Đây là tập “tản văn - tùy bút” đầu tiên của tôi, nhưng cũng thành thực mà thừa nhận rằng, đây là một “mâm lòng dê” hổ lốn, bởi tôi không thể phân định một cách chính xác những bài viết trong này suy cho cùng là tản văn hay tạp văn, tùy bút hay là một cái gì khác. Không ngờ rằng mười mấy năm nay, ngoài tiểu thuyết và kịch bản, tôi còn viết lung tung nhiều đến vậy. Mấy năm trước, khi mà tùy bút và tản văn đang hồi ăn khách, có mười mấy nhà xuất bản động viên tôi đem những bài lung tung ấy biên tập thành tuyển tập, tôi cảm thấy không mấy hứng thú, nói chính xác hơn là không dám. Tôi vẫn thường nghĩ rằng, người viết tiểu thuyết lúc nào cũng cố ý giả trang, bôi phấn bôi kem lòe loẹt khiến độc giả khó mà hình dung được gương mặt thật của tác giả trong tiểu thuyết, nhưng trong những bài tản văn (cũng có thể gọi là tùy bút, cũng có thể gọi là tạp văn, đại loại như vậy), tác giả thường quên hóa trang khi viết, do vậy bộ mặt thật của họ dễ dàng chường ra trước mắt độc giả. Nếu diện mạo “đẹp tựa Phan An” mà chường ra, thôi thì cũng được xem là một điều hạnh phúc; nếu dung mạo mà “đẹp tựa Mạc Ngôn” mà chường ra, há không phải là đang tự mang phiền phức lại cho mình, cho người sao? Con người đáng quý ở chỗ tự biết mình là ai, tôi nghĩ rằng mình là một người “tự biết”. Nghe người ta thường nói, viết tản văn, viết tùy bút cần phải có những suy nghĩ, những tư tưởng độc đáo. Nhưng tôi thì chẳng có gì độc đáo cả, cái mà tôi có chẳng qua là những suy tư vụn vặt và loạn xị bát nháo. Cũng nghe nói, viết tản văn tùy bút cần phải có học vấn, tôi lại không hề có học vấn, cái mà tôi có là những điều học lóm được của cuộc đời mà suy cho cùng chúng cũng chỉ là những lời lẽ quê mùa ở nơi thôn dã. Lại nghe nói, viết tản văn tùy bút cần phải có một tâm hồn cao thượng và một lý tưởng tốt đẹp, nhưng quả thật cả hai cái này tôi đều không có, cái mà tôi có chẳng qua là tính cách của một kẻ thảo dân và một kiểu cảm thụ cuộc sống có tính chất sinh lý... Chính vì những lẽ đó mà tôi không dám cho phép mình dễ dãi biên tập những bài viết linh tinh đã có thành tuyển tập.

Thế tại sao lại có cuốn sách này?

Bởi tôi nghĩ rằng, đang trong lúc trăm loài hoa quý đua nở thì cũng nên để cho một bông hoa đuôi chó ăn theo nở cùng; đang trong lúc muôn chim đang hót thì cứ để cho con quạ đen cất tiếng hòa vào tiếng hót của muôn chim. Cũng giống như chuyện xuất hiện và tồn tại của tôi bao lâu nay trên văn đàn khiến cho tất cả nam tác gia Trung Quốc đều trở thành Phan An, tập “tản văn tùy bút” này của tôi ra mắt tất nhiên sẽ làm cho tất cả những tập tản văn tùy bút chính hiệu vốn đã thâm sâu lại càng trở nên thâm sâu hơn, vốn đã cao thượng càng trở nên cao thượng hơn, vốn đã tốt đẹp càng trở nên tốt đẹp hơn, vốn đã uyên bác lại càng trở nên uyên bác hơn.

Nhưng chẳng qua tất cả đều là mộng tưởng của tôi, thực ra trong thời đại này, có thêm một cuốn sách hay bớt đi một cuốn sách, cũng giống như trong chợ rau nhiều thêm một bó rau hoặc ít đi một bó rau, thậm chí là chưa chắc đã được như vậy.