Sinh năm 1915 tại Hà Nội, tác giả Đoàn Thêm đã theo học các trường ở trong nước và đậu bằng Luật Khoa Cử Nhân và Luật Học Đông Dương.

- Ra đời, ông đã vào ngạch công chức và phục vụ từ thời tiền chiến đến thời Đệ Nhị Cộng Hòa, trong nhiều chức vụ điều khiển công quyền tại ngay trung tâm các chính quyền quốc gia.

- Nhưng ngoài nhiệm vụ chính thức, ông cũng đã được biết đến như một nhà thơ, nhà báo (bắt đầu từ năm 1958), nhà biên khảo rất thận trọng.

- Để góp vào việc xây dựng những định chế quốc gia, ông đã tham gia giảng huấn và nghiên cứu tại Học Viện Quốc Gia Hành Chánh.

- Và để làm tròn bổn phận của một người trí thức, ông đã thường xuyên cộng tác với các tạp chí như Bách Khoa, Vân Hóa, và nhật báo Chính Luận cho tới 1975.

- Năm 1992, Tổ Hợp Xuất Bản Miền Đông Hoa Kỳ đã giới thiệu với độc giả cuốn ký sự Những Ngày Muốn Quên của ông.

- Ông và gia đình định cư ở Canada từ năm 1985.

.

Sách đã in:

Biên khảo:

- Lược khảo về Hiến Pháp các nước Á Châu

(Học Viện Quốc Gia Hành Chánh)

- Lược khảo về Chính Đảng

(Học Viện Quốc Gia Hành Chánh)

- Tìm hiểu Hội Họa (1962) (Nam Chi Tùng Thư)

- Tìm Đẹp hay Mỹ học (1964) (Nam Chi Tùng Thư)

Soạn và Dịch:

- Quan niệm và Sáng Tác Thơ theo lời thi nhân và học giả Tây Phương (Viện Đại Học Huế)

- Thiết kế đô thị (Bộ Văn Hóa)

Niên ký và Ký Sự:

- Hai Mươi Năm Qua (1945 - 1964) (1966) (Nam Chi Tùng Thư)

- Việc từng ngày 1965,1966,1967,1968,1969 (Nam Chi và Cơ Sở Xuất Bản Phạm Quang Khai)

- Những Ngày Chưa Quên (1939-1954) (Nam Chi và Cơ Sở Xuất Bản Phạm Quang Khai)

- Những Ngày Chưa Quên (1954-1963) (Nam Chi và Cơ Sở Xuất Bản Phạm Quang Khai)

- Những Ngày Muốn Quên (Tổ Hợp Xuất Bản Miền Đông Hoa Kỳ)

Thơ:

- Từ Thức hay Kẻ tìm đường (Mai Lĩnh)

- Nhạc Dế (1960)(Nam nhi Tùng Thư)

- Vườn Mây (1961) (Nam Chi Tùng Thư)

- Hòa Âm (1963) (Nam Chi Tùng Thư)

~

TỰA

Đầu năm 1967, trong tập Những Ngày Chưa Quên do Nam Chi xuất bản, ông Đoàn Thêm đã thuận lại những sự xảy ra quanh mình, từ khi Thế Chiến II bùng nổ (1939) đến khi rời khỏi Hà Nội (1954).

Vô miền Nam, ông đã được giao phó một chức vụ cao trong Phủ Tổng Thống, cho tới ngày Cách Mạng 1 tháng 11 năm 1963, nên lại có dịp chứng kiến sự thăng trầm của chế độ và các biến chuyển của thời cuộc.

Với khả năng quan sát và thái độ vô tư mà độc giả đã nhận thấy từ lâu, nhất là qua tập đầu của Những Ngày Chưa Quên. Đoàn quân lại ghi hộ chúng ta nhiều sự thật về người và việc.

Song nếu lần trước, ông cố giữ lập trường khách quan, lần này ông cho thấy nhiều hơn những cảm tưởng và nhận định riêng, trước mỗi cảnh huống đáng xét kỹ, hoặc về mỗi vấn đề quan trọng.

Phần chủ quan này cũng dựa trên những tài liệu chính xác và những thực trạng rất khó phủ nhận. Tuy vậy, đôi khi phần phán xét vẫn còn để tùy chúng ta vì chính ông cũng chưa dám quyết đoán, nhất là về nhân vật chính của thời cuộc.

Vì con người vốn đa diện, do những sự kiện trái ngược tạo dân, lại biến cải tùy hoàn cảnh và thời gian, nên khó bắt gặp dưới mọi hình thái, nếu muốn xét theo một đường lối khoa học.

Đa số nhân vật đối với Đoàn quân không tốt hay xấu hẳn như nhiều người tưởng. Ở mỗi nhân vật, tốt xấu pha trộn khó lường, trong thái độ, hành vi hay tâm lý. Thói thường, hễ nhìn được vài vẻ cho là tốt, thì vội vàng kính phục, và ngược lại, sự lên án lắm khi còn hấp tấp hơn. Chúng ta dễ xét lầm vì không thấy rõ.

Bởi thế, và trước hết, tác giả chỉ mong tìm hiểu, và muốn vậy, phải thâu thập càng nhiều càng hay những sự liên quan đến từng người, có thể nói là cố lập hồ sơ cho đầy đủ, để tùy công luận thẩm định về những hiện tượng tâm lý thuộc nhãn giới của ông.

Dù sao, sau khi đọc tập thứ hai về Những Ngày Chưa Quên, chúng tôi đã thấy những con người do ông mô tả, rất sống động, với những phản ứng và hành xử nhiều khi mâu thuẫn, giữa một hoàn cảnh éo le mà nhiều bạn từng trải qua đều xác nhận là đúng.

Tuy nhiên, chắc ông cũng chưa toại nguyện, vì còn nhiều sự chưa có dịp mục kích, có lẽ phải đợi các chứng nhân khác bổ túc trong những bộ hồi ký sau này.

Đó cũng là điều mong ước của nhiều bạn đọc quan tâm đến thực trạng nước nhà và chờ đợi tác phẩm của những yếu nhân đã từng tham gia chính giới.

Như một thân hữu đã nhận ra, Đoàn quân thường chọn những đề tài độc đáo: Ông là nhà văn đầu tiên viết về nghệ thuật (Tìm Hiểu Hội Họa, Tìm Đẹp hay Mỹ Học) hoặc ghi chép những Việc Từng Ngày, và nay lại là tác giả đầu tiên của những tập hồi ký chính trị.

Trên lãnh vực này, ước áo rằng công việc của Đoàn quân sẽ được nhiều vị đã từng nhập cuộc, cất công tiếp tục giúp cho chúng ta nhận định đầy đủ và sáng suốt hơn.

Sài Gòn, ngày 1 tháng 1 năm 1969

Lãng Nhân