John Dickson Carr (30 tháng 11 năm 1906 ở Uniontown, ( Pennsylvanie) và mất ngày 27 tháng 2 năm 1977 ở Charlottesville, tiểu bang Virginie là một tác giả người Mỹ viết về truyện trinh thám, người cũng xuất bản bằng bút danh Carter Dickson, Carr Dickson và Roger Fairbairn.

.

Carr thường được coi là một trong những nhà văn vĩ đại nhất của cái gọi là bí ẩn "Thời đại hoàng kim"; những câu chuyện phức tạp, theo cốt truyện trong đó câu đố là tối quan trọng. Ông bị ảnh hưởng trong vấn đề này bởi các tác phẩm của Gaston Leroux và bởi những câu chuyện của Cha Brown về GK Chesterton. Anh ta là một bậc thầy của cái gọi là bí ẩn căn phòng bị khóa, trong đó một thám tử giải quyết những tội ác dường như không thể. Bí ẩn của Tiến sĩ Fell The Hollow Man (1935), thường được coi là kiệt tác của Carr, được chọn là bí ẩn phòng khóa tốt nhất mọi thời đại bởi một hội đồng gồm 17 tác giả và nhà phê bình bí ẩn. Ông cũng là một tác giả của bí ẩn lịch sử.

Là cư dân của Anh trong một số năm, Carr thường được xếp vào nhóm các nhà văn bí ẩn "kiểu Anh". Hầu hết (mặc dù không phải tất cả) các tiểu thuyết của ông đều có bối cảnh tiếng Anh, đặc biệt là các làng quê và nhà ở và các nhân vật tiếng Anh. Hai nhân vật thám tử hư cấu nổi tiếng nhất của ông (Tiến sĩ Gideon Fell và Sir Henry Merrivale) đều là người Anh.

Con trai của Wooda Nicholas Carr, một nghị sĩ Hoa Kỳ từ Pennsylvania, Carr tốt nghiệp Trường Hill ở Pottstown trong năm 1925 và Haverford College trong năm 1929. Vào đầu những năm 1930, ông chuyển đến Anh, nơi ông kết hôn với Clarice Cleaves, một phụ nữ Anh. Ông bắt đầu sự nghiệp viết lách bí ẩn ở đó, trở về Hoa Kỳ với tư cách là một tác giả nổi tiếng quốc tế trong năm 1948.

Trong năm 1950, tiểu sử của ông về Sir Arthur Conan Doyle đã mang về cho Carr giải thưởng Edgar đặc biệt đầu tiên của ông từ các nhà văn bí ẩn của Mỹ; lần thứ hai được trao trong năm 1970, để ghi nhận sự nghiệp 40 năm của ông là một nhà văn bí ẩn. Ông cũng đã được trao giải thưởng Grand Master của MWA trong năm 1963. Carr là một trong hai người Mỹ duy nhất được nhận vào Câu lạc bộ Phát hiện của Anh.

Vào đầu mùa xuân năm 1963, khi sống ở Mamaroneck, New York, Carr bị đột quỵ, làm tê liệt bên trái. Ông tiếp tục viết bằng một tay, và trong nhiều năm đã đóng góp một cột thường xuyên về các cuốn sách trinh thám và đánh giá cuốn sách trinh thám, "The Jury Box", cho Tạp chí Bí ẩn của Ellery Queen. Cuối cùng, Carr chuyển đến Greenville, Nam Carolina và anh qua đời vì bệnh ung thư phổi vào ngày 28/2/2017.

Một nhà văn tiểu thuyết bí ẩn sinh ra ở Hoa Kỳ và sau đó định cư ở Anh. Tên của Carter Dickson và Carr Dickson cũng được sử dụng. Được biết đến như là bậc thầy của thủ đoạn giết người bí mật, anh ta sử dụng bầu không khí huyền bí, viết tiểu thuyết lý luận lịch sử và phá vỡ sự khéo léo của mình. Nó ảnh hưởng đến Edogawa Ranpo và Yokomizo Masafumi của Nhật Bản. Một kiệt tác Bộ sưu tập mũ nón Mũ tình huống (1933). Một người khác là Conan Doyle (1949).

Shigeru Koike

Người rỗng là tác phẩm đỉnh cao của John Dickson Carr trong thể loại “mật thất án mạng”. Xuyên suốt truyện là bí ẩn của hai vụ giết người: một vụ xảy ra trong căn phòng khóa kín, nạn nhân chỉ có thể mấp máy vài từ đứt đoạn; một vụ diễn ra trên con phố vắng, có nhân chứng ở hai đầu. Trong cả hai vụ, kẻ thủ ác đều biến mất không dấu vết. Nhân chứng nhìn thấy hắn, rồi để hắn thoát đi như một màn ma thuật. Kẻ thủ ác là ai? Có chăng hắn là người rỗng dưới vỏ bọc hữu hình để rồi sau khi giết người lại biến mất vào không khí? Độc giả như bị đặt vào mê lộ của sự bất khả, và rồi những suy luận của các nhà điều tra cũng đều dần dần đi vào ngõ cụt. Án chồng án, quá khứ vươn dài xoắn xít vào thực tại khiến người đọc rối trí, nút thắt này chưa gỡ xong đã bị Carr buộc vào một nút thắt khác khó gỡ hơn. Chính những điểm gút liên hoàn được buộc và gỡ một cách xảo diệu, bất ngờ như vậy đã tạo nên sức hút cho Người rỗng, giúp tác phẩm đứng vững trong hàng ngũ những tiểu thuyết trinh thám hay nhất mọi thời đại.

“Người Rỗng” là cuốn tiểu thuyết về hai vụ giết người. Một vụ là cái chết kỳ bí của giáo sư Charles Grimaud – một người không bao giờ tin vào ma quỷ hay thế giới tâm linh. Trước ngày vụ án xảy ra, Pierre Fley – một nhà ảo thuật gia – đã xuất hiện tại quán rượu mà giáo sư Grimaud thường tụ họp với bạn bè của mình và buông ra một lời đe dọa. Vài ngày sau đó, giáo sư Grimaud có hẹn gặp một người đàn ông cao lớn, bí ẩn trong chiếc áo khoác đen và đeo mặt nạ Guy Fawkes màu hồng như thịt, để rồi giáo sư được phát hiện đang thoi thóp trong căn phòng khóa kín cửa, chỉ có thể mấp máy vài từ đứt đoạn, người lạ đó đã biến đâu mất. Nền tuyết trắng không hề có dấu chân ai cả. Cửa sổ quá bé để một người trưởng thành chui ra được. Căn phòng cũng không có cánh cửa bí mật nào thông ra bên ngoài. Như thể hung thủ đã tan biến vào không khí vậy.

Vào cùng đêm giáo sư Grimaud bị bắn, và sau đó qua đời, Pierre Fley cũng bị bắn ở một con phố vắng bởi chính khẩu súng đã giết giáo sư Grimaud. Có nhân chứng đứng ở hai đầu đường nhưng đều không thấy được chuyện gì xảy ra, hay hung thủ là ai. Như thể kẻ thủ ác là một người rỗng dưới vỏ bọc hữu hình, hiện ra gây án để rồi sau đó lại biến mất vào không khí. Và Pierre Fley – người trước đó đã đe dọa giáo sư Grimaud, là kẻ dường như có động cơ giết giáo sư nhiều nhất – cũng chết trong cùng một đêm, hai vụ án chỉ cách nhau vài phút. Vậy rốt cuộc hung thủ thực sự là ai? Có phải là một trong những nhân chứng của hai vụ án hay không?

Bên cạnh bí ẩn về “người rỗng” gây án và sự khó giải thích nổi của hai vụ giết người mà việc tìm hiểu xem chuyện gì thực sự đã xảy ra dường như là bất khả, điều mà mình thích nhất ở cuốn tiểu thuyết này, có lẽ chính là những suy luận của tiến sĩ Fell – một trong những hình tượng thám tử “không chuyên” mà John Dickson Carr sáng tạo nên. Chỉ bằng cách quan sát tỉ mỉ những gì còn lại ở hiện trường trong căn phòng kín, cùng việc lắng nghe lời khai của nhân chứng và cả những từ ngữ đứt đoạn mà nạn nhân Grimaud mấp máy trước khi bị đưa đi chăm sóc y tế, mà tiến sĩ Fell đã có thể dần dần khám phá và phác họa nên cuộc sống trước kia của nạn nhân Grimaud, và tự mình đưa ra những suy luận khả dĩ có thể đưa ra một hướng điều tra cho những người có chuyên môn điều tra phá án.

Lẽ dĩ nhiên, với một cuốn tiểu thuyết giết người trong phòng kín nổi tiếng dường này, thuộc hàng ngũ những tiểu thuyết trinh thám hay nhất mọi thời đại, thì mọi thứ không như những gì chúng ta và cả tiến sĩ Fell luôn hình dung. Nếu bạn chỉ suy luận đơn giản, chỉ suy nghĩ theo cách thông thường, thì sẽ không bao giờ có thể phát hiện ra được sự thật, cùng “màn ảo thuật” gây kinh ngạc đã đánh lừa rất nhiều người. Và quan trọng hơn nữa, là làm sao chúng ta có thể, từ những lời khai của nhân chứng luôn nói thật, suy luận ra được điều gì đã thực sự xảy ra, và nhìn ra chân tướng của toàn bộ vụ việc.

Đoạn kết khi tiến sĩ Fell bóc trần sự thật đã thực sự làm mình ngỡ ngàng, vì mình không bao giờ có thể tưởng tượng được mọi chuyện lại là như thế. Có một chút may mắn giúp hung thủ thực hiện được một phần kế hoạch của mình – cái chút may mắn đã thay đổi và xoay vần toàn bộ cách lẽ ra chúng ta phải suy luận. Phần còn lại là một chuỗi ứng biến có, đã lên kế hoạch sẵn cũng có, để đánh lừa các nhân chứng và xoay chuyển bản chất thật của cả hai vụ án. Nói chung là cá nhân mình không thể nào ngờ được lời giải đáp lại là như thế, và mình cũng không thể nào biết được làm cách nào tác giả John Dickson Carr lại có thể nghĩ ra được một câu chuyện như vậy luôn

Nguyễn Việt Ái Nhỉ