Tiểu sử tác giả

Bà sinh ngày 11 tháng 12 năm 1939 tại Huế. Năm 1957, bà chuyển vào sinh sống ở Nha Trang rồi đến năm 1960 bà vào Sài Gòn học Đại học Văn khoa và Luật nhưng bà bỏ ngang, không học hết mà lên Đà Lạt dạy học. Đến năm 1966, bà chuyển sang chuyên tâm viết tiểu thuyết.

Cùng với văn xuôi, Nguyễn Thị Hoàng còn tham gia sáng tác thơ và từ đó bà trở thành một người nổi tiếng trong giới văn nghệ chuyên viết về những mâu thuẫn nội tại của giới trẻ Sài Gòn trong suốt thập niên 1960. Theo Phạm Chu Sa, Nguyễn Thị Hoàng là một trong những nhà văn nữ tài năng thật sự và tên tuổi đã được khẳng định ở miền Nam trước 1975. Bà có những tiểu thuyết với giọng văn trau chuốt bóng bẩy và là một trong vài tác giả có sách bán chạy nhất thời đó.

Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, bà hầu như biến mất khỏi giới nghệ thuật và sống một cuộc sống yên lặng đến tận 1990, khi bà cho ra đời Nhật ký của im lặng. Vào năm 2007, bà lại xuất hiện qua một tùy bút nhan đề “Nghĩ từ thơ Thái Kim Lan” được đăng trên Tạp chí Văn hoá Phật giáo (số xuân Mậu Tí, 12.2007).

.

- 1 -

Này chị Huyền, suốt một tuần nay tôi không hề thấy chị cười, và cũng chẳng thấy chị khóc, nếu là chị, tôi sẽ khóc ngất đi, hoặc cười như điên, và tìm cách giải phóng đời mình, ngay tức khắc, sao chị lại như vậy, trông mặt chị giống như những con người mẫu xinh đẹp lạnh lùng trong tiệm bán hàng áo dài, đến nỗi tôi trông phải sợ và ganh, sợ vẻ dửng dưng ngấm ngầm toan tính của chị, và ganh với những niềm êm dịu, những nguồn an ủi mênh mông thầm kín nào chị cảm thấy trong lòng, chắc chắn là có, chị tin vào một điều gì đó, chị ẩn náu trong một sức mạnh nào đó, nếu không tại sao chị có thể thản nhiên, có thể tiếp tục công việc hàng ngày một cách chu đáo, và có thể chịu đựng một cách thờ ơ trầm tĩnh những xáo động bên ngoài, những vò xé bên trong, hay là chị không cảm thấy gì hết, chị oán hờn à, vô lý, tôi biết rõ quá mà, anh ấy có chà nát chị dưới chân, chị vẫn nhẫn nhục yêu thương, có giết chết chị, chị vẫn thỏa lòng nhắm mắt, có bóp nát tâm não chị ra từng mảng vụn, chị vẫn nhớ nhung, vậy cái gì làm chị điềm nhiên thanh thản trải qua những ngày không phải của tôi mà chính tôi cũng không kiên nhẫn chịu đựng được, hay chị âm mưu điều gì thầm kín đó, chị sẽ bỏ đi sao, đi đâu, tất cả mọi ngã đường đều bít kín, hai bên đang chạm súng, những đám cháy đang bốc cao, và không một chiếc xe nào chạy trên đường phố, vả lại đường sá có lưu thông lại, chị cũng không thể bỏ đi được, trong nhà này ngoài chị ra thì chỉ còn tôi, nhưng tất cả công việc trong nhà này không phải của tôi mà là của chị, ba cũng sẽ không để chị đi đâu, chẳng phải là ba cần gì đến chị, nhưng chị đã thuộc về nhà này và chị phải ở lại, sống và chết trong nhà này, chính tôi mới phải bỏ đi này, chứ sao, người ta muốn chôn sống tôi, những ngày giới nghiêm liên tiếp, những bài luân lý của ông cụ, những lời cay co của bà thím, những băn khoăn của chính mình tưởng có thể giam giữ tôi được sao, người bị chôn sống là chị, chứ không phải tôi, đời chị đã kết thúc, đời tôi mới bắt đầu, tôi không chịu nổi nữa tất cả những gì vây bọc xung quanh, tôi cũng đã chịu đựng nhiều năm rồi, mùi thuốc bắc sắc trong siêu, tiếng gõ mõ của bà thím, những tiếng thở dài của chị, và tiếng súng từng đêm rền rĩ vọng về, cũng chẳng biết đi đâu, nhưng mà rồi sẽ đi, sẽ lao mình đi, chừng nào à, tôi đâu biết, lúc nào thích lên là đi, thời buổi này mà chị còn hỏi là đi đâu, ra đường mới biết là đi đâu, nhưng bây giờ thì đường nào cũng bít kín, còn sinh sống thì quá dễ, cho tận cùng đường đi nữa, thì tôi là đàn bà, chứ có phải đàn ông đâu. Chị cười à, chửi à, đừng có nghĩ bậy, tôi nói vậy có nghĩa là đàn bà bây giờ dễ kiếm việc hơn đàn ông, và không bị rắc rối gì chuyện lính tráng, có thể tới bất cứ nơi đâu có việc làm, tôi có thể làm cứu thương, có thể may vá, có thể làm bồi bàn, có thể đánh máy, có thể tính toán sổ sách, có thể thông ngôn. Sự sống ở chính nơi mình, tôi không cần lo nghĩ gì đến việc sinh nhai cả, vấn đề chính là đi được, đi và thay đổi, cho đỡ ngột ngạt. Này chị Huyền, sao chị yên lặng như vậy, chị khinh bỉ tôi phải không, bỏ nhà, bỏ ông cụ bệnh hoạn mà đi lúc này là đáng khinh, thì chị cứ khinh bỉ đi, tôi có cần gì những khen chê kẻ khác, nhưng tôi không muốn chị khinh tôi, chị có cách của chị, tôi có cách của tôi, tôi có khinh chị bao giờ đâu mà chị lại khinh tôi?

Huyền chăm chú gỡ một gút chỉ rối không ngẩng lên nhìn đứa em chồng:

– Cô nói nhảm gì thế, tôi có khinh cô bao giờ đâu, bỗng dưng cô nghĩ ra lắm điều kỳ dị.

– Chị cho như vậy là kỳ dị sao, làm như chị mới về nhà này hai ba bữa, chưa biết gì về tôi cả.

– Không phải, tôi nói kỳ dị ở chỗ cô cho là tôi khinh bỉ cô, trong khi tôi không đang có một thứ tình cảm nào trong lòng cả, tôi đang tập nhào đất sét đây, đất sét sẽ khô cứng lại, và tôi không cảm thấy gì nữa hết, về tất cả mọi người, với tất cả mọi vấn đề.

– Đó là một cách chạy trốn.

– Cô lập luận theo sách vở, sự thực thì có một nỗ lực nào đó vẫn hơn buông trôi cho dòng ý nghĩ tới đâu là đau đớn triền miên theo đó.

– Không chừng anh ấy biến chị thành một triết nhân vĩ đại.

– Cô đừng mỉa tôi, sự thực là thế.

– Sự thực nào, chị đừng loanh quanh, chị nói thẳng là cố kìm chế mình để đừng tỏ lộ cho kẻ khác biết rằng chị xót xa nghĩ đến anh ấy, chứ gì, việc gì phải thế, chị cứ thả trôi đi, khóc thì khóc, cười thì cười, sao lại khó khăn với mình trong lúc đời sống đã bắt chẹt mình đủ thứ.

Huyền buông tấm áo đang may xuống lòng:

– Cám ơn cô lời nói ấy, bao lâu mới nghe cô nói một lời mát ruột.

Điệp ngồi sà xuống bên cạnh người chị dâu, gỡ một sợi tóc dài vương rối trên vai áo ẩm mồ hôi:

– Chị làm như lâu nay em đối đãi với chị chẳng ra gì.

Huyền chớp mắt và ngước lên cho hạt nước mắt đừng chảy xuống:

– Có phải thế đâu, nhưng giữa tôi với cô, cũng như giữa tôi với tất cả mọi người trên đời sống, chỉ trừ anh ấy, đều khác nhau và cách biệt nhau, vì vậy đối với cô cũng như với mọi người, tôi vẫn có mặc cảm lạc lõng ra ngoài tương giao đầm ấm của con người. Chỉ có một mình anh ấy, mình anh ấy làm nên đời sống hay sự chết tôi, mà anh ấy đã đi rồi, cho nên tôi không thể sống, mà cũng không phải chết.

– Bây giờ ta trao đổi công tác đi, chị ở nhà săn sóc ông cụ thế em, và em đi tìm anh ấy thế chị.

– Sự săn sóc thì có thể thay thế, còn tìm kiếm thì không, mỗi người có một cách tìm kiếm riêng báu vật đã mất rồi, và báu vật của tôi thì chỉ có thể tìm kiếm bằng cách của tôi thôi. Vả lại không có gì là mất mát, tại sao cô quan niệm dễ dàng sự vắng mặt là mất mát được, mà trái lại, vắng mặt là còn đó, trong khi còn đó lại chính là mất đi.

– Em không hiểu.

– Bao giờ cô giống tôi, rồi cũng sẽ hiểu, sự hiểu biết của cô là do sách vở, của tôi chỉ thuần nhờ kinh nghiệm, nói ba hoa một tí, là những kinh nghiệm xót xa đau đớn.

– Nhiều khi em tự hỏi, có phải mình khác nhau là vì không bằng tuổi tác và kinh nghiệm như chị vừa nói không.

– Ước gì đầu óc tôi cũng giản dị bình yên như cô, đâu phải dễ dàng như vậy, khác nhau là vì cá tính, nhân cách, hoàn cảnh định mệnh mỗi người một khác, cô xem triệu triệu người trên trái đất có khuôn mặt nào giống nhau đâu, cùng lắm vẫn có hai kẻ sinh đôi giống nhau, nhưng khác nhau ở một nốt ruồi nào đó.

– Chị nói quanh nói quẩn thế nào rồi cũng đưa đến ví dụ về cái nốt ruồi, cái grain de beauté, nốt ruồi duyên mà anh ấy thường gọi đùa là hột đẹp đó.

– Phải rồi, ít ra cũng khác nhau về cái hột đẹp đó, mà trong tâm hồn, trong trái tim của mỗi con người có vô vàn hột đẹp phức tạp.

Điệp cười hinh hích:

– Thế chị có bao nhiêu cái hột đẹp và anh ấy có bao nhiêu trong trái tim, trong tâm hồn?

– Vì quá gần gũi nên không ai đếm được, như tóc đã lẫn vào trong tóc, chỉ biết chắc là số hột đẹp của anh ấy và của tôi trong trái tim, trong tâm hồn bằng nhau, bằng nhau nhưng lại khác nhau về màu sắc, vì vậy mà trong tử vi, hai sao thiên tướng vẫn choảng nhau.

– Chị nói gì em nghe vừa phát điên, vừa bị mê hoặc.

– Là vì tôi vẫn lạm dụng những đối thoại để độc thoại, cho nên cô thấy vì sao tôi một mình, tôi nín câm thế này mà vẫn chịu đựng nỗi cô đơn.

Điệp đong đưa hai chân nhìn mũi dép thêu con công vàng:

– Nghĩ cho cùng thì chị không cô đơn đâu, mà chính tôi, vì chị vẫn biết cách sống với những ảo tưởng, những bóng hình, điều động những bóng hình và ảo tưởng đó hòa hợp thường xuyên với thế giới bên trong u mặc của chị, còn tôi thì chỉ không cô đơn khi có thực một người nào đó, mà tôi thì chẳng tìm thấy một người nào cả, đôi khi tưởng đã gặp, nhưng không phải, không ai đúng là kẻ kiếm tìm, hoặc có đúng thì họ lại không thể của mình.

Huyền thẫn thờ nhìn sóng nắng vàng hoe dâng buổi chiều lên cao trên khung cửa sổ rộng:

– Kẻ nào cũng cho mình thiệt thòi và đáng khổ hơn kẻ khác, có hay ho gì nỗi khổ mà tranh nhau.

Nàng im bặt lắng nghe. Có tiếng giày vang lên đầu ngõ vắng. Tiếng chân mỗi lúc một đến gần, vang dội trong trí óc Huyền lùng bùng nao nức cảm giác tủi mừng, sợ hãi. Một tiếng động nhẹ nhàng mơ hồ trên cánh cửa sắt. Huyền nghe như có tiếng chuông reo. Không, tiếng chuông gọi cổng đã reo lên và đã lịm tắt một ngày thanh bình nào xa xôi lắm trong đời nàng mòn mỏi. Và tiếng bước chân người cũng chỉ là tiếng vọng của những chiều nào chủ nhật sum vầy.

– Chị nghe gì vậy, Điệp hỏi.

– Không, có gì đâu mà nghe ngóng.

– Thật chị chẳng nghe thấy tiếng súng sao.

Huyền bỗng rơi xuống từ một tầng mây chót vót:

– Phải rồi, vẫn tiếng súng, tiếng súng… không biết đến bao giờ.

Hết tiếng nổ lớn rồi, đại bác, hỏa tiễn đã im từ trưa, vậy là điềm tốt rồi, chỉ còn các-bin và tiểu liên lẻ tẻ, chắc chắn chỉ còn một số nhỏ địch quấn cầm cự.

Huyền xanh xao trong lời run:

– Sao chị nghe cả tiếng nổ của lựu đạn, này cô Điệp.

– Gì vậy, chị?

– Có bao giờ em yêu thương một kẻ khác hơn cả bản thân mình không.

– Em chưa từng, và chưa biết, nhưng chắc chắn là không.

– Nếu mình đang ở ngoài vùng nguy hiểm đó thì cũng chẳng cảm thấy gì hơn là sự sợ hãi, và đau đớn, nếu bị thương tích. Nhưng kẻ mình thương yêu hơn cả chính mình phiêu bồng trong đám hỗn loạn kia thì đau đớn và sợ hãi thực không nghĩa lý gì hết so với niềm lo âu mênh mông, phải rồi, niềm lo âu khủng khiếp, chiếm cứ hết giờ giấc, tâm trí, thể xác, linh hồn đời sống mình, cho đến khi héo quắt đi, như một cành lá xanh thiếu nước.

Phòng trong có tiếng ho húng hắng, và giọng khàn khàn của ông Nghiêm:

– Đứa nào tắt ngay cái ra-dô đi bây, nghe cái quái gì không biết, cứ vặn ùng ục ùng ục cả ngày, ai làm gì mặc cha họ, cứ đóng cửa nằm nhà, việc gì mà bọn bây cứ xì xầm bàn tán, cứ xì xà xì xục suốt ngày như vậy, tao đau cũng chẳng nằm được yên thân.

Tiếng Di oang oang cự nự:

– Nghe chừng coi tin tức thời sự trận đánh đến đâu rồi, vặn suốt trưa giờ không được, hay họ phá đài rồi. Chị Điệp, lại vặn thử coi.

– Thôi đi, để cho ông cụ nằm yên, Điệp gắt.

– Chú kiếm đài nghe nhạc chứ gì, bê ra-dô ra hiên mà nghe, để ba nghỉ, Huyền ôn tồn.

– Bộ không nghe tin tức coi tình hình sẽ dịu bớt hay căng thẳng hơn mà chạy à.

– Còn chạy đi đâu, chú chạy à.

– Chạy là cái chắc.

– Phải, chú với cô Điệp thì giặc đuổi hay không cũng nhất định chạy. Cũng như tôi nhất định ở lại.

– Lạ thật, chả lẽ chị lại giống ông cụ, coi chiến tranh không ra trăm gờ ram nào hết, cứ sống tì tì.

– Chú lầm, ông cụ ở lại vì nghĩ chiến tranh không can dự gì tới ông cả, cũng như ông không tham dự phần nào trong chiến tranh, còn tôi thì khác. Chú có nhớ tôi về nhà này bao lâu rồi không, không, ngày mười một tháng tám, cách đây năm năm, cách đây năm năm chín tháng và hai ngày.

– Thì việc đó liên hệ gì tới chị, tới chiến tranh.

– Mày ngốc lắm, Điệp ngắt, nghĩa là chừng ấy thời gian đủ cho đời sống chị ấy mọc rễ ở đây rồi.

– Cô chỉ nói đúng lý do gần gũi, còn lý do sâu xa.

– Thì là vì anh Bằng.

– Phải, vì anh ấy.

– Nhưng anh ấy đi tuốt rồi chị cũng ngồi mặc niệm đấy mặc cho bom đạn nó tưới hạt sen lên đầu à.

Huyền cười không trả lời.