Không, tôi cũng biết đôi chút. Chuyện đó quả nhiên là một bí ẩn dạo gần đây. Người ta thêu dệt đủ thứ từ đầu đến cuối. Nhưng chắc không ai rõ bằng cậu đâu. Cậu có thể tiết lộ với tôi đôi chút được không?”

Nói rồi, một cậu trai lịch thiệp, bảnh bao đưa lên miệng miếng thịt đẫm máu đỏ hồng.

“Ừm, vậy thì tôi sẽ kể một chuyện thôi nhé. Này, bồi bàn, cho tôi thêm một cốc bia nữa.”

Một thanh niên khác có vẻ ngoài trông khá chỉn chu nhưng mái tóc dài xõa ra một cách ngớ ngẩn. Anh ta bắt đầu kể chuyện.

“Chuyện xảy ra vào thời Đại Chính ngày 10 tháng 10, lúc bốn giờ sáng, địa điểm là đoạn đường sắt phía sau nhà của tiến sĩ Tomita, cuối thị trấn A. Đây chính là nơi diễn ra câu chuyện. Lúc bấy giờ đang là mùa đông (à không cũng có thể là mùa thu, nhưng mùa nào thì cũng không quan trọng lắm), trời vẫn còn nhá nhem tối, đoàn tàu số hiệu xxx đang lao vút tới. Đột nhiên, không biết vì lý do gì, một hồi còi báo động hú lên inh ỏi, ngay lập tức đoàn tàu phanh gấp lại và dừng đột ngột bởi một lực tác động vô cùng lớn. Nhưng do một chút sai sót trước khi tàu dừng hẳn, một người phụ nữ đã bị cán chết. Tôi đã tận mắt chứng kiến cảnh đó. Lần đầu tiên trong đời tôi trông thấy cảnh tượng kinh khủng đến vậy.

Đó là vợ của ông tiến sĩ. Nghe tin cấp báo, một đám người không biết từ đâu chạy lại, toàn những kẻ hiếu kì. Một người trong số họ đã tức tốc chạy đến nhà tiến sĩ để báo tin. Ngay lập tức, ông tiến sĩ trong bộ dạng hốt hoảng lao ngay đến cùng người nhà. Như cậu cũng đã biết, tôi đã có mặt trong đám đông láo nháo đó bởi vì tôi có thói quen đi dạo vào sáng sớm, và tình cờ có mặt tại hiện trường khi tới khu phố A chơi. Thế rồi họ bắt đầu khám nghiệm tử thi. Một người đàn ông, hình như là bác sĩ pháp y tới kiểm tra tình trạng chấn thương. Sau khi hoàn tất các thủ tục, thi thể nhanh chóng được khiêng về nhà của tiến sĩ. Trong con mắt của những kẻ không liên quan thì sự việc gây chấn động đó có vẻ đã lắng xuống.

Đó là tất cả những gì tôi chứng kiến. Đoạn sau là do tôi tổng hợp lại các bài viết đăng trên báo, cộng với trí tưởng tượng của tôi. Cậu hãy nhớ cho điều đó. Trở lại câu chuyện, theo như những gì tay bác sĩ pháp y quan sát, nguyên nhân rõ ràng là tử vong do bị tàu cán, phần đùi bên phải bị cắt đứt lìa khỏi thân. Một bức thư rơi ra từ trong túi áo của người chết giải thích lý do tại sao lại ra cơ sự này. Bức thư của người vợ gửi cho ông tiến sĩ, trong đó có đoạn viết vì không thể chịu nổi sự đau đớn do căn bệnh lao phổi quái ác hành hạ trong nhiều năm trời và vì không muốn làm phiền mọi người xung quanh nên tôi đã quyết định tự tử. Sơ sơ là như vậy. Chuyện như này thực ra cũng không phải hiếm. Nếu như ở đây, không xuất hiện một vị thám tử lừng danh thì câu chuyện đã đi đến hồi kết, vụ tự sát do áp lực bệnh tật của phu nhân tiến sĩ sẽ chỉ dừng lại là một mẩu tin nhỏ nằm ở một góc của tờ báo chuyên đăng tải những tin tức giật gân mà thôi. Nhưng nhờ có vị thám tử tài ba nên chúng ta mới có chuyện hay để kể ở đây.

Người đó là Kuroda Kiyotaro, viên cảnh sát hình sự được báo chí hết lời ngợi khen, một gã đàn ông rất dị ngày nào cũng đọc một cuốn tiểu thuyết trinh thám. Ông ta bò xuống như một chú chó trong mấy cuốn tiểu thuyết trinh thám được dịch ra từ tiếng nước ngoài, hít hít ngửi ngửi khắp hiện trường. Sau đó, ông ta vào dinh thự của tiến sĩ, chất vấn chủ nhân cũng như người ở rất nhiều câu hỏi. Thậm chí, ông ta còn cầm kính lúp, sục sạo khắp các phòng không chừa bất cứ ngóc ngách nào dù là nhỏ nhất. Cậu cứ nghĩ là ông ta đang tiến hành các nghiệp vụ thám tử mới đi. Tay thám tử đã đứng trước mặt cấp trên và nói: ‘Chúng ta cần phải điều tra thêm một chút nữa.’ Những người có mặt ở đó không khỏi ngạc nhiên, cả căn phòng nhao nhao lên. Tử thi được đem đi giải phẫu theo lệnh của sĩ quan trưởng. Tại bệnh viện của trường đại học, ca giải phẫu được tiến hành bởi các bác sĩ đầu ngành. Và kết quả không nằm ngoài suy luận của thám tử lừng danh Kuroda. Nạn nhân có dấu hiệu sử dụng một loại độc dược trước khi bị tàu cán chết bởi. Tức là, vị phu nhân đã bị kẻ nào đó sát hại, sau đó hắn mang cái xác đặt trên đường ray và tạo dựng hiện trường giả cho giống với một vụ tự sát. Quả là một vụ giết người đáng sợ. Báo chỉ lúc đó đã giật tít Kẻ thủ ác là ai? nhằm khơi dậy sự tò mò của chúng ta. Vì thế, thám tử Kuroda đã bị công tố viên triệu tập, yêu cầu truy tìm chứng cứ phạm tội.

Chứng cứ mà ông thám tử đưa ra, thứ nhất là một đôi giày đế thấp, thứ hai là những mẫu dấu chân thu được tại hiện trường lấy được từ vữa trắng, thứ ba là vài tờ giấy nhàu nhĩ đã qua sử dụng. Có chút thi vị nhỉ? Với ba bằng chứng phạm tội này, người đàn ông đã kết luận, phu nhân của vị tiến sĩ không tự sát mà đã bị giết hại. Và kẻ gây án không ai khác chính là tiến sĩ Tomita. Cậu thấy thế nào? Thú vị đấy chứ?”

Gã thanh niên trẻ nhìn đối phương và nhếch miệng cười ranh mãnh. Cậu ta rút từ trong túi áo ra một hộp thuốc lá bằng bạc, khéo léo lấy một điếu và gập nắp lại đánh “cách”.

“Đúng thế!” Cậu thanh niên còn lại châm lửa cho bạn và nói tiếp. “Đến chỗ đó thì tớ cũng biết sơ sơ. Nhưng tớ muốn cậu nói cho nghe bằng cách nào mà cái tay Kuroda đó lại phát hiện được tên giết người ấy.”

“Câu chuyện trinh thám rất hay phải không? Theo như những gì tay Kuroda đó giải thích thì thứ khiến ông ấy nghi ngờ có kẻ khác nhúng tay vào là việc có rất ít máu chảy ra từ miệng vết thương của người chết. Ông ta đã ghé tai nói nhỏ với bác sĩ pháp y. Một chi tiết cực kì nhỏ nhặt. Về điều này thì cũng có một vụ, người mẹ già đã bị giết ở một thị trấn nọ vào năm Đại Chính, không rõ cụ thể ngày tháng năm nào, chỉ biết là sự việc xảy ra cách đây đã rất lâu. Điều cốt lõi của thuật trinh thám là càng nghi ngờ càng tốt. Với mỗi nghi ngờ, ta không được phép chủ quan mà phải điều tra thật kĩ lưỡng, tỉ mỉ từng điểm nghi vấn một. Vị thám tử này cũng nằm lòng bài học đó. Ông ta đã thử đặt ra một giả thuyết. Một kẻ nào đó, có thể là đàn ông hoặc phụ nữ, đã ép vị phu nhân này uống thuốc độc. Sau đó hắn đã mang thi thể của nạn nhân tới đường tàu và chờ cho đoàn tàu lăn bánh qua sẽ nghiến nát mọi thứ. Nếu giả thuyết này là đúng thì chắc chắn vẫn còn sót lại dấu vết nào đó của việc di chuyển cái xác tới đường tàu. Ông ta đã suy luận như vậy đấy. Mà số ông ta cũng hên. Trời mưa liên tục cho tới trước đêm xảy ra vụ giết người, những dấu chân hằn rõ trên mặt đất. Hơn nữa, quãng thời gian từ lúc tạnh mưa khoảng nửa đêm hôm trước đến hơn ba rưỡi sáng, có rất nhiều dấu chân gần hiện trường. Vì vậy, tay thám tử mới bắt đầu bò xuống hít hít ngửi ngửi như một chú chó, như tôi đã nói ban nãy. Ta cùng phác họa sơ đồ hiện trường một chút xem sao nhé.” Nói đoạn, Souda, người thanh niên trong vai trò là người kể chuyện, rút từ trong túi áo ra một quyển sổ nhỏ, và bắt đầu vẽ phác qua sơ đồ bằng một cây bút chì.

“Đường tàu hỏa hơi nhô cao hơn so với mặt đất, hai bên đều dốc, một bên đường ray cỏ mọc um tùm. Có một bãi đất trống rất rộng nối giữa đường tàu với cửa sau dinh thự nhà tiến sĩ Tomita, đúng rồi, nó phải rộng cỡ một cái sân tennis. Dấu chân in lên ở chỗ đó, phía bên kia đường ray - tức là phía đối diện với dinh thự của tiến sĩ - là một cánh đồng lúa rộng bao la, ta còn nhìn thấy ống khói của một nhà máy nào đó phía xa nữa. Tách biệt với thị trấn... trải dài theo hướng tây đông, dinh thự của tiến sĩ là một dãy các ngôi nhà được xây theo lối kiến trúc cổ châu Âu nằm ở rìa phía tây, dãy nhà đó gần như nằm song song với đường tàu, ngôi nhà vẫn luôn có người sinh sống và ra vào. Và ngài thám tử của chúng ta, đã bò rạp xuống tìm kiếm khắp khu đất trống phía trước ngôi nhà và đường tàu. Thứ mà ông ta đánh hơi được là hàng chục dấu chân ngược xuôi xuất hiện ở đó. Thoạt nhìn thì không thể phân biệt được vì có vô số những dấu chân và chúng tập trung nhiều quanh khu vực xác chết nhưng sau khi xem xét kĩ lưỡng, Kuroda phát hiện ra có các kiểu dấu chân như dấu chân xỏ tất, dấu chân đi guốc mộc, dấu giày... Khi mang những kiểu dấu chân này so sánh với chân những người có mặt ở hiện trường thì ông ta thấy thừa ra một. Tức là có một dấu chân không xác định. Chưa hết, nó còn là dấu giày. Vào sáng sớm, không một ai trong đám người bọn họ đi giày. Có điểm gì đó hơi kì lạ. Sau khi điều tra thêm thì ông ta phát hiện, dấu chân đáng ngờ đó từ nhà bác sĩ đi ra.”

“Cậu cứ như maxó ấy nhỉ, cái gì cũng biết.” Matsumura, cậu thanh niên đang nghe bạn kể chuyện liền nói chen vào.

“Ồ không, về điểm này tôi thua mấy tờ báo lá cải nhiều lắm. Cứ hễ xảy ra những vụ án kiểu này, bọn họ sẽ tập trung đăng tải dài kỳ để thu hút sự quan tâm của dư luận. Điều này đôi khi cũng rất hữu ích. Lần này, thám tử tiếp tục điều tra những dấu chân đi qua đi lại giữa nhà của tiến sĩ và nơi phát hiện ra tử thi thì ông ta thu được bốn loại dấu chân. Thứ nhất đó là dấu chân khả nghi không biết của ai mà tôi nói lúc nãy, thứ hai là dấu chân xỏ tất chạy tới hiện trường vụ án của tiến sĩ, thứ ba và thứ tư là dấu chân của người ở nhà tiến sĩ, chỉ có bốn loại đó, không tìm thấy dấu chân của nạn nhân đi bộ đến đường tàu. Nếu có dấu chân của nạn nhân thì hẳn nó phải là dấu chân xỏ tất tabi với kích thước chân vào loại nhỏ, nhưng không tìm thấy nó ở bất kì đâu. Thế là, thám tử Kuroda đưa ra kết luận, hoặc là nạn nhân đã xỏ vào giày của đàn ông và đi ra đường tàu, nếu không thì một kẻ nào đó có dấu chân phù hợp với bốn loại trên đã vác phu nhân đến đường tàu. Đương nhiên, khả năng đầu tiên không thể xảy ra. Vậy thì không còn chối cãi gì nữa, chắc chắn chỉ có thể là khả năng thứ hai. Dấu chân đó có một điểm hết sức kì lạ. Phần gót của nó hằn sâu lên mặt đất bất thường, chứng tỏ người mang nó đã phải vác theo một vật rất nặng. Sức nặng của món đồ đó làm gót chân cắm sâu xuống đất. Thám tử Kuroda đã rất tự đắc khoe trên báo lá cải chi tiết này. Ông ta đã nói nhiều lắm, trình bày chủ yếu những phương pháp điều tra để có thể nhận biết đâu là dấu chân của con người - thứ chỉ cho chúng ta biết rất nhiều điều. Dấu chân như thế này là của kẻ tàn tật, dấu chân như thế này là của kẻ mù lòa, còn dấu chân như thế này là của phụ nữ có thai.

Nếu quan tâm thì cậu hãy thử tìm đọc mấy tờ báo lá cải số ra trước đó.

Nếu kể hết thì sẽ dài lắm nên tôi sẽ bỏ qua một số tiểu tiết. Từ dấu chân nói trên, thám tử Kuroda đã phải rất vất vả điều tra mới cho ra được kết quả. Ông ta đã phát hiện ra một đôi giày đế thấp có chiều dài vừa khít với dấu giày nghi vấn. Nó được tìm thấy ở tận dưới bậc thềm trong nhà của tiến sĩ. Thật không may, nó lại chính là đôi giày mà vị học giả nổi tiếng vẫn hay dùng. Qua lời khai của người ở trong nhà, thám tử Kuroda đã biết được điều này. Còn rất nhiều những chứng cứ vụn vặt khác. Phòng của người ở nằm khá xa phòng của vợ chồng tiến sĩ, vào đêm xảy ra vụ án mạng, hai người hầu gái đều ngủ rất say. Họ không hề hay biết gì về việc xảy ra trong đêm hôm đó cho tới khi tỉnh giấc vì những tiếng ồn ào vào sáng sớm. Ông tiến sĩ, thật hiếm là đêm đó ông ta lại có mặt ở nhà. Hơn thế nữa, những uẩn khúc trong gia cảnh nhà tiến sĩ cũng như một sự làm chứng cho dấu giày. Uẩn khúc đó, chắc cậu cũng đã biết, tiến sĩ Tomita là con rể của cố bác sĩ Tomita. Tức là, tiến sĩ Tomita đi ở rể và đã kết hôn với phu nhân, vốn là một người con gái ích kỷ lại mắc phải căn bệnh lao phổi quái ác, khuôn mặt chẳng bao giờ lộ chút biểu cảm và càng ngày càng trở lên vô cùng điên loạn. Có lẽ không ít người sẽ tưởng tượng ra một mối quan hệ vợ chồng nhàm chán hình thành giữa họ. Quả thực là tiến sĩ đã bí mật xây nhà cho một geisha mà ông ta yêu mê mệt. Nhưng với tôi, tôi không nghĩ việc làm này ảnh hưởng đến giá trị của ông ta. Vì thế, bà vợ vốn đã điên loạn càng điên loạn hơn và thường xuyên nổi cơn thịnh nộ với chồng. Về phần tiến sĩ cũng vậy. Có lẽ mối quan hệ nhàm chán này đã vượt quá sức chịu đựng của mình nên ông ta mới gây ra thảm kịch đó. Lập luận đến đây đã khá là logic.

Nhưng còn một nghi vấn nữa chưa được làm sáng tỏ. Đó là bức thư rơi ra từ túi áo của nạn nhân như tôi đã kể ban đầu. Sau khi xem xét rất kĩ thì đó chính xác là chữ viết của phu nhân. Tại sao bà ta có thể viết ra những lời không đúng với lòng mình như vậy? Đó là một thách thức đối với thám tử Kuroda. Ông ta cũng nói để tìm ra chân tướng sự việc cần không ít thời gian. Sau rất nhiều nỗ lực, cuối cùng ông ta cũng tìm thấy chúng. Đó là những tờ giấy nhàu nhĩ mà tiến sĩ đã dùng chúng để bắt chước chữ của vợ mình. Trong đống giấy đó có một bức thư được gửi cho tiến sĩ khi ông ta đi du lịch. Ông ta đã lấy đó làm mẫu và bắt chước viết y chang. Thủ đoạn hết sức tinh vi. Thám tử đã tìm thấy chúng trong thùng rác ở phòng làm việc của tiến sĩ.

Vậy, kết luận là như thế này. Ông tiến sĩ đã quyết định ra tay với vợ mình, kẻ mắc chứng điên loạn không thuốc chữa đồng thời là cái gai trong mắt, là kẻ cản trở tình yêu vụng trộm của ông ta. Không những thế, ông ta còn lên sẵn một kế hoạch vô cùng kĩ lưỡng để hành động mà không làm tổn hại đến thanh danh của mình. Ông ta đã cho vợ uống thuốc, nhưng thực chất lại là một liều thuốc độc. Sau khi thành công, ông ta liền bế vợ lên, xỏ chân vào đôi giày để thấp nọ rồi đặt bà ta vào đường ray ở gần đó từ cửa sau. Ông ta còn cẩn thận nhét vào túi áo nạn nhân bức thư thay cho lời trăn trối. Khi cái xác được phát hiện, kẻ giết người táo bạo còn cả gan chạy lại hiện trường với khuôn mặt không giấu nổi sự ngạc nhiên. Toàn bộ câu chuyện là như vậy. Nhưng tại sao tiến sĩ không li hôn với vợ mà lại chọn cách nguy hiểm này nhỉ? Rất nhiều phóng viên đã đưa ra những suy luận riêng của họ, trong đó một tờ báo đã đưa ra lời giải thích như sau. Thứ nhất, vì tình nghĩa đối với người bố vợ quá cố nên ông ta phải ra tay theo cách đó để tránh những chỉ trích từ dư luận. Lý do thứ hai, cũng có thể là lý do chính dẫn đến việc tiến sĩ ra tay giết người một cách dã man, đó là vì người vợ được thừa hưởng một phần tài sản do cha mẹ để lại.

Vậy là thám tử Kuroda đã vạch trần được tội ác của tiến sĩ, tên tuổi của anh ta nổi như cồn. Mấy tay nhà báo tự nhiên thu hoạch được cả mớ tin để khai thác đến bất tận trong khi giới học thuật được một phen lao đao vì bê bối. Như cậu đã nói thì thiên hạ vẫn chưa ngưng bàn tán về vụ việc này. Bởi vì vụ án cũng có đôi chút kịch tính đó mà.”

Kể xong câu chuyện, Souda uống cạn cốc bia trước mặt mình.

“Cậu nói là thích khám phá hiện trường nhưng cũng tìm hiểu đáng kể đấy chứ nhỉ. Nhưng cái tay Kuroda đó, hắn đúng là một người thông minh và không có vẻ gì giống một sĩ quan cảnh sát nhỉ.”

“Ừ thì, ông ta cũng là một kiểu tiểu thuyết gia.”

“Ồ, ở mà cũng phải. Một tiểu thuyết gia lỗi lạc. Thậm chí có thể nói ông ta đã tạo ra thứ còn hấp dẫn hơn cả tiểu thuyết ấy chứ.”

“Nhưng tôi lại nghĩ ông ta cũng chỉ là một tiểu thuyết gia không hơn mà thôi.”

Nói đoạn, Souda đưa tay vào túi áo gi-lê, vừa như tìm thứ gì đó. Cậu ta lại nhếch miệng cười một cách mỉa mai. “Ý câu là sao?”

Matsumura chớp chớp mắt hỏi trong làn khói thuốc lá. “Kuroda có thể là tiểu thuyết gia nhưng ông ta lại không phải một thám tử đâu.”

“Tại sao?”

Matsumura rất ngạc nhiên. Có thứ hay ho rồi. Cậu ta nhìn vào mắt Souda như thể chờ đợi một sự bất ngờ. Souda rút từ trong túi áo ngực ra một mẩu giấy nhỏ và đặt nó lên trên bàn.

“Cậu biết thứ này là gì không?”

Souda nói.

“Thứ đó thì sao cơ? Nó chẳng phải là một tấm vé của thương hội PL ư?”

Matsumura hỏi lại với vẻ mặt khó hiểu.

“Chính xác. Đây là tấm vé bốn mươi xu cho thuê gối trên toa hạng ba tàu tốc hành. Tình cờ tôi đã nhặt được nó ở hiện trường xảy ra án mạng. Tôi sẽ dùng nó để khẳng định sự vô tội của tiến sĩ.”

“Cậu nói cái gì ngớ ngẩn vậy? Cậu đùa đúng không?” Matsumura hỏi bằng giọng bản tín bán nghi, như thể cậu ta cũng không dám phủ định hoàn toàn.

“Bất kể bằng chứng là gì thì tiến sĩ vẫn vô tội. Bởi vì tiến sĩ Tomita là một học giả nên kể cả vợ ông ta có là một người phụ nữ cuồng loạn đi chăng nữa thì thế giới này... Phải rồi, tiến sĩ là người của thế giới. Người như ông ấy, thế gian này chỉ đếm trên đầu ngón tay. Một kẻ phải điện rồ tới mức nào mới muốn tự chôn mình khỏi thế giới này chứ? Matsumura này, thực ra, tôi có chuyến tàu vào lúc một giờ rưỡi hôm nay. Tôi định tới nhà tiến sĩ Tomita và muốn hỏi người nhà ông ấy một chút chuyện.”

Nói đoạn, Souda khẽ liếc xuống chiếc đồng hồ, cậu ta với lấy giấy ăn lau tay rồi đứng dậy.

“Cũng có thể tiến sĩ sẽ tự biện minh được cho chính mình hoặc những luật sư ủng hộ tiến sĩ sẽ biện hộ cho ông ấy. Nhưng chứng cứ tôi đang nắm trong tay lúc này thì không một ai có. Chắc cậu rất muốn tôi nói rõ vì sao tôi có thể khẳng định chắc nịch như vậy. Nhưng hãy đợi đấy. Mọi chuyện chưa thể kết thúc khi tôi còn chưa làm sáng tỏ điều này. Vẫn còn một chút lỗ hổng trong lập luận của tôi. Tôi phải lấp đầy lỗ hổng đó nên xin thất lễ với cậu một chút, tôi sẽ đi và quay lại. Này anh bồi bàn, hãy chuẩn bị ô tô cho tôi. Thế nhé, hẹn gặp cậu vào ngày mai.”

HẠ

Hôm sau, tại thành phố A, trên tờ nhật báo số ra buổi chiều được cho là có số lượng phát hành lớn chưa từng có, đăng tải một bài viết rất dài. Tiêu đề của bài báo là Chứng minh sự vô tội của tiến sĩ Tomita, phía dưới có ký tên Souda Goro.

Tôi đã nộp một tài liệu có nội dung tương tự bài báo này cho ông thẩm phán chịu trách nhiệm xét xử tiến sĩ Tomita. Tôi nghĩ có lẽ chỉ bấy nhiêu thôi cũng đã đủ bằng chứng rồi nhưng đề phòng trường hợp thẩm phán có sự hiểu lầm khiến những lời nói chỉ từ miệng một gã sinh viên mọt sách là tôi bị chôn vùi trong bóng tối hoặc bị phản bác bởi vị thám tử đại tài rằng nó đi ngược lại với sự thật đi chăng nữa thì sau khi sự việc xảy ra, tôi muốn để dư luận được sáng tỏ rằng tiến sĩ Tomita, người mà tôi rất kính trọng hoàn toàn vô tội. Tôi không rõ quý tòa soạn có cho công bố bài báo này của tôi hay không nhưng với mục đích đánh động dư luận, tôi đã gửi nó đến quý tòa soạn.

Tôi không có ân oán gì với tiến sĩ. Tôi chỉ là một người rất bình thường vô cùng ngưỡng mộ và kính trọng trí tuệ của tiến sĩ qua những cuốn sách mà ông ấy viết. Nhưng vì vụ việc xảy ra gần đây thì để giải cứu cho vị học giả đáng kính đã bị kết tội oan và vì tôi vô tình có trong tay chứng cứ mà tôi tin chắc rằng ngoài tôi không ai có, nên với nghĩa vụ và trách nhiệm của mình, đương nhiên tôi phải hành động. Tôi hy vọng rằng sẽ không có sự hiểu lầm nào về điểm này.

Vì lý do gì mà tôi tin chắc rằng tiến sĩ vô tội? Nếu dùng vài từ để nói thì cơ quan tư pháp chỉ qua kết quả điều tra của viên thám tử Kuroda Kiyotaro mà đã vội kết luận rằng tiến sĩ là kẻ gây án thì e rằng không thu hút được dư luận cho lắm. Đúng là màn kịch vớ vẩn của trẻ con. Quý vị cảm thấy thế nào khi tôi so sánh trí tuệ vô song của một học giả lớn không bao giờ bỏ sót dù là chi tiết nhỏ nhất với vụ án lần này? Quý vị không thấy quá ư là nực cười bởi ý nghĩ xa vời đó ư? Trí tuệ của tiến sĩ đã già cỗi đến mức ông ta để lại những dấu giày vụng về, những nét chữ giả dạng nguệch ngoạc hay cốc thuốc độc rồi để cho ông Kuroda đó ghi danh với thiên hạ ư? Học giả kiêm kẻ bị tình nghi là tiến sĩ lại không tiên liệu trước được rằng thuốc độc sẽ sót lại trên thi thể của nạn nhân hay sao? Chưa cần phải giao nộp bất cứ bằng chứng nào thì tôi vẫn tin chắc rằng đương nhiên tiến sĩ vô tội. Nói thế thôi nhưng tôi không phải là người coi thường pháp luật đến mức đưa ra những suy luận chỉ mang tính phỏng đoán đâu.

Vị thám tử Kuroda Kiyotaro bây giờ chắc đang tỏa sáng vì những chiến công chói lọi. Người đời thậm chí còn khen ngợi ông ta là Sherlock Holmes của Nhật Bản nữa cơ đấy. Tôi cũng chẳng lấy gì làm vui vẻ khi đẩy ông ta xuống vực sâu lúc ông ta đang ở trên đỉnh cao của danh vọng. Thực ra, tôi vẫn tin rằng ông ta là cánh tay hỗ trợ đắc lực của cảnh sát nước nhà. Thất bại lần này không may là vì ông ta thông minh hơn người khác. Cách suy luận của ông ta không sai. Chỉ có điều, ông ta vẫn thiếu quan sát và chưa tập hợp đủ chứng cứ cho những suy luận của mình. Nói cách khác, tôi cũng thấy tiếc cho ông ta vì đã kém hơn tôi, một sinh viên mọt sách rất đỗi bình thường, ở sự cẩn thận và kĩ lưỡng.

Hãy bỏ chuyện đó qua một bên. Chứng cứ mà tôi định mang đi nộp là hai món đồ vô cùng nhạt nhẽo sau đây.

Thứ nhất, đó là một tấm vé giao nhận đồ của thương hội PL mà tôi thu thập được ở hiện trường (tấm vé giao nhận tiền thuê gối, vật dụng được trang bị trên toa hạng ba của tàu tốc hành).

Thứ hai, sợi dây giày của đôi giày đế thấp của tiến sĩ, hiện đang được cơ quan chức năng có thẩm quyền giữ làm tang chứng.

Chỉ có hai món đó thôi. Chắc quý độc giả đều nghĩ những thứ này không có giá trị nhưng có lẽ tất cả quý vị đều biết, đến cả một sợi tóc cũng có thể trở thành chứng cứ của một tội ác nghiêm trọng phải không? Thú thực, tôi bắt đầu điều tra từ một phát hiện tình cờ. Tôi đã có mặt ở hiện trường xảy ra án mạng ngày hôm đó. Trong lúc quan sát các nhân viên điều tra làm việc thì tôi chợt nhìn thấy một góc của mẩu giấy trắng nào đó nằm dưới một hòn đá lớn gần chỗ tôi ngồi. Nếu không nhìn con dấu ngày tháng được đóng trên mẩu giấy đó, có lẽ tôi đã không nghi ngờ gì. Nhưng thật may mắn cho ông tiến sĩ, ngày tháng ghi trên mẩu giấy lại đập vào mắt tôi như có thần linh mách bảo. Năm Đại Chính ngày 9 tháng 10. Tức là con dấu đó được đóng ngay trước hôm xảy ra án mạng một ngày.

Tôi lật tảng đá lớn ra và nhặt lấy mảnh giấy bị mưa làm cho nhàu nát. Nó chính là tấm vé của thương hội PL. Tấm vé đó đã kích thích trí tò mò của tôi.

Về phần Kuroda, ông ta đã bỏ sót ba chi tiết tại hiện trường.

Một trong số chúng là tấm vé của thương hội PL đã tình cờ lọt vào tay tôi nên nếu loại trừ nó ra thì rõ ràng ít nhất vẫn còn hai điểm sơ hở. Nhưng nếu Kuroda chú ý quan sát một cách cẩn thận thì chưa chắc tôi đã phát hiện được tấm vé đó. Nó bị chèn lên bởi một hòn đá lớn nằm cạnh đường nước thải đang làm dở dang phía sau khu nhà của tiến sĩ. Còn rất nhiều hòn đá khác nằm ở đó nhưng chỉ có duy nhất một hòn đá nằm ở vị trí cách xa đường ống nước. Đối với người sở hữu năng lực quan sát tốt hơn Kuroda thì hẳn là hòn đá muốn ám chỉ điều gì đó. Tôi đã đưa tấm vé cho một viên quan cảnh sát điều tra xem. Ngay cả bây giờ, tôi vẫn có thể nhận ra viên cảnh sát điều tra, người đã không thèm đếm xỉa đến thành ý của tôi, mắng tôi là kẻ phiền toái và bắt tôi tránh đường trong số những cảnh sát có mặt ở đây.

Điểm thứ hai, nói cách khác, nó liên quan đến dấu chân của kẻ gây án. Dấu chân xuất hiện từ cửa sau nhà tiến sĩ và đi đến đường ray nhưng lại không thấy dấu chân quay trở lại ngôi nhà. Về điểm này, tôi không biết Kuroda đã lý giải như thế nào nhưng báo chí không hề đề cập đến chi tiết quan trọng này. Mặc dù tôi chưa rõ chuyện là như thế nào nhưng có khả năng hung thủ sau khi đặt xác của nạn nhân lên đường ray, vì lý do nào đó đã đi đường vòng men theo đường ray để quay về nhà. Sự thật thì vẫn có thể có đường vòng để quay trở lại nhà của tiến sĩ mà không để lại dấu chân. Và sau đó, đôi giày để thấp được tìm thấy ở nhà tiến sĩ lại trùng khớp với dấu chân nên kể cả không tìm thấy dấu chân quay trở lại ngôi nhà đi chăng nữa thì nó vẫn đủ chứng minh kẻ sát nhân đã quay về. Suy luận này có vẻ hợp lý nhưng quý vị không thấy có điều gì không tự nhiên hay sao? Điểm thứ ba, điểm này có vẻ làm phân tán sự tập trung của rất nhiều người hoặc kể cả những người tận mắt chứng kiến cũng không để ý đến nó. Đó là có rất nhiều dấu chân của một chú chó in trên mặt đất, đặc biệt là nó lại song song với dấu chân của hung thủ. Tại sao tôi lại chú ý đến nó là vì con chó đã ở gần đó, dấu chân của nó biến mất ở cổng sau nhà ông tiến sĩ. Tôi lấy làm lạ khi con chó mà nữ chủ nhân rất yêu quý lại không xuất hiện bên cạnh đám đông này.

Trên đây, tôi đã đưa ra những chứng cứ cùng với lập luận của mình mà không để sót chi tiết nào. Quý độc giả thông thái có lẽ đã đoán ra được điều tôi sắp nói sau đây. Với nhiều người có lẽ là thừa nhưng tôi vẫn phải trình bày tới phần kết.

Ngày hôm đó, sau khi trở về nhà, tôi vẫn chưa thấy có điều gì đáng ngờ. Kể cả ba điểm nghi vấn mà tôi vừa nói lúc nãy, tôi cũng không suy nghĩ gì sâu xa. Để khơi dậy sự chú ý của độc giả, tôi đã cố tình nói rõ ra ở đây nhưng hôm đó, tại hiện trường tôi đã không nghĩ đến chúng. Hôm sau và hôm sau nữa, nhờ những tờ nhật báo mà tôi biết tin vị tiến sĩ tôi rất kính trọng kiêm nghi phạm đã bị bắt giam. Sau khi đọc hết những câu chuyện tự sự kể về quá trình phá án gian nan của thám tử Kuroda, từ những phán đoán rất thông thường mà tôi đã nói ở phần đầu thì tôi tin chắc rằng có điểm nào đó nhầm lẫn trong suy luận của Kuroda. Khi xâu chuỗi các loại tình tiết mà tôi đã mục sở thị với nhau cộng với những điểm nghi vấn, tôi đã đến nhà tiến sĩ và đặt rất nhiều câu hỏi cho người nhà tiến sĩ, cuối cùng thì tôi đã nắm được chân tướng của sự việc.

Vì vậy, tôi sẽ thử trình bày suy luận của tôi theo trình tự dưới đây.

Như tôi đã nói lúc trước, xuất phát điểm chính là tấm vé của thương hội PL. Trước ngày xảy ra án mạng, có lẽ lúc đó đã rất khuya, tấm vé đã rơi ra từ cửa sổ của tàu tốc hành. Nhưng tại sao nó lại nằm dưới hòn đá nặng gần hai chục cân? Như vậy nó là điểm mấu chốt đầu tiên. Chỉ có thể kết luận rằng kẻ nào đó đã bê hòn đá tới sau khi đoàn tàu chạy qua vị trí tấm vé của thương hội PL bị đánh rơi. Ở đây có thể loại trừ trường hợp hòn đá rơi từ đường ray tàu hỏa hoặc từ chiếc xe hàng không có nắp. Vậy hắn bê hòn đá này từ đâu ra? Chắc chắn hòn đá không thể ở xa vì nó rất nặng. Như vậy chỉ có thể nó là một trong số rất nhiều hòn đá ở sau nhà của tiến sĩ dùng để xây đường nước thải.

Tức là khoảng thời gian từ lúc đêm đến lúc phát hiện xác nạn nhân vào buổi sáng hôm đó, hòn đá đã được chuyển từ khu vực nhà tiến sĩ ra gần cái xác. Nếu vậy thì chắc chắn vẫn còn để lại dấu chân. Đêm hôm trước cũng chỉ mưa lất phất và đến nửa đêm đã tạnh nên chúng không thể trôi mất được. Về những dấu chân thì đúng như điều tra của Kuroda thông thái, ngoài dấu chân của những người có mặt ở hiện trường hôm đó thì xuất hiện duy nhất một “dấu chân của hung thủ”. Vậy thì kẻ bê hòn đá đi chắc chắn phải là “hung thủ”. Khi đưa ra kết luận lạ lùng này, tôi đã vắt óc nghĩ xem làm cách nào “hung thủ” vận chuyển được hòn đá ra chỗ khác. Và tôi vô cùng ngạc nhiên trước mánh khóe điêu luyện mà hắn đã sử dụng.

Dấu chân bê cái xác và dấu chân bê hòn đá giống nhau đến mức đủ làm mờ mắt vị thám tử dày dạn kinh nghiệm. Nhưng tôi đã phát hiện ra mánh khóe tinh vi này. Nói cách khác, kẻ nào đó đã xỏ vào đôi giày của tiến sĩ rồi bê hòn đá thay vì vác cái xác của phu nhân và cố tình để lại dấu chân tới tận đường ray hòng đổ tội giết người cho tiến sĩ. Chỉ có thể lý giải theo cách này mà thôi. Vậy tác giả của thủ đoạn xấu xa này, nếu để lại dấu chân thì tại sao cái xác mà người này vác đi, tức là bà vợ tiến sĩ lại có thể tới tận đường ray? Vậy, sẽ thiếu một dấu chân. Từ những suy luận trên, rất tiêu đành phải kết luận rằng phu nhân của tiến sĩ, người phụ nữ đó chính là một con ác quỷ đáng sợ đã ra tay vu oan giá họa cho chồng nhằm nguyền rủa ông ấy. Bà ta đúng là hung thủ có bộ óc thiên tài đáng sợ đến mức rùng mình. Một người phụ nữ mắc phải căn bệnh lao phổi đang cuồng loạn vì ghen. Căn bệnh quái ác vô phương cứu chữa đã làm tâm trí người bệnh minh mẫn đến bệnh hoạn. Tôi hình dung ra một người phụ nữ với những tâm địa đen tối. Tất cả đều tối tăm. Tất cả đều u ám. Nhưng trong sự tối tăm, u ám đó xuất hiện ảo ảnh của một người phụ nữ xanh xao với đôi mắt sáng rực những vòng tròn ánh sáng, ảo ảnh kéo dài từ hàng chục ngày đến hàng trăm ngày và ảo ảnh đó đã biến thành hiện thực. Chỉ nghĩ đến thôi, bất giác tôi thấy rợn cả sống lưng.

Thôi, hãy bỏ qua chuyện đó để đến với điểm nghi vấn thứ hai. Chuyện về những dấu chân không quay về căn nhà của tiến sĩ. Nếu nghĩ đơn giản theo lối suy nghĩ thông thường thì quý vị có thể cho rằng chúng không quay trở lại cũng là lẽ thường tình bởi vì chúng là những dấu chân của người chết tạo ra bằng cách đi vào đôi giày của chồng. Nhưng tôi nghĩ quý vị nên động não và nghĩ kĩ thêm một chút. Vị phu nhân tiến sĩ, chủ nhân của thủ đoạn gây án thiên tài làm sao lại quên không tạo những dấu chân từ đường ray quay trở về nhà tiến sĩ được? Thêm nữa, nếu tấm vé của thương hội PL không tình cờ rơi khỏi cửa sổ của con tàu thì đây sẽ là manh mối vụng về duy nhất mà hung thủ bỏ công ra dàn dựng.

Những dấu chân của chú chó mà tôi đã đặt cho nó làm điểm nghi vấn thứ ba, là chìa khóa cho bí ẩn này. Tôi đã không nhịn được cười khi xâu chuỗi những dấu chân của con chó với sơ hở của phu nhân. Chắc bà ta đã định tạo dựng hiện trường giả bằng việc xỏ giày của ông tiến sĩ và đi đi lại lại tới đường ray. Và bà ta cũng đã định chọn con đường không để lại dấu chân khác để đi đến đường ray. Nhưng nực cười thay, một tình huống trớ trêu đã xảy ra. John, chú chó cưng của phu nhân, tôi biết được nó tên là John vì ông xx, người hầu trong ngôi nhà đã kể cho tôi nghe, sớm đã phát hiện ra hành động bất thường của phu nhân và sủa lên inh ỏi. Bà ta sợ tiếng chó sủa sẽ đánh thức người nhà và mình sẽ bị phát hiện nên phải nhanh chóng kết thúc công việc tạo hiện trường giả. Nếu người trong nhà mà tỉnh giấc và tiếng sủa của John làm những con chó gần đó sủa theo thì hết sức bất lợi nên bà ta đã nhanh chóng nghĩ ra một mưu kế rất thông minh, lợi dụng được tình thế khó khăn này để bắt John bỏ đi mà vẫn thực hiện được kế hoạch của mình.

Từ những gì tôi khám phá được ngày hôm nay thì chú chó John thường ngày được huấn luyện ngoạm đồ tha về. Khi đi đâu đó cùng chủ nhân, nó được tập cho mang đồ vật gì đó về nhà. Và John có thói quen tha món đồ đặt vào góc khuất trong nhà. Còn một thứ khác tôi phát hiện được khi tới nhà tiến sĩ là để đến được hiên của căn phòng nằm phía sau nhà thì chỉ có cách duy nhất là đi qua cửa gỗ của hàng rào bao quanh sân trong. Nó có bản lề giống cửa của các căn phòng kiểu tây và được thiết kế để chỉ có thể mở được từ bên trong.

Phu nhân tiến sĩ đã khéo léo lợi dụng hai điểm này. Những người hiểu rõ đặc tính của loài chó đều biết rằng chúng sẽ không bỏ đi nếu chỉ ra lệnh bằng lời nói nhưng nếu giao cho chúng việc gì đó, ví dụ ném một khúc gỗ ra xa và bảo chúng mang về thì chúng sẽ nghe theo răm rắp. Lợi dụng tâm lý đó của động vật, phu nhân đã ném đôi giày cho John và chú chó đã bỏ đi. Sau đó, đôi giày đã được chú chó mang về và đặt bên cạnh hiên nhà vì lúc đó có lẽ cửa chắn mưa đã bị đóng, John đã không thể đi đường cũ theo thói quen. Vì bị chiếc cửa gỗ chặn lại nên bà ta đã hy vọng chú chó không trở lại chỗ cũ nữa.

Sự việc không thấy dấu giày quay trở lại nhà tiến sĩ cùng với tình tiết khác về những dấu chân của chú chó và thủ đoạn gây án thiên tài của phu nhân mà tôi trình bày ở trên chẳng qua cũng chỉ là những tưởng tượng của tôi mà thôi. Tôi sợ rằng chúng có thể xa rời với thực tế quá cũng nên. Trái lại, việc không có những dấu chân quay lại thực ra là do sơ suất của phu nhân và những dấu chân của chú chó ngay từ đầu đã tố cáo toàn bộ kế hoạch sử dụng đôi giày của phu nhân. Hoặc nó cũng có thể trúng chưa biết chừng. Nhưng dù nó là cách nào đi chăng nữa thì tôi vẫn giữ nguyên quan điểm “hung thủ chính là phu nhân”.

Nhân tiện thì có một nghi vấn ở đây. Đó là tại sao một chú chó có thể mang một đôi giày, hay nói cách khác là hai chiếc giày của một đôi đi cùng một lúc được? Câu trả lời nằm trong hai chứng cứ tôi đã nêu ở trên nhưng chưa có cơ hội giải thích. Đó là “sợi dây giày của tiến sĩ được giữ làm tang chứng”. Theo trí nhớ của ông xx, người giúp việc trong nhà tiến sĩ mà tôi đã nhắc tới lúc nãy, tôi đã khó khăn lắm mới tìm hiểu ra và được biết rằng, khi hai chiếc giày bị mang đi nộp cho cảnh sát, chúng đã được buộc lại với nhau bởi sợi dây giày giống như người ta buộc giày để chuẩn bị cho những vở kịch. Về điểm này, không biết thám tử Kuroda có để ý đến không? Có khi nào ông ta đã bị sao nhãng vì quá vui sướng khi tìm ra được vật chứng không? Cứ cho là không phải như vậy đi chăng nữa thì phải chăng việc suy luận hung thủ vì một lý do nào đó đã buộc sợi dây giày này lại rồi mang giấu nó dưới hiên đã khiến ông ta yên tâm chăng? Nếu không phải như vậy thì chắc chắn Kuroda đã không đưa ra kết luận vội vàng đến thế.

Như vậy, người phụ nữ đáng sợ đó đã uống cạn thuốc độc mà bà ta chuẩn bị sẵn rồi nằm lên đường ray, vừa nằm đợi đoàn tàu chạy qua và vừa nở nụ cười nham hiểm tưởng tượng ra cảnh chồng mình đang từ đỉnh cao của danh vọng như bị ném xuống vực sâu và phải nằm rên rỉ trong nhà tù. Tôi không biết chai đựng thuốc độc hiện đang ở đâu nhưng nếu những độc giả hiếu kì chịu khó tìm ở khu vực gần đường ray thì có lẽ sẽ phát hiện ra thứ gì đó dưới mương.

Tôi vẫn chưa đề cập đến bức thư được tìm thấy trong túi áo của phu nhân. Không cần phải nói thì quý vị cũng biết nó là chứng cứ giả mạo mà phu nhân cố ý dàn dựng, giống với những chứng cứ khác. Vì tôi không được nhìn thấy bức thư nên đây đơn giản chỉ là suy luận của tôi nhưng nếu là các chuyên gia giám định chữ viết thì chắc chắn họ sẽ phát hiện ra chính phu nhân đã tự giả mạo chữ của mình còn phần nội dung trong bức thư cũng đã sáng tỏ. Đó cũng chính là nỗi niềm thật lòng của phu nhân. Về những tình tiết vụn vặt khác thì tôi xin phép không đưa ra những lập luận bác bỏ hay giải thích thêm nữa vì với những gì tôi đã trình bày ở trên, có lẽ độc giả cũng đã tự đoán ra được rồi.

Cuối cùng, về lý do dẫn đến sự tự sát của phu nhân thì đúng như những gì quý độc giả tưởng tượng, nó vô cùng đơn giản. Theo như thông tin tôi có được từ ông xx, giúp việc nhà tiến sĩ thì đúng như trong thư đã viết, phu nhân mắc bệnh lao phổi rất nặng. Phải chăng đó chính là nguyên nhân khiến phu nhân tự sát? Tức là bà ta đã tham lam muốn chỉ bằng một cái chết mà thực hiện được cả hai mục đích là tự sát vì đã quá đau đớn với căn bệnh quái ác và để trả thù chồng.

Phần trình bày của tôi đến đây kết thúc.

Ngay lúc này, điều tôi thầm cầu nguyện là ngài thẩm phán sẽ cho triệu tập tôi càng sớm càng tốt.

Souda và Matsumura lại ngồi đối diện với nhau vẫn ở chiếc bàn trong nhà hàng họ đã vào hôm trước.

“Bỗng chốc cậu trở nên nổi như cồn.”

Matsumura nói như đang tán dương bạn mình.

“Có gì đâu. Tôi thấy vui vì mình đã làm một điều gì đó góp phần cống hiến cho giới học thuật. Nếu tương lai, tiến sĩ Tomita có công bố cuốn sách nào đó gây chấn động giới học thuật thế giới thì tôi nghĩ chắc sẽ không vấn đề gì nếu tôi yêu cầu bác sĩ đưa thêm chữ vàng có đề tên Souda Goro vào phần đồng tác giả.”

Nói đoạn, Souda lại đưa tay vuốt vuốt mái tóc dài như để chải tóc.

“Nhưng tôi không ngờ cậu lại là một thám tử tài ba đến thế.”

“Cậu hãy sửa lại giúp tôi từ thám tử thành kẻ giàu trí tưởng tượng đi. Thực tế thì tôi không biết những ảo tưởng của mình còn bay xa đến đâu. Chẳng hạn, nếu như nghi phạm không phải là vị tiến sĩ mà tôi sùng bái thì tôi thậm chí còn tưởng tượng ra thủ phạm giết phu nhân chính là tiến sĩ Tomita cũng nên. Và tôi cũng có thể phủ nhận hoàn toàn thứ mà tôi đã tự mình nộp cho cảnh sát như là một chứng cứ thuyết phục nhất. Cậu có hiểu không? Những bằng chứng mà tôi đưa ra, nếu nghĩ kĩ thì chúng chỉ toàn là những thứ mập mờ, không tưởng tượng theo cách này thì cũng có thể tưởng tượng theo cách khác. Vật chứng chắc chắn duy nhất là tấm vé của thương hội PL. Nhưng cả thứ đó, nếu không phải tôi đã nhặt nó từ dưới hòn đá mà là nhặt lên từ bên cạnh hòn đá thì sao nhỉ?”

Souda nhìn khuôn mặt vẫn còn ngơ ngác của bạn mình và nở một nụ cười đầy ẩn ý.