Đêm qua nội tôi về trong giấc mơ, vẫn dáng người mảnh khảnh ngồi vấn tóc trên chiếc giường gỗ nâu sậm. Một thói quen không bao giờ quên với chút son môi hồng nhạt trước khi ra khỏi phòng ngủ. Người đàn bà có một thời diễm lệ dưới ánh đèn sân khấu của bộ môn hát bộ. Cô đào chính đóng vai Thị Kính đã lấy nhiều nước mắt của khán giả với nỗi oan khi bị nàng Thị Mầu vu oan giá họa.

Gương mặt thanh tú cùng giọng ca hay trong một gánh hát nhỏ ngày đó vẫn nằm sâu đậm trong ký ức tuổi thơ tôi, có lẽ trong vở tuồng Quan Âm Thị Kính, tôi bất đắc dĩ được lên sân khấu trong vai Hồng Hài Nhi khi nhân vật đó bất ngờ bị bệnh.

Có ai tin nhân vật mình thủ vai không ít nhiều cũng sẽ ảnh hưởng trong cuộc sống không?. Năm mệ nội tôi gần bốn mươi, đi cưới vợ nhỏ cho ông nội, rồi ra ở riêng ăn chay trường sớm hôm kinh kệ. Trong tất cả những đứa cháu nội ngoại, tôi là đứa cháu gần gũi như hình với bóng bên mệ. Mọi sinh hoạt thuở bé hầu như mệ lo không thiếu một thứ gì, tôi ăn chay theo, quần áo mặc do một tay mệ đo may, nhớ những ngày rằm thường ngồi xích lô trong lòng mệ đi đến Chùa, rất ngoan thành tâm chấp tay niệm Phật.

Mọi sự do duyên mà kết hợp, môi trường và cách sống của mệ trong vô hình đã huấn luyện cho tôi có một trái tim chân thật cho tới bây giờ trên đầu hai thứ tóc, các con tôi phán một câu nghe buồn cười nhưng rất chính xác là " Mẹ rất vô tư và hồn nhiên ".

Được sống vô tư hồn nhiên trước những thói đời đen bạc, thế gian chẳng có mấy ai, đó là điều học được từ tấm lòng độ lượng của mệ nội tôi mà có.

Trong giấc mơ tôi được mệ nắm tay dắc tôi đi thăm người quen trong ngày Tết. Cô bé với bộ đồ vải hoa thật đẹp, bàn chân nhỏ trong đôi giày nơ hồng. Tóc bum bê mắt to tròn đi tới nhà nào cũng được khen cháu mệ thật là xinh. Có người bảo sao mới năm tuổi mà nhớ được chuyện xưa, họ không tin, nhưng trí nhớ của con người là một điều bí ẩn khó có ai giải thích cho cặn kẻ.

Chỉ còn tuần nữa là tới Tết, mệ nội về trong giấc mơ cho tôi ôn lại những kỷ niệm trên quê hương Quảng Trị, mảnh đất nơi tôi sinh ra với tuổi thơ được sống bên mệ. Nếu ai hỏi tôi trong cuộc đời thời gian nào được khắc sâu trong tâm khảm. Tôi sẽ mãi mỉm cười với tuổi thơ ngây cùng tháng ngày được sống bên cạnh mệ.

Ngô Ái Loan

Martinez Jan 2025