May mà chứng chảy máu mũi và cảm lạnh không đến vùng phụ cận Thành phố Cactus, bang Texas, vì trung tâm cửa hàng khô Navarro & Platt ở đó không phải là nơi để hỉ mũi khinh miệt đâu.

Hai mươi ngàn người dân ở Thành phố Cactus tha hồ vung vãi những đồng xu bạc cho những thứ mà họ ưa thích. Vô khối hàng kim loại có giá trị kém được mang đến bán tại trung tâm Navarro & Platt. Tòa nhà gạch khổng lồ nằm cả một khu đất đủ để cho hàng tá cừu gặm cỏ. Bạn có thể mua một chiếc cà vạt da rắn đuôi kêu, một chiếc ô tô hoặc một chiếc áo da thuộc nữ, mốt mới nhất với giá 85 đô la với hai mươi màu khác nhau. Trung tâm Navarro & Platt trước tiên đưa những tiền xu đến bên bờ tây sông Colorado. Họ đã từng là những chủ trại chăn nuôi gia súc với những cái đầu làm ăn giỏi, nhận thấy rằng thế giới không nhất thiết phải ngừng các cuộc cách mạng sau khi kết thúc cuộc gặm cỏ tự do.

Cứ mỗi mùa xuân đến, Navarro, một đối tác đã cao niên, năm mươi lăm tuổi, một nửa là người Tây Ban Nha, người có đầu óc rộng rãi, có năng lực, lịch thiệp, đã từng đi đến New York để mua hàng hóa. Năm nay ông ta thôi, chùn bước, không dám nhận đi trên con đường mòn dài đó. Rõ ràng là ông ta đã già đi; ngày nào cũng nhìn đồng hồ nhiều lần trước khi ngủ trưa.

- Anh John, năm nay anh sẽ đi mua hàng nhé – Ông ta nói với người cộng sự trẻ.

Platt trông mệt mỏi.

- Tôi được biết là thành phố New York là một thành phố hoàn toàn chết, nhưng tôi vẫn cứ đi. Tôi có thể dừng chân vui chơi ở San Antone một vài ngày trên đường đi.

Hai tuần sau có một người trong bộ cánh dân miền Texas, gồm một chiếc áo choàng đen, chiếc mũ trắng rộng vành, mềm và cổ dựng cao, chiếc cà vạt màu đen, bằng sắt đã rèn, bước vào một cơ sở có tên Zizzbaum & Con Trai chuyên bán buôn áo choàng và com-lê trên đường Hạ Broadway.

Ông già Zizzbaum có cặp mắt của một con chim ưng biển, có trí nhớ của một con voi và một trí tuệ để lộ ra trong tích tắc chính xác như chiếc thước đo của bác thợ mộc. Ông ta lao nhanh về phía trước như một chú gấu Bắc cực màu nâu thẫm và bắt tay Platt.

- Ông già Navarro ở Texas có khỏe không? Chắc chuyến đi năm nay đối với ông cụ quá dài phải không? Chúng tôi chào mừng anh Platt.

- Thật là ông bắn trúng hồng tâm rồi – Platt nói – nên tôi sẽ cho ông bốn mươi mẫu đất ở tỉnh Pecos chưa được dẫn thủy nhập điền đâu để xem xem ông làm ăn xoay xở ra sao.

- Tôi biết – Zizzbaum nhăn nhở cười – rõ như là biết chuyện mức nước mưa ở El Paso trong năm là 28,5 in-sơ, hoặc là tăng 15 in-sơ, và vì thế cửa hàng Navarro & Platt sẽ mua một khối hàng com-lê trị giá 15.000 đô la cho mùa xuân này, chứ không phải chỉ mua có trị giá 10.000 đô la như trong năm khô hạn đâu. Nhưng đó là chuyện của ngày mai. Trước hết vào trong văn phòng riêng của tôi đã, có điếu xì gà mời anh hút để tẩy mùi vị khỏi miệng anh những thứ mà anh buôn lậu qua dòng sông Rio Grande 1 và… vì đó là những thứ được buôn lậu mà.

Chiều đã muộn và công việc trong ngày đã kết thúc, Zizzbaum để lại cho Platt với nửa điếu xì gà hút dở và đi ra khỏi văn phòng đến gặp cậu con trai đang nắn nót chiếc ghim cài cà vạt bằng kim cương trước gương, chuẩn bị đi ra ngoài.

- Abey, con phải đưa anh Platt đây đi chơi vào tối nay và cho anh ta tham quan mọi thứ. Họ là những khách hàng của nhà ta hàng chục năm nay rồi. Ông Navarro và bố chơi cờ mỗi lúc rỗi rãi khi ông ấy đến đây. Hừm, anh Platt hãy còn trẻ và đây lại là chuyến đi chơi New York đầu tiên của anh ấy, nên anh ấy phải được vui chơi thỏa đáng.

- Bố yên tâm – Abey nói, xiết cho cái ghim thật chặt – Con sẽ chịu trách nhiệm đưa anh ta đi chơi. Sau khi anh ta tham quan Flatiron và người đầu bếp tại Khách sạn Astor và nghe đĩa hát bài “Dưới Cây Táo Cổ”, lúc đó chắc đã là mười giờ rưỡi rồi và anh chàng người xứ Texas chắc đã sẵn sàng cuộn mình trong chăn. Con có cuộc hẹn bữa tối vào lúc 11.30, nhưng trước đó anh ta đã đi thăm nhà bà Winslow rồi.

Sáng hôm sau vào lúc mười giờ, Platt đi vào cửa hàng, sẵn sàng tiến hành công việc. Anh ta đính một nắm hoa dạ lan hương trên ve áo vét. Bản thân ông Zizzbaum đã đứng đợi anh ta. Navarro & Platt là những khách hàng tốt và không bao giờ nhận tiền chiết khấu bằng tiền mặt cả.

- Anh có cảm tưởng gì về thành phố nhỏ của chúng tôi? – Ông già Zizzbaum hỏi, nở một nụ cười ngớ ngẩn của người dân Manhattan.

- Tôi không bận tâm lắm với việc phải sống trong thành phố này – Anh chàng người Texas nói – Tối hôm qua con trai ông và tôi đã đi lang thang mấy chỗ. Nước ở đây thật tuyệt, nhưng ở Thành phố Cactus sáng ánh điện hơn.

- Trên Đại lộ Broadway cũng có mấy ngọn đèn đấy chứ, hả ông Platt?

- Nhưng nhiều bóng tối quá. Tôi thì lại nghĩ là mình thích ngựa ở đây nhất. Tôi không gặp một bóng chim quạ nào từ hôm tôi có mặt ở thành phố.

Zizzbaum dẫn anh ta lên gác để chỉ cho anh ta xem những mẫu bộ com-lê.

- Bảo cô Asher lên đây – Ông ta nói với một nhân viên.

Cô Asher đến và anh chàng Platt của cửa hàng Navarro & Platt lần đầu tiên cảm thấy một thứ ánh sáng thật kỳ diệu của sự lãng mạn và hào quang rọi chiếu vào người mình. Anh ta đứng trơ như trời trồng, chẳng khác gì vách đá granite phía trên hẻm núi của dòng sông Colorado, hai con mắt mở to nhìn chằm chằm vào cô ta. Cô gái nhận biết được cái nhìn đó và mặt hơi đỏ lên, trái với thói quen của cô.

Cô Asher là một người mẫu tuyệt vời của nhà cha con Zizzbaum & Con Trai. Cô ta thuộc hạng cô gái có bộ tóc vàng hoe được biết như là “người trung gian” và thân hình cô thuộc loại còn tốt hơn tiêu chuẩn 38-25-42 2 một chút. Mắt cô sáng, nhưng lạnh, và nếu như cô ta mà muốn mang cái nhìn của mình chống lại con mắt giết người của rắn thần thoại basilisk, thì cái nhìn của con quái vật hoang đường nọ cũng phải lảng tránh và trở nên dịu hẳn lại ngay. Cô gái quen biết những vị khách hàng một cách ngẫu nhiên.

- Thôi nào anh Platt, tôi mong anh đi xem những bộ áo khoác của các nàng công chúa có màu nhạt đi. Đó là những thứ hợp với thời tiết ở chỗ anh. Nào xin mời cô Asher, trước hết cô mặc bộ này vào.

Người mẫu có giá cứ thế thoăn thoắt lao ra lao vào phòng thay đồ, mỗi một lần lại mặc một bộ mới và trông lại thấy ngỡ ngàng hơn. Cô ta đứng trông hoàn toàn tự chủ trước một khách hàng đang bị cô làm cho khổ sở.

Khi cuộc trình diễn kết thúc, Platt dường như do dự. Zizzbaum tỏ ra hơi lo lắng, nghĩ là vị khách hàng của mình có ý định đi thử chỗ khác. Nhưng Platt chỉ đang suy nghĩ trong đầu về những nơi xây dựng đẹp nhất ở thành phố Cactus, cố chọn lấy một nơi để xây một ngôi nhà cho người vợ tương lai của mình, người vừa mới ở trong phòng thay đồ, cởi bộ áo choàng dạ hội màu hoa oải hương bằng vải tuyn.

- Anh không đi đâu mà vội, anh Platt ạ – Ông già Zizzbaum nói – Anh cứ nghĩ cho kĩ tối nay đi. Anh sẽ không tìm được ai có giá như của chúng tôi đối với những mặt hàng như thế này đâu. Tôi e anh không được vui khi ở thành phố New York này, có phải thế không hả anh Platt? Một thanh niên trẻ như anh dĩ nhiên là thường nghĩ đến giới chị em. Thế anh có muốn một nàng trẻ đẹp đưa anh đi ăn bữa tối không? Nào, cô Asher đây là một thiếu nữ trẻ đẹp, nên cô ấy sẽ làm cho anh vui lòng đấy.

- Chà, cô ấy có quen biết tôi đâu – Platt nói một cách ngỡ ngàng – Cô ấy có biết gì về tôi đâu. Liệu cô ấy có đi không? Tôi không quen cô ấy mà.

Ông già gọi to cô Asher lại.

Cô gái đến trông bình thản và hơi một chút khinh mạn, với bộ lông mày hơi xếch ngước lên.

- Ông Platt đây muốn cô đưa đi ăn tối nay – Ông già Zizzbaum nói, rồi bỏ đi liền.

- Được thôi – Cô Asher nói, nhìn lên trần nhà – Tôi vô cùng vui. Phố 20 Khu Tây 911. Mấy giờ?

- Bảy giờ nhé.

- Được, nhưng xin ông đừng đến trước. Tôi ở cùng phòng với một cô giáo, mà cô ấy lại không cho phép bất cứ quý ông nào vào phòng cả, mà ở đấy lại không có phòng đợi, vì thế ông phải đợi tôi trong đại sảnh. Tôi sẽ có mặt ngay.

Đến 7 giờ 30, Platt và cô Asher ngồi xuống bàn trong một tiệm ăn trên Đại lộ Broadway. Cô ta mặc một bộ đồ đen thuần nhất, mỏng. Platt không hay biết rằng đó là một phần công việc hàng ngày của cô ấy.

Với sự giúp đỡ khẽ khàng của anh hầu bàn, Platt đã gọi được một bữa tối khả kính, trừ những thứ sơ bộ thường thấy trên Đại lộ Broadway.

Cô Asher liền nở một nụ cười chói sáng với Platt.

- Cho em uống thứ gì chứ? – Cô ta hỏi.

- Có chứ. Thế em uống gì? – Platt nói.

- Cho tôi loại Martini – Cô ta nói với hầu bàn.

Khi rượu được mang đến và đặt trước cô nàng thì Platt với tay qua và cầm lấy.

- Cái gì vậy? – Anh ta hỏi.

- Dĩ nhiên là rượu cốc-tai.

- Tôi cứ nghĩ là cô gọi một loại trà. Đây là rượu nặng. Cô không thể uống loại này được. Tên của cô là gì?

- Bạn bè thân mật gọi tôi là Helen – Cô Asher nói một cách lạnh tanh.

- Cô Helen này! – Platt nói, nhoài người ra bàn – Đã nhiều năm mỗi lần hoa xuân nở trên thảo nguyên tôi lại nghĩ đến một người mà tôi chưa bao giờ gặp hoặc nghe nói đến. Tôi cứ nghĩ đó là em vào giây phút mà tôi gặp em hôm qua ấy. Ngày mai tôi trở lại nhà và em sẽ đi cùng tôi. Tôi biết điều đó vì tôi nhìn thấy điều đó trong mắt em khi lần đầu tiên em nhìn tôi. Em không cần phải lấy rượu cho có hương vị ngây ngất vì em phải tỏ ra nghiêm chỉnh. Đây chỉ là một trò nho nhỏ mà tôi chọn cho em trên đường về mà thôi.

Anh ta búng chiếc nhẫn kim cương hai ca-ra qua mặt bàn. Cô Asher lại lấy cái nĩa búng trở lại cho anh ta.

- Đừng hợm mình thế – cô ta nói một cách nghiêm túc.

- Tôi đáng giá hàng trăm nghìn đô la. Tôi sẽ xây cho em một ngôi nhà đẹp nhất ở miền Tây Texas – Platt nói.

- Anh không thể mua tôi được, anh chàng khách hàng ạ – cô Asher nói – nếu anh không có được một trăm triệu đô la. Tôi không cho rằng tôi lại phải coi khinh anh. Thoạt đầu tôi thấy anh không giống những người khác, nhưng rồi hóa ra anh cũng rứa như tất cả bọn họ.

- Như tất cả ai? – Platt hỏi.

- Tất cả những người đến mua hàng. Anh nghĩ là đàn bà con gái chúng tôi phải đi ra ngoài ăn tối với các người, kẻo lại mất việc nên anh mới cho mình cái đặc ân được nói những gì anh thấy khoái chứ gì. Chà, hãy quên ngay điều đó đi. Tôi lại cứ nghĩ anh là người khác với bọn họ cơ đấy, nhưng tôi đã lầm.

Platt búng ngón tay xuống bàn, tỏ ra rõ ràng là thỏa mãn.

- Đúng là nơi đó rồi – anh ta reo lên vui sướng – Nơi đó thuộc gia đình nhà Nicholson, bên bờ bắc. Có những đám cây sồi to và một cái hồ tự nhiên. Ngôi nhà cũ đó sẽ bị giật đổ và ngôi nhà mới sẽ xây lùi lại phía sau.

- Thôi đừng huyên thuyên nữa – cô Asher nói – Tôi xin lỗi đã đánh thức anh dậy, nhưng những người các anh cũng nên khôn ngoan đi, ít ra một lần trong đời. Tôi chỉ có nhiệm vụ đi ăn tối với anh và giúp anh vui vẻ để làm sao anh làm ăn với ông già Zizzbaum được suôn sẻ, nhưng anh đừng có mong tôi là một trong những bộ com-lê để anh mua đâu đấy.

- Thế ý em muốn nói là em đi ăn tối với những khách hàng theo cách này và tất cả những khách hàng đều ăn nói với em như anh đã nói với em sao?

- Tất cả bọn họ đều đóng kịch hết – cô Asher nói – Nhưng tôi phải nói với anh rằng anh đã thắng họ ở một phương diện. Họ chỉ luôn miệng nói đến kim cương, trong khi đó thực ra anh đã đào được kim cương rồi.

- Em làm việc được bao lâu rồi hả Helen?

- Anh nhớ tên em rành mạch và nhanh đấy nhỉ? Em tự kiếm sống được tám năm rồi. Em đã làm thủ quỹ, rồi làm nhân viên đóng gói hàng, rồi làm nhân viên bán hàng cho đến khi trưởng thành và đến lúc này là người mẫu hàng com-lê. Thưa anh chàng xứ Texas, thế anh không cho rằng nhấm nháp một tí rượu sẽ làm cho bữa ăn như thế này thêm bớt nhạt nhẽo đi sao?

- Em sẽ không được uống rượu nữa. Nghĩ đến mà thấy thật kì là làm thế nào ngày mai anh đến cửa hàng và đón em đây. Anh muốn em chọn một chiếc ô tô trước khi chúng ta lên đường. Chúng ta chỉ mua cái đó ở đây thôi.

- Ôi, thôi ngay chuyện đó đi. Giá như anh biết em ớn biết chừng nào khi nghe nói đến chuyện đó.

Sau bữa tối, hai người đi xuôi xuống Đại lộ Broadway và đến một công viên nhỏ Diana. Những hàng cây khiến cho Platt thấy thích liền và anh ta phải xoay người đi theo con đường quanh co dưới hàng cây. Những ánh đèn chiếu vào hai hàng nước mắt long lanh trong con mắt của cô người mẫu.

- Anh không thích thế. Có chuyện gì vậy em? – Platt hỏi.

- Anh không phản đối đấy chứ. Chẳng qua là vì… chà, em đã không cho rằng anh thuộc loại người như vậy khi thoạt tiên em nhìn thấy anh. Nhưng các người đều y hệt nhau. Giờ thì anh đưa em về nhà hay em phải gọi cảnh sát đây?

Platt đưa cô ta về đến tận cửa nhà trọ. Họ đứng nán lại trong giây lát ở tiền sảnh. Cô ta nhìn anh ta một cách khinh bỉ đến mức ngay cả đến trái tim sắt đá của anh ta cũng phải lay động. Cánh tay anh ta đã ôm nửa vòng eo cô nàng thì cô nàng đã xòe cả bàn tay tát mạnh vào mặt anh ta.

Khi anh ta lùi lại thì chiếc nhẫn rơi ở đâu đó xuống sàn nhà lát gạch. Platt mò mẫm tìm và thấy nó.

- Thôi, hỡi anh chàng khách hàng, hãy cầm lấy chiếc nhẫn kim cương và đi đi – Cô ta nói.

- Đây là chiếc nhẫn khác… đó là chiếc nhẫn cưới – Anh chàng người xứ Texas nói, trong lòng bàn tay còn nguyên một chiếc nhẫn vàng mượt mà.

Đôi mắt cô Asher sáng lên nhìn anh ta trong ánh sáng tranh tối tranh sáng.

- Thế anh nói thật sao?… Thế anh…

Có người từ trong nhà ra mở cửa.

- Chúc em ngủ ngon. Hẹn gặp em ngày mai ở cửa hàng.

Cô Asher chạy thẳng lên phòng và lay cô giáo dậy cho đến khi cô ta ngồi trên giường, miệng định kêu ‘Cháy!’.

- Thế ở đâu vậy? – cô giáo kêu lên.

- Đó chính là điều tôi muốn biết đấy – cô người mẫu nói – Chị học về địa lý, chị Emma à, và chị phải biết chứ. Thế thành phố gọi là Cac… Cac… Carac… Caracas, theo em họ gọi như vậy mà, ở đâu hả chị?

- Sao cô dám đánh thức tôi dậy vì chuyện đó hả? – Cô giáo nói – Dĩ nhiên là thành phố Caracas ở tận nước Venezuela cơ.

- Nó có đẹp không?

- Hả, chủ yếu là có động đất, có người da đen sinh sống và có khỉ cùng với sốt rét và núi lửa.

- Em không sợ gì hết – Cô Asher nói một cách sung sướng, vô tư – Ngày mai em sẽ đi đến đó.

Chú thích:

(1) Ở miền bắc nước Mỹ, bắt nguồn từ tây nam bang Colorado, chảy xuống đông nam và hòa vào vịnh Mexico hình thành đường biên giới Mỹ và Mexico.

(2) Tính theo in-sơ, tương đương 96,5-63,5-106,5 theo cm (Caruri).