CHIẾC đồng hồ chuông treo trên vách thong thả điểm đúng tám tiếng sau một hồi đổ kiểng đờn. Tám giờ tối.

Thầy Hương quản làng Tân Thời Võ Thiện Nam móc vội chiếc đồng hồ trái quít trong túi áo trong của chiếc áo bành-tô ka-ki vàng nút đồng ra đễ so giờ. Kim số dạ quang trên mặt đồng hồ cũng chỉ gần đúng giờ như vậy, xê xích không đầy một phút.

Thầy Hương nhét chiếc đồng hồ vào chỗ cũ rồi tằng hắng lấy giọng day qua báo một người đang cậm cụi làm sä sách dưới ánh sáng xanh của một ngọn đèn măng-sông treo trên chiếc móc sắt giữa nhà:

- Nè chú Giáo, sao chú hổng bơm xăng thêm cho cây đèn nó sáng một chút. Tụi coi bộ nó hơi lu đa!

‘‘Chú giáo’’ ngẩng đầu lên đon đả đáp:

- Dạ được mà thầy Hương. Tôi cũng tính đợi thầy đi rồi về nhà lo chấm bài...

- Đâu có được! Tối nay chú phải ở đây luôn. Để tui kêu bầy trẻ bắt ghế bố giăng mùng sẵn để khi nào chú làm sổ xong nằm nghỉ.

- Dạ... nếu thầy Hương muốn như vậy...

‘‘Chú Giáo’’ đây là một chàng trai trạc không quá ba mươi tuổi, nghe nói dân ở miệt Bạc-Liêu, trôi nổi lên đây làm nghề dạy học tư và trọ một nhà trong xóm.

Thường thường vào mỗi buổi tối, anh giáo tư Trần văn Dị đến nhà thầy Hương để kèm thêm cho hai đứa con của thầy (một trai một gái) học và giúp làm các thứ sổ sách, vì thầy Hương là một người có điền đất nhiều, lại đại diện cho mấy ông chủ Chà ở Cần-Thơ trên các phần đổi tọa lạc rải rác khắp mấy làng trong quận Ô Môn.

Mấy tối nay, vì là vào lúc cuối năm nên anh Giáo Tư rất bận rộn biên chép tính toán về các khoản lúa ruộng, tiền vay, bạc lúa, lớp của thầy Hương, lớp của mấy ông chủ Chà...

... Bỗng có tiếng chó sủa vang rân ngoài ngõ.

Thầy Hương đang lúi húi lau chùi, xăm xoi khẩu súng hai lòng vội ngẩng lên và vui vẻ nói với, anh Giáo Tư:

- Chắc anh Hương Tuần và dân của ảnh tới rồi đó.

Chưa thấy mặt ông Hương Tuần đâu thì đã có tiếng nói bô bô của ông ta từ ngoài vọng vô:

- Thầy Hương sẵn sàng chưa? Cha, bộ mấy chậu bông sứ của thầy trồng nở bông rộ lên hay sao mà thơm nhột mũi như vậy cà!

Thầy Hương treo khẩu súng lên cái móc nón gạc nai trên cột rồi hấp tấp bước ra cửa

- Chú Hương Tuần đó hả? Sao đi lại trễ vậy cha nội? Anh em đi theo đông đủ độ chớ?

Ông Hương Tuần cười hì hì:

- Trễ gì mà trễ đó thầy Hương! Mà mình đi sớm có ăn thua gì, bắt ăn cướp mà thầy đi sớm quá động ổ tụi nó dông mất hết!

Thầy Hương Nam nhún vai rồi lôi ông Hương Tuần vào nhà:

- Nếu còn sớm thì vô đây nhăm nhi một vài chung trà nóng cho ấm bụng.

Ông Hương Tuần bước qua ngưỡng cửa thấy anh giáo Tư liền kêu lên:

- Ủa, có thầy giáo ở đây nữa hả?

Thầy Hương quản liền nói chen vô:

- Ờ, tui nhờ chú Giáo lại làm sổ và kèm mấy đứa nhỏ học đó mà.

Ông Hương tuần liền bước đến một bên bàn giấy của anh giáo Tư:

- Cha, sổ sách gì mà dày cộm vậy! Thôi bỏ đó hết đi! Đêm nay thầy giáo theo tụi tui đi bắt đám ăn cướp này, năm thuở mười thì mới có một đám dữ dằng như vầy nghen!

Anh giáo Tư mỉm cười nhỏ nhẹ đáp:

- Dạ tôi có nghe thầy Hương quản nói qua. Nghe đâu tụi nó là đám em út đồ đệ gì của tướng cướp lừng danh Năm Cà Dom đó phải hông ông Tuần?

- Ừ phải đa. Ý cha, tụi này võ nghệ song toàn, nhứt là thằng đầu đảng của tụi nó. Thằng này luôn luôn bôi lọ nghẹ vằn vện trên mặt, đúng là một đứa ở trong làng mình đó thầy Hương quản à! (vừa nói ông vừa day qua hỏi ông Hương quản).

Ông nầy cau mày:

- Thì chắc mẻm như vậy rồi!... Bởi vậy tui mới nóng lòng muốn thộp óc nó... (đoạn ông ta thở dài) cái tụi gì mà lộng hành quá đỗi, đánh một đêm một hơi ba bốn cái nhà... Đang lúc mùa lúa mà mình cũng bận công kia việc nọ túi bụi chớ phải ở không đâu!

Ông Hương Tuần rụt rè hỏi:

- Thầy Hương quản à, nghe nói quan lớn chủ quận... có kêu ông cả mình lên... để cạo sát ván về cái chuyện đó phải hong thầy?

Thầy Hương quản nhăn mặt

- Chớ bộ chú hỏi kêu ông cả lên để... gắn mề đai điều cho ổng sao!

Ông Hương Tuần xẻn lẻn day qua phía anh giáo Tư hỏi lảng ra:

- Nè thầy giáo, thầy theo tụi này cho biết vì thế nào khi bắt được mấy thằng đó thầy Hương đây cũng nhờ thầy giáo lập vi bằng cho nó được… văn hay chữ tốt...

Anh Giáo Tư mỉm cười đáp:

- Dạ, không nói dấu gì, tôi ngán mấy cái chuyện... dao súng đó ghê lắm. Để chừng nào mấy thầy về, thầy Hương quản đây kể sơ qua đầu đuôi nội vụ là tôi làm у theo đó cũng được... Tối hôm nay, số sổ sách còn đọng chưa rớ tới cũng khá bộn...

Thấy Hương quản gật gù nói chen vô:

- Thôi anh em mình để cho chú giáo ở nhà, chớ bắt chú phơi sương lội ruộng theo anh em mình thì cũng… ngặt.

Vừa lúc ấy thím Hương quản từ trong nhà sau vén màn cửa buồng bước ra, nét mặt tươi rói. Đó là một người đàn bà trạc độ hai mươi lăm hai mươi sáu tuổi đẹp mặn mòi và chải chuốt se sua.

Vừa bước ra là thím Hương đã đon đả cất tiếng chào ông Hương Tuần:

- Chú Hương Tuần đến rồi hả! Thím ở nhà mạnh giỏi chớ! Sao bữa hổm, đằng này tui thiếu một tay tứ sắc sai bầy trẻ nó đi qua bển mời thím Hương năm lần bảy lượt mà thím nhứt định hổng qua vậy? Bộ chú Hương... cấm thím hả? Chú làm cái chuyện ác nhơn sát đức đó... chú coi chừng tui nghen!

Ông Hương Tuần cười xòa:

- Ý trời đất ơi, con vợ tui nó có chưn có cẳng thì đi chớ mụ nội tui bây giờ hổng dám cấm cản nó nữa! (bỗng ông ta nheo mắt nhìn sững vợ thầy Hương quản rồi trầm trồ) Cha, bữa nay thím Hương bận cái áo bà ba kiểu gì và bằng thứ hàng gì mà tui coi ngộ quá vậy!

Thím Hương bẽn lẽn cúi mặt xuống đất và đưa tay vuốt vuốt một cái nếp áo:

- Ờ kiểu áo bà lai... Kiểu này mấy cô mấy bà ngoài chợ Cần-Thơ người ta bận thường lắm. Còn hàng này là hàng Bom-bay mới có bán kỳ này nên nó hơi... hoa hòe một chút...

Ông Hương Tuần chép miệng nói phân bua với thầy Hương-quản:

- Thiệt thím Hương đây lịch sự người lại trắng trẻo nên ăn bận thứ gì tôi coi cũng ngộ hết, chớ còn con vợ tui ở nhà... ý cha, hễ nó bận một cái áo hơi có màu một chút là tui thấy sao nó giống... bà bóng bà đồng quá cỡ!

Thầy Hương-quản không trả lời, đưa tay vân vê bộ ria mép, mắt lim dim nhìn vợ một cách vừa âu yếm vừa... hài lòng, trong lúc anh giáo Tư ngó vu vơ lên nóc nhà tay nhịp nhịp cán viết trên bàn và miệng thì mủm mỉm như... khoái chí một điều gì!

Thím hương kiếm cách gợi sang chuyện khác

- Nè chú Hương Tuần ơi, tối nay chú dẫn mấy anh em khác đi ên một mình hổng được sao mà phải lôi ông nhà tôi theo nữa hả?

Ông Hương Tuần trợn mắt:

- Ý trời, thím Hương nói như vậy là... lộn ngược ngạo hết! Tui phải đi theo phò tá ổng đây chớ! Đi ban đêm ban hôm như vầy rầu thúi ruột...

- Chớ bộ tui ở nhà đây sướng lắm sao! Chú Hương nghĩ coi: cả tháng nay, mười đêm như một, đêm nào đêm nấy ổng cũng mắc lo đi rỏn trong ruộng canh chừng sợ ba đứa tá điền nó lưu lúa đi hết, rồi mấy đêm nay lại đi rình mò trộm đạo cướp bóc nữa... ông thức đêm thức hôm riết rồi ổng ốm xọp đi, và hễ ổng dìa tới nhà là ổng nằm lăn kềnh ra ngủ ngáy khò khò, tui có lấy xà beng xeo ổng bây giờ ổng cũng chẳng nhúc nhích cục cựa nữa!

Cả thầy Hương-Quản lẫn ông Hương Tuần đều cười xòa. Thím Hương xẻn lẻn cúi đầu xuống rồi háy xéo hai người:

- Ớ…mấy ông nầy lảng òm!

Ông Hương Tuần làm bộ cự nự:

- Coi, tụi này có nói gì đâu! (rồi ông xuống giọng làm lành)… Mà thiếm Hương nói như vậy cũng phải, nhiều khi tui tưởng hai ông bà như... một cặp vợ chồng son, nhứt là thím Hương... tui sợ mấy cô dâu mới cưới cũng còn thua xa nữa là khác!

Thiếm Hương cau mày chắc lưỡi:

- Đó, nữa đi! Cái ông Tuần nầy sao bữa nay ông nhiều chuyện quá hổng biết!

Ông Hương Tuần vẫn chưa chịu thôi:

- Thiệt tôi cũng phục thầy Hương quản, vợ con như vầy mà thầy... tàn nhẫn vô nhân đạo bỏ bê hoài chớ! (chợt nhớ tới anh giáo Tư, ông Hương Tuần day qua anh ta, tiếp lời) may mà có thầy giáo ở đây chớ hông thôi thím Hương... sợ ma chết rồi còn gì!

Anh giáo Tư buông cán viết xuống bàn và gượng cười một cách rất khó khăn.

Thím Hương thì liếc nhạnh về phía anh ta rồi nghiêm giọng đáp lời ông Hương Tuần:

- Nói nào ngay có chú giáo qua bên đây thì nhà cửa nó cũng bớt vắng vẻ trong đêm hôm, nhưng từ lúc tới cho đến giờ về, chú giáo hết chỉ vẽ cho mấy đứa nhỏ học bài thì nhảy qua chúi đầu chúi cổ vô mớ sổ sách, chớ có lúc nào rảnh rang đâu…

Ông Hương Tuần chép miệng than thở dùm cho thím Hương:

- Ờ, tui quên chuyện đó nữa há! Cơ khổ...như vậỵ thím phải trách ổng cho dữ mới phải…

Thầy Hương quản níu nhẹ tay ông Hương Tuần:

- Thôi anh em mình lại bộ tràng kỷ uống sơ vài chén nước rồi đi cho sớm. Anh em mình ráng chịu khó một chút chớ để rủi ro tới trễ tụi nó ăn hàng xong xuôi rồi ‘‘buồm’’ hết thì anh em mình chỉ còn có nước sáng mơi...vác cái mặt mo lên cho ông cả ổng xài xễ đã nư thôi!

Ông Hương Tuần gật gù bước theo thầy Hương:

- Ờ phải. Thiệt ba cái thằng ăn cướp chết dầm, sao nó hổng chịu mần ăn lương thiện như người ta để... làng xã thảnh thơi một chút hổng biết! Hồi đó, tui mà dè cái nạn trộm đạo, cướp bóc như vầy, tui chẳng ra cái chức Hương Tuần nầy làm gì cho nhọc sức. Thà ở nhà đuổi gà, giữ con cho má bầy trẻ mà khỏe hơn!

Thím Hương vội vã chạy tới trước rót nước ra tách, cho hai người...

... Một lát sau, thầy Hương nhìn đồng hồ rồi đứng dậy hối ông Hương-Tuần!

- Thôi mình đi chú Hương Tuần! Bộ chú tính làm hết. Cái nước dảo của bình trà này rồi chú mới nhốm đích sao? Tự nãy giờ anh em họ đợi đằng trước, họ chữi thề nhoi trời đất kìa!

Ông Hương Tuần còn ráng uống cho cạn chén nước:

- Đi thì đi!

Thầy Hương bước lại lấy cây súng hai lòng mang lên vai rồi day qua hỏi ông Tuần:

- Cây ca-líp đui tui mượn trên ông Cả đưa cho chú xài, chú để đâu rồi chú Hương Tuần?

- Tui nhờ một thằng ở ngoài nó đeo dùm chớ có mất mát đâu thầy lo!

Thầy Hương nhún vai:

- Chú sao lôi thôi tổ mẹ.

Vừa lúc ấy, thím Hương cầm một chiếc khăn bàn lông lớn đem lại đưa cho chồng:

- Nè mình, mình lấy cái khăn này quấn cổ, hông thôi lạnh rồi cảm đó nghen!

Thầy Hương đỡ lấy chiếc khăn, âu yếm nhìn vợ trong lúc ông Hương Tuần chắc lưỡi hít hà:

- Cha, bà cưng ông hết chỗ để há!

Thầy Hương bèn lên tiếng dặn vợ:

- Mình ở nhà biểu bầy trẻ mần vịt nấu cháo để sẵn đó chờ tụi nầy dìa ăn chơi. Mình nhớ nấu nhiều nhiều nghen...cho mấy em kia họ ăn luôn thể. Tui với chú Tuần đây đi.. chắc hổng lâu đâu.

Thím Hương cầm lấy cây đèn năm pin trao cho chồng.

- Mình có đi vô trỏng cũng nên...coi chừng coi đổi. Mình ỷ у quá hổng nên đâu nghen. Tụi ăn cướp này là thứ liều mạng, nếu tụi nó...lướt thế thì mình nên cho tụi nó chạy huốt đi, rồi sau này sẽ liệu.

Thầy Hương cười xòa rồi hỏi lại:

- Bộ mình quên rằng ở trên còn có ông Cả, thầy Cai, quan lớn Chủ quận nữa sao?

Thím Hương xụ mặt xuống:

- Xí, mấy ổng cũng ngồi vít đốc chớ làm cái gì? Mà bắt quá bị mấy ổng rầy, hay cách chức là cùng! Cái đó đâu có chết!

Thầy Hương vỗ nhẹ vào vai vợ:

- Thôi dẹp bà đi! Mình ăn nói...ngang ngược vậy sao được, (đoạn nhìn vô phía trong buồng, thầy Hương hỏi luôn) Bộ hai đứa nhỏ ngủ hết rồi hả mình?

- Ừa.

- Còn mình, mình cũng đi ngủ đi chớ đừng thức canh tui đó nghen! À mình đi nhớ biểu sắp nhỏ dưới nhà nhắc chiếc ghế bố ra giăng mùng sẵn cho chú giáo ngủ...

Thím Hương ngước mặt lên hỏi liền:

- Bộ đêm nay chú giáo ngủ ở đây... (nhưng rồi thím xuống giọng thản nhiên nói tiếp)... Được rồi, mình để đó cho tui.

Thầy Hương day qua bảo anh giáo:

- Chú giáo có buồn ngủ thì nghỉ lưng đi nghen. Chừng nào tụi này dìa tới, tôi sẽ kêu chú dậy nhờ chú làm sơ tờ vi bằng để sáng mơi trình liền lên cho ông Cả…

Anh giáo Tư đứng dậy sốt sắng đáp:

- Dạ được, thầy Hương cứ để cho tôi...

Thầy Hương quản liền xô nhẹ vai ông Tuần đi ra:

- Anh em mình đi chớ!

Ông Tuần vừa bước đi vừa ngoái cổ lại:

- Thím Hương với thầy giáo ở nhà chờ đó nghen! Tụi nầy đi nhấp nháy là dìa liền!

... Ngóng thấy hai người bước ra tới cửa rào, anh giáo Tư thở ra một hơi dài, gập mạnh quyển sổ đang làm lại, xô chiếc ghế ngồi qua một bên để mau chơn bước thẳng lại chỗ ngưỡng cửa nơi thím Hương đang đứng.

Thím Hương chưa kịp nói gì thì anh giáo Tư đã nắm tay thím kéo mạnh vào:

- Em đi vô đi để anh đóng cửa rồi tắt đèn măng xông!

Thím Hương hất tay anh ta xuống, thụp núp qua một bên cửa và xua anh ta đi:

- Anh... sao hổng ý tớ gì hết á! Để mấy ổng đi khỏi hẳn hoi đã. Chưa chi anh chờn vờn như vậy...

Vừa lúc ấy có tiếng chân người quay vô nhà. Thím Hương ló mặt ra nghe ngóng và thấp giọng cự nự anh giáo:

- Đó, thì em nói có sai đâu: có ai trở vô nữa kia kìa. Anh đứng xê qua một chút coi.

Thím Hương vừa dứt lời thì ông Hương Tuần đã bước trờ tới nói oang oang:

- Thím Hương chưa đóng cửa hả? Chút xíu nữa tui bỏ quên túi thuốc trong nhà rồi....

Thím Hương đưa tay áp vào ngực:

- Dữ hông! Chú làm tui hết hồn... (rồi thím gượng cười nói trớ đi)... Bị mấy ông bàn tán chuyện ăn trộm ăn cướp hồi nãy nên mới rồi tui nghe có tiếng chơn người lạo xạo... tui tưởng là quân gian chớ.

Ông Hương Tuần nhìn thím Hương trong một giây rồi bước lại bộ tràng kỷ lấy túi thuốc:

- Thôi tui lui đây. Thím đóng cửa lại đi, muốn chắc ăn thì thím nhờ thầy giáo đây đóng luôn mấy cây song hồng vô thêm nữa.. Mà có thầy giáo ở đây thì thím còn sợ cái gì chớ! Chẳng lẽ quân cướp dám cả gan nhè cái... ổ ong vò vẻ này mà tụi nó đâm đầu vô!

Anh giáo Tư bèn nói chen vào

- Ối hổng có gì đâu ông Hương Tuần à. Chắc thím Hương đây... lo cho thầy Hương... nên mới sợ bóng sợ gió như vậy đó mà!

Ông Hương Tuần cười rộ lên

- Cha, thầy giáo tinh ý dữ quá he!

Nói xong ông ta bước vội ra ngoài sân rồi biến mình trong đêm tối.