Vào sáng thứ hai, mười giờ kém năm, Perry Mason, cặp dưới nách một gói bọc giấy màu nâu, một tay gỡ cái mũ phớt và ném về phía bức tượng bán thân Blackstone vốn là thứ trang điểm cái giá sách phía sau bàn làm việc của ông.

Chiếc mũ phớt lười biếng quay mấy vòng rồi chụp thẳng xuống vầng trán cẩm thạch của vị luật sư lừng tiếng, tạo cho ngài một vẻ ngang tàng quái đản.

Della, cô thư kí riêng của Mason đang mở thư tín buổi sáng bên bàn, vỗ tay hoan hô. “Chà, lần này thực sự thành công lắm!”

Mason đồng tình với niềm kiêu hãnh kiểu trẻ con.

“Blackstone chắc là phải nhảy chồm lên ở dưới mồ,” Della nhận xét.

Mason mỉm cười. “Ông ấy đã quen từ lâu rồi. Năm mươi năm gần đây tất cả các luật sư chỉ có làm mỗi việc là chất mũ của mình lên vầng trán cao thượng của Blackstone. Điều đó là đặc trưng trong thời đại chúng ta.”

“Đó là điều gì chứ?”

“Ném mũ.”

“Tôi sợ là không hiểu được hết ý nghĩa.”

“Vài thế hệ trước,” Mason giải thích với cô, “các luật sư từng là những người chán ngắt hiếm thấy. Đặt tay lên vạt áo vét, họ nói những diễn từ cầu kì theo mọi quy tắc của nghệ thuật hùng biện. Các văn phòng của họ nhất thiết phải được trang điểm bằng tượng bán thân của Blackstone. Thế nhưng các luật sư trẻ được thừa kế các bức tượng cùng với đồ đạc văn phòng và hàng đống bộ luật thì phát cáu bởi cái vẻ tự mãn khoa trương đông cứng trên bộ mặt bằng đá của lão già này.”

“Chắc là anh cần phải đến gặp nhà phân tâm học, sếp ạ,” Della nói. “Có lẽ đối với anh Blackstone tượng trưng cho cái gì đó mà anh cố sức chống chọi lại một cách vô thức. Thế cái gói gì chỗ anh thế?”

“Có quỷ mới biết nó,” Mason đáp. “Theo tôi, tôi cố sức chống chọi các định kiến u tối. Tôi đã trả mất năm đôla - tôi có ý nói cái gói ấy.”

Trong giọng Della che giấu lòng bao dung dịu dàng sau vẻ giận dỗi giả tạo, “Tôi hi vọng anh không định ghi khoản đó vào chi phí công vụ chứ?”

“Tất nhiên, tôi sẽ ghi. Chứ khác đi thì theo cô các chi phí chung là cái gì?”

“Và anh thậm chí không biết cái gì bên trong đó ư?”

“Tôi mua nó mà không giở ra.”

“Tôi sẽ hơi khó quyết toán, nếu phải ghi vào cột chi năm đôla vì cái gói mà không rõ có gì nằm trong đó. Điều gì đã xui khiến anh như thế?”

“Nói chung,” Mason thốt ra, “sự thể là thế…” Ông mỉm cười.

“Nào tiếp theo là gì?” Della hỏi, cũng không đủ sức kìm nổi nụ cười.

“Cô nhớ cái cô Helen Cadmus nào đó không? Cái tên ấy không nói với cô điều gì sao? “

“Một cái tên khá lạ,” cô nói. “Tôi có cảm giác… Khoan, đó có phải là cô gái đã tự tử, nhảy xuống biển từ tàu buồm của một nhà triệu phú nào đó?”

“Phải, phải, chính cô ta. Benjamin Addicts, một triệu phú khá bất thường, nghỉ ngơi trên chiếc tàu buồm của mình. Giữa biển khơi, cô thư kí của ông ta, Helen Cadmus biến mất không để lại dấu vết. Người ta phỏng đoán là cô ta đã nhảy ra ngoài thành tàu. Mà trong cái gói này… Nào chúng ta cùng xem điều gì viết ở đây.”

Mason lật cái gói lại và đọc, “Đồ vật riêng của Helen Cadmus. Văn phòng mõ tòa.”

Della thở dài. “Đã bấy nhiêu năm tôi là thư kí riêng của anh… và thậm chí đôi khi tôi có cảm giác rằng tôi đã biết anh khá rõ, nhưng rồi lại xảy ra gì đó như kiểu này, và tôi lại nhận thức rằng anh vẫn là ẩn số đối với tôi. Trời ơi, anh lấy thứ đó ở đâu và vì cái gì mà bỏ ra những năm đôla cơ chứ?”

“Mõ tòa khá thường xuyên đưa ra đấu giá đủ thứ vớ vẩn khác nhau chất đống trong văn phòng ông ta. Và hôm nay trong gian nghị án đã có cuộc đấu giá, còn tôi lại vô tình có mặt không xa chỗ đó. Ở đấy diễn ra những cuộc đấu giá khá hăng, tất cả tranh giành các chế tác kim hoàn, các bức tranh quý hiếm, bộ đồ ăn bằng bạc và đủ mọi thứ khác nữa. Sau đó người ta đưa ra đấu giá cái gói này, và chẳng có ai thèm trả giá. Cô cũng biết mõ tòa - ông ta là một bạn tốt của tôi. - Thế là tôi nháy mắt cho ông ta, và đề nghị đặt giá đầu tiên là năm đôla, nhằm kích động công chúng. Và cô biết sao không? Tôi chưa kịp trấn tĩnh thì họ đã dúi cái gói cho tôi rồi, thành ra trong ví tôi bớt đi năm đôla.”

“Thế có gì bên trong ấy?” Della tò mò.

“Ta cùng xem,” Mason đề nghị. Ông mở con dao díp, cắt dây buộc và mở tờ giấy bọc ra. “Ái chà chà! Giống như chúng ta có được cuốn ngữ pháp tiếng Anh, cuốn từ điển, vài sách giáo trình tốc kí, mấy cuốn nhật kí và quyển album với những tấm ảnh.”

“Có thế mà mất những năm đôla!” Della kêu lên.

“Ta ngó qua album ảnh xem,” Mason nói. “Chà! Đây có những tấm ảnh mà ai cũng muốn xỉa năm đôla mua nó.”

Della đi lại gần và ngó qua vai ông.

“Nếu đó được gọi là quần áo tắm,” cô nhận xét, “thì tôi…”

“Thế nhưng giống như nó chính là thế,” Mason đáp. “Bộ đồ tắm từ ba mảnh vải hình vuông, bằng cách thần diệu nào đó đã bám được vào các đường nét uyển chuyển của thân hình khá đáng yêu. Tôi cho rằng đó chính là Helen Cadmus.”

“Cô ta không che giấu quá nhiều khỏi những con mắt người lạ,” Della nói.

“Chắc gì người lạ nào đó đã chụp, có lẽ một cô bạn nào đó của cô ta biết sử dụng máy ảnh, may mắn tóm được khuôn hình gây ấn tượng mạnh. Ồ, ở đây còn cả một tập những bức ảnh của lũ khỉ nữa.”

“Bây giờ tôi nhớ lại rồi,” Della nói. “Chỗ sếp của cô ta, Addicts, có cả một bầy khỉ dạng người, và ông ta tiến hành những cuộc thí nghiệm tâm lí nào đó với chúng.”

Mason gật đầu, vẫn tiếp tục xem các tấm ảnh. “Đây có những tấm ảnh rất không tồi”, ông nhận xét. “Tay phó nháy này là ai đi nữa, anh ta cũng biết nghề rất tốt. Mỗi phát súng đều trúng điểm mười.”

“Và anh ta đã chụp gì?” Della hỏi, tay giở bốn cuốn vở dày - Nhật kí của Helen Cadmus.

“Chủ yếu thì vẫn chỉ mỗi một, Helen tắm trên biển, Helen trên tàu buồm và đại loại”, Mason đáp. “Ở đây không nhiều lắm ảnh lũ khỉ và loài linh trưởng khác.”

“Thế theo anh, khỉ khác linh trưởng ở điểm nào?” Della hỏi.

“Theo tôi, loại nào đó trong số chúng to hơn,” Mason đáp. “Ồ mà cuối cùng thì làm sao tôi biết được? Nếu cô quan tâm điều đó, cô có thể lấy các tấm ảnh và thử nghiên cứu xem nếu rỗi rãi”.

“Sếp ơi, nghe xem trong nhật kí viết gì này!” Della kêu lên.

“Đọc đi,” Mason đáp, “tôi nghe chăm chú đây.”

Ông hướng cuốn album ra ánh sáng để ngắm cho rõ hơn bức hình Helen Cadmus được chụp trong tư thế đảm bảo mối quan tâm cao nhất của bất cứ gã đàn ông nào.

Della giật cuốn album ảnh khỏi tay ông, “Sau này anh có thể ngắm nghía thứ đó. Nghe cô ta viết gì này.”

Và Della cất tiếng đọc một đoạn trích từ nhật kí, “… Tôi không biết tôi có chịu đựng nổi điều đó nữa hay không. Con Pete đáng thương, giống như đoán được người ta đang định làm gì đó với nó, và bất giác đi tìm sự bảo vệ nơi tôi. Với những con khác, tôi thờ ơ nhiều hoặc ít hơn, còn với Pete thì tôi lo lắng thật. Nếu họ âm mưu hủy hoại trí tuệ của nó hoặc làm tổn thương hệ thần kinh, tôi buộc sẽ phải can thiệp. Chẳng còn lối thoát khác. Tôi đã gom góp được một ít tiền và thử mua lại Pete, tất nhiên nếu ông Addicts muốn bán nó. Ông ta sẽ không bán, tôi tuyệt đối tin chắc vào điều đó, nếu ông đoán ra rằng tôi muốn tránh cho Pete khỏi số phận của tất cả các con còn lại. Tôi không biết Hội Bảo Vệ Động Vật sẽ có thể can thiệp hay không, nhưng nếu tôi không thể mua nổi nó, tôi buộc phải tìm phương cách gì đó.”

“Mọi việc rõ ràng,” Mason kết luận, “những vấn đề gia đình gì đó. Tôi nghi ngờ lắm, rằng chúng ta may ra móc được chút ít lợi ích gì từ đó.”

“Cần phải cố làm sáng tỏ,” Della nói.

Mason nhíu trán.

“Nếu đào bới sâu,” sau một lúc trầm ngâm, ông lên tiếng, “hoàn toàn có thể nảy sinh những mối ngờ vực, thực tế cô gái có tự tử hay không. Theo như tôi nhớ, đến giờ người ta vẫn không tìm ra xác cô ấy. Khi tàu buồm rơi vào cơn bão biển, họ đang ở giữa biển khơi, không xa hòn đảo Catalina. Tối hôm trước Addicts đọc chính tả gì đó cho cô ấy, cô hứa đánh máy lại tất cả và đem đến buồng cho ông ta vào tám giờ sáng ngày hôm sau. Cơn bão mạnh, và khi cô ấy không đến, Addicts nghĩ rằng có khả năng cô không được khoẻ. Ông ta đi đến buồng của cô để kiểm tra xem mọi chuyện có ổn không, và phát hiện ra giường ngủ chưa bị động đến. Sau đó mọi người đã xem xét toàn bộ con tàu - Helen không có ở đâu cả. Lúc ấy người ta phỏng đoán rằng cơn sóng đã cuốn cô ra khỏi thành tàu, hoặc là cô đã tự tử. Addicts đã dồn hết sức lực nhằm làm quên vụ này. Theo giả thuyết chính thức, đó là một vụ tự tử.”

Bất thần chuông điện thoại réo lên.

Della nhấc ống nghe.

“Alô,” cô nói, “phải, Gerty à, tôi đây… Hãy nối tôi với ông ấy. “Alô”, cô nhắc lại sau một khoảng thời gian, “Della đây ạ, thư kí của Perry Mason. Tất cả những gì ông cần, ông có thể truyền đạt qua tôi. Ai? Ồ, hiểu ạ… ” Cô nghe thêm một phút, sau đó nói: “Xin đợi cho một chút, tôi sẽ cố liên lạc với ông Mason. Hiện giờ ông ấy đang ở một cuộc họp quan trọng, nhưng nếu ông cứ năn nỉ, tôi sẽ thử truyền đạt lại tất cả với ông ấy.”

“Có gì đằng ấy?” Mason hỏi.

Della lấy lòng bàn tay che ống nói.

“Từ tòa soạn ‘Incvaier’,” cô nói. “Họ muốn cử đến đây một thợ ảnh và phóng viên để chuẩn bị một bài nhỏ cho số báo ngày mai.”

“Về chuyện gì?”

“Về câu chuyện mua nhật kí của Cadmus. Giống như mõ tòa đã ba hoa với ai đó trong số các nhà báo, và tòa soạn cho rằng có thể làm được một bài báo ngắn. Họ muốn đưa điều đó ra dưới dạng một chuyện hấp dẫn nhờ tài liệu gốc.”

“Hãy chuyển cho họ: mời họ cứ đến,” Mason nói. “Tôi thích thú cấp cho họ tư liệu loại nhất. Đó chính là khả năng tuyệt vời biện minh trước cơ quan thuế vụ. Cô với lương tâm trong sạch, sẽ tuyên bố rằng năm đôla được đầu tư vào quảng cáo.”

“Tờ báo, theo mọi nhẽ, người ta cho rằng anh đã mua các cuốn nhật kí để theo đuổi một mục đích xác định. Vấn đề nói đến một quá trình tố tụng nào đó được khởi tố bởi bà Kempton chống Addicts. Anh không rõ gì về vụ này à?”

“Lần đầu tiên nghe thấy,” Mason thú nhận”. “Nhưng mặc, cứ để họ ngờ vực về chuyện đó, cần phải tỏ ra bí ẩn và khó hiểu. Nếu hâm nóng sự hiếu kì của công chúng, thì có thể nhận được một tư liệu không đến nỗi tồi.”

Della gật đầu và nói vào điện thoại, “Ông Mason lúc này đang trong cuộc họp, sau đó ông lại có cuộc gặp gỡ công việc, nhưng ông có thể dành cho các vị một ít thời gian sau năm phút nữa, nếu các vị kịp đến đây.” Cô đặt ống nói. “Thế mà tôi đã hi vọng rằng hôm nay chúng ta có thể làm sạch được phần nào đống thư từ chồng chất này.”

Mason mỉm cười. “Thì ai có thể biết? Nếu không có chuyện về mấy quyển nhật kí, chắc chúng ta đã có thể làm được chuyện ấy. Này Della: Bảo Jecson ghé qua ban thư kí tòa án, thử xem trong danh mục các vụ án đang chuẩn bị và làm sáng tỏ, quỷ tha ma bắt, bà Kempton đã khởi kiện điều gì chống lại Addicts. Và bảo lập tức gọi điện thoại ngay cho tôi. Nói thật, tôi chả cần gì lắm cái cuộc phỏng vấn này, nhưng mà thôi, mặc cho họ chuẩn bị một bài nhỏ cho tờ báo của họ. Họ có đầy đủ quyền đó, thêm nữa, lấy gì mà đoán trước, có lúc bỗng bất chợt cần đến quan hệ thân thiện của cánh nhà báo.”

Della gật đầu và đi lại gần bức tượng bán thân Blackstone, nói, “Chào một buổi sáng tốt lành, thưa ngài Blackstone. Nếu ngài không có gì phản đối, cho phép bản thân tôi gỡ cái mũ phớt mà ngài đội với vẻ ngang tàng không thể bắt chước này khỏi đầu ngài. Chúng tôi chờ thợ ảnh của một tờ báo tới, và chúng tôi cũng muốn văn phòng trông có một dáng vẻ tương ứng.”