưng khiến góc ngã tư đượm buồn vì họ đã khai phá sản, nhịp độ xe chạy dường như lờ đờ theo.

“Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!” thì ngược lại

“Cảnh buồn người biết vui sao bây giờ!”

Tôi có bao nhiêu niềm vui cất dấu trong lòng, mà cảnh thế thời thế cũng làm tôi khựng lại, vườn tôi lá đã phủ đầy sân cỏ, những cây ớt hôm nào tươi roi rói nay lá cũng đang ủ rũ lạnh co.

Niềm vui của tôi đơn giản, nên tôi có nhiều lắm, mùi thơm ngai ngái của bụi thông làm giậu trước nhà, những viên gạch hình lục giác lát trước sân, tiếng đồng hồ gõ thanh thản êm đềm, những bông hoa không lộng lẫy nhưng màu sắc reo vui bên khung cửa sổ, ngay cả các bụi hồng không còn hoa cũng làm tôi vui khi nghĩ đến giấc ngủ vùi, để rồi ươm nụ mùa xuân.

Tôi không dám gọi bạn tôi, người bạn góa bụa vì tôi không biết phải nói gì, phải làm gì cho bạn. Tôi ngần ngại không dám cho ý kiến, về vấn đề lủng củng trong gia đình của người bạn khác. Qua một thời gian, đối diện với những khúc mắc rất bình thường của đời sống, nhà cửa con cái, gia đình cha mẹ già yếu, cơ thể bệnh hoạn, tôi trầm tĩnh hẳn lại không ôm đồm một lúc nhiều việc nữa. Theo thời gian điều gì trắc trở, cũng có cách để sắp xếp lại, nếu lòng mình thật sự muốn thế.

Trên hết là sự may mắn, tôi luôn tin điều này, nếu không may mắn tôi không được như hôm nay. Nhớ đến những đoạn đường đời đã qua, nhìn đoạn đường mình đi hôm nay, không tự hào, không kiêu hãnh, không tủi hổ, không thèm muốn, không so đo tính toán, không sợ hãi chi nữa. Làm người Việt Nam, được bình an là điều ai cũng mong muốn, có một mái nhà thuận vợ thuận chồng, con cái không hư hỏng là một nguồn hạnh phúc không bút mực nào tả hết được rồi.

Đêm nay, tôi ngồi viết cho riêng tôi và chia sẻ cho bạn ánh long lanh của trăng, nét lung linh của đèn, tiếng xạt xào của lá, hơi lạnh của gió đang lùa vào khe hở, cánh cửa tôi cố tình để hé. Đọc câu hỏi: “bỏ lại quê hương, anh đã tìm thấy gì ở bến bờ tự do?” Tôi thật thanh thản, nếu cách đây vài năm tôi sẽ hăng hái trả lời, nào là tự do, nào là độc lập, nào là hạnh phúc, nào là nhân quyền, những cặp chữ đi đôi với nhau, được ra rả lập đi lập lại một thời gian dài, tôi được nghe, được thấy hầu như mỗi phút, mỗi giây, mỗi góc đường, phố chợ.

Người con gái da vàng, đẹp đẽ đã là hoa hậu một lần nào đó, người chồng là triệu phú, sẽ lấy được bằng cử nhân cuối tháng 12 này, trong buổi dạ tiệc halloween cuối tháng 11, tự do nào khiến cô trao lầm tín hiệu gì đó, với một người ngoại quốc, để hàng xóm nói trên đài truyền hình về một chiếc xe lạ, đi lên đi xuống vài lần trong con phố nhỏ, khu nhà đắt tiền của vợ chồng cô, rồi tiếp theo là cảnh sát bao vây khu nhà, hai cháu bé thoát được ra ngoài, cô và hung thủ cùng chết. Độc lập nào giải thích được câu: “Chưa chồng đi tắt về ngang – có chồng cứ thẳng một đàng mà đi!” cho buổi tối đi chơi khuya một mình, chồng con ở nhà chờ đợi? Hạnh phúc có thật không khi còn tìm kiếm điều gì đó không thật, để trở thành một thảm kịch mà khán giả tò mò, tự tìm lời giải đáp qua các thông tin ít ỏi từ truyền hình truyền thanh.

Một nơi không biết đến chiến tranh, nếu không có vụ khủng bố hai tòa nhà cao đặc biệt tại thành phố New-York, thì người dân chỉ biết nhìn – xem trên phim ảnh nỗi đau đớn của người khác sống trong chiến tranh, chiếc phi cơ rơi ngay thành phố, hình ảnh người phi công (thực tập?) thoát nạn, ngồi trên sân cỏ chân duỗi dài, sự dằn vặt nào anh phải gánh chịu sau này, khi biết tai nạn anh dính líu vào đã lấy đi nguồn hạnh phúc của gia đình người khác! Dù ông Yoon đã nói không trách gì anh. Số mạng là câu trả lời đơn giản trong trường hợp này, cũng là câu trả lời chung cho câu hỏi: “Bỏ lại quê hương, anh đã tìm thấy gì ở bến bờ tự do?”

Hạnh phúc – tự do – độc lập bay bay như đám lá vàng trong cơn gió cuối thu, mùa đông đang đến. Năm tôi mười sáu tuổi, sống ở thành phố Sài Gòn đã mơ mộng, được nằm trên thảm lá vàng khi nhìn tờ lịch đầy màu sắc lá. Năm nay hơn bốn mươi năm sau, sống ở thành phố Milpitas – USA, tôi không dám nằm trên thảm lá vàng, biết phải giải thích thế nào đây?

Ấu Tím