Mặt biển rộng mênh mông, nước biển trong suốt và xanh biếc. Dưới đáy biển trong suốt và xanh-biếc ấy, có cung điện rất đẹp: Cung điện Thủy Tinh.

Những bức tường bao xung quanh cung điện đều xây bằng ngọc san-hô màu hồng. Các cửa sổ đều làm bằng thứ hổ-phách trong sáng nhất. Mái nhà lợp bằng những con trai biển; vỏ trai theo chiều nước biển chuyển động, cứ tự nhiên mở ra khép lại, những hạt ngọc- trai bên trong tỏa ra những tia sáng chói nhấp-nhánh, trông thật vui mắt.

Trong cung điện Thủy Tinh, có một bà cụ và sáu nàng công chúa đầu người mình cá. Sáu nàng công-chúa đều rất xinh đẹp, rất đáng yêu ; nhất là công chúa út, tươi đẹp hơn cả. Nàng có nước da hồng hào nhỏ mịn như cánh hoa hồng, đôi mắt xanh biếc và trong vắt như nước hồ thu. Nhưng tẩt cả mấy chị em nàng đều không có chân như người ; nửa mình dưới chỉ có đầy những vẫy mọc tua tủa trông giống như đuôi cá, có thể bơi lặn khắp mọi nơi. Mấy chị em đùa giởn suốt ngày, hoàn toàn tự do vui sướng.

Bên cạnh cung điện có một vườn hoa rất lớn, trồng đủ các thứ hoa lạ, mềm mại thắm tươi. Mỗi khi nước biển gợn lên những làn sóng nhỏ dập dềnh, thì những cây hoa lại rung rinh uốn-éo như những chiếc nôi mây xinh-xắn. Mỗi nàng công chúa cá chiếm riêng một khu vườn, để tự ý trồng những giống hoa ưa thích. Một nàng trang-trí mảnh vườn riêng thành hình con cá sấu. Nàng khắc của mình thành hình công-chúa-Cá, giống hệt như mình. Riêng nàng công-chúa út trang-trí mãnh vườn của mình thành hình tròn như mặt trời, rồi tự trong những cây hoa đỏ thắm khắp trong đó trông rực rỡ, chói cả mắt giống y như mặt trời vậy.

Mấy chị em thường rủ nhau bơi vào trong chiếc, tàu đắm, tìm những đồ dùng của loài người mà các nàng chưa trông thấy bao giờ, đem về bày trong vườn của mình cho tăng thêm vẻ đẹp. Riêng công chúa út chẳng thích thứ gì, nàng chỉ chọn lấy pho tượng một chàng trai anh tuấn bằng đá vân mẫu, đem về bày ở chính giữa mãnh vườn của nàng.

Chị em công chúa Cá bồ côi mẹ đã lâu, chỉ còn một bà nội đã già nhân từ âu yếm săn sóc chị em nàng.

Bà cụ cũng chẳng khác gì các cháu! Nửa mình trên giống như người, còn nửa mình dưới giống như cá. Bà thường kể cho các cháu nghe những chuyện ở trên thế giới loài người. Một điều mà các nàng công chúa Cá lấy làm lạ nhất, là hoa trên cõi đời thì có thể tỏa ra mùi thơm, mà hoa ở dưới đáy biển thì hữu sắc vô hương. Rừng cây trên cõi đời mầu xanh biếc, trong rừng có những ‘‘Con Cá’’ bơi qua bơi lại, và ca lên những điệu hát rất vui tai. Các thứ ‘‘Cá’’ mà bà cụ nói đó, thật ra là các loài ‘‘Chim’’. Nếu bà cụ không so sánh như thế, thì các công chúa Cá không thể hiểu được, vì chị em nàng chỉ sống ở đáy biển, chưa bao giờ trông thấy các loài chim trên mặt đất.

Các nàng công chúa Cá rất thích nghe bà kể truyện cõi đời. Nhiều lần, các công chúa Cá mê quá, cứ kêu rối rít rồi đòi bà cụ đưa lên xem các cảnh trên mặt biển, nhưng bà cụ thường bảo các cháu rằng:

- Phải đợi đến khi các cháu đúng mười lăm tuổi, mới được lên chơi trên mặt biển. Lúc đó, các cháu sẽ ngồi trên mỏm đá nhô khỏi mặt nước, ngắm ánh trăng sáng tỏa khắp bầu trời, và nhìn những chiếc thuyền to lớn chạy qua chạy lại bên cạnh các cháu. Rồi các cháu còn có thể trông thấy cả rừng cây um tùm và những cánh đồng rộng bao la nữa.

Năm sau, công chúa Cá lớn nhất vừa đúng 15 tuổi, được lên chơi trên mặt biển lần đầu tiên. Trở về thủy cung, nàng kể lại cho các em nghe tất cả những thứ gì mới lạ đã trông thấy ở trên mặt nước ; các công- chúa em nghe kể chuyện, đều vui thích và náo nức ước ao, chỉ mong cho chóng được 15 tuổi.

Chị em công chúa Cá đều hơn nhau một tuổi. Vì vậy nàng công chúa ít tuổi nhất phải đợi đúng 5 năm nữa, mới được lên chơi trên mặt biển để xem thế giới loài người.

.

II. Cứu Sống Hoàng Tử

Thời gian lặng lẽ trôi qua, năm nay, công chúa út đã đươc đúng 15 tuổi.

Ngày sinh nhật công chúa út, bà cụ trang điểm cho nàng thật là lộng lẫy huy hoàng: Đầu đội chiếc mũ làm bằng hoa tú cầu đỏ chói, ở đuôi lại đeo thêm một chuỗi ngọc trai lớn. Sau khi xin phép bà cụ, công chúa út quẫy mình một cái, rồi hớn hở vui mừng, rẽ làn nước biếc, từ từ bơi lên mặt biển.

Lúc công chúa út nhô đầu lên khỏi mặt nước, thì mặt trời đã lặn khuất sau rặng núi. Trên nền trời, từng đám mây chiều rực rỡ thong thả trôi qua. Ở phía chân trời xa xa, một ngôi sao rất lớn đang nhấp nhánh như con mắt người vừa mới thức giấc,

Không khí lúc đó thật là trong trẻo mát mẻ, mặt biển phẳng lặng như một tấm gương. Một chiếc thuyền lớn có ba cột buồm đang đậu ở gần đấy. Công chúa vốn tính rất tò mò, vội vàng bơi lại gần chiếc thuyền.

Trời tối dần, trên thuyền đã sáng rực ánh đèn lồng xanh đỏ vàng tím. Những điệu âm nhạc du dương êm ái từ trong thuyền văng vẳng đưa ra…

Công chúa bám vào mạn thuyền, nhìn trộm qua cửa sổ vào phía trong, thấy từng đôi trai gái, y phục lộng lẫy, đang kiêu vũ theo điệu nhạc. Trong đó có một thanh niên quý phái y phục sang trọng nhất, và có đôi mắt đen nháy. Đó là Hoàng Tử,

Hôm ấy gặp ngày sinh nhật của Hoàng Tử, trên thuyền có tiệc vui, khiêu vũ và ca nhạc để ăn mừng

Lúc Hoàng Tử bước ra mũi thuyền, thì pháo bông cũng vừa được đốt lên: hàng trăm hàng nghìn quả pháo như những mũi tên lửa, bay vút lên không, rồi nổ tóe ra những bông hoa bảy màu, sáng rực cả một góc trời, trong rất vui mắt. Tiếng reo hò của các quan khách hòa với tiếng nhạc, tiếng hát, tiếng cười, thật là tưng bừng vui vẻ.

Đêm đã khuya dần, quan khách đã ra về hết, những ngọn đèn lồng trên thuyền đã tắt cả, pháo bông cũng không còn cháy nữa, và tiếng cười tiếng hát đã ngừng bặt từ lâu. Tất cả đều im lặng, mọi người đã đi ngủ…

Nhưng công chúa Cá như bị sức mạnh gì thu hút, vẫn bám lấy mạn thuyền mà nhìn vào. Đã mấy lần công chúa định trở về, nhưng không hiểu tại sao, cái đuôi hình như đã mọc rễ ăn sâu vào đó, không cử động được nữa,

Một lác sau, những đám mây đen dầy đặc ở đâu kéo đển phủ kín cả nền trời, gió thổi mạnh dần, từng luồng chớp nhoáng, mặt biển nổi sóng ầm ầm. Trên thuyền xôn xao nhốn nháo cả lên, thủy thủ vội vàng cuộn những cánh buồm xuống, và chèo thuyền đi vèo vèo trong cơn sóng gió.

Sóng biển mỗi lúc một mạnh thêm, từng đợt sóng cao như trái núi kế tiếp nhau xô tới, như muốn bẻ gẫy mấy chiếc cột buồm. Con thuyền bập bềnh trôi nổi như một con ngỗng lớn, có lúc chúi hẳn xuống dưới nước, có lúc lại nhô lên cao hơn đợt sóng.

Lúc đầu, công chúa Cá lấy làm thích mắt, nên vừa xem vừa bơi qua bơi lại. Rồi một làn sóng lớn nữa xô tới, trong thuyền có tiếng rắc rắc như sắp vỡ, mũi thuyền bị sóng đánh cong lên, cột buồm bị gió bẻ gẫy làm đôi. Chiếc thuyền nghiêng hẳn đi, ước biển tràn ào ngập cả khoang thuyền.

Bấy giờ công chúa Cá mới biết là mọi người trong thuyền bị nguy khốn. Nàng lo lắng cho họ và cũng lưu ý đề phòng cho mình, để khỏi bị cột buồm và những mãnh ván thuyền va chạm vào.

Trời tối đen như mực, công chúa Cá không trông thấy gì hết. Thỉnh thoảng từng luồng chớp sáng lòe lên cho nàng thấy rõ mọi người đang vùng vẫy dẫy dụa trên mặt nước. Và nàng nhận ngay ra người có đôi mắt đen nhay nháy vừa nắm được một khúc cột buồm, đang cố sức vùng vẫy bơi trên làn sóng. Công chúa Cá mừng lắm, quên hết mọi sự nguy hiểm, vội vàng bơi đến bên cạnh người ấy.

Khi công chúa Cá bơi đến, thì Hoàng Tử đã như người kiệt sức, đôi mắt xinh đẹp đã nhắm nghiền lại. Nàng lập tức đỡ lấy đầu Hoàng Tử, và kéo chàng bơi thẳng vào bờ…

Trời sáng dần, sóng gió đã im hẳn, mặt trời đã lên cao, chiếu ánh nắng ấm áp trên mặt biển.

Nước biển lấp loáng ánh nắng hồng, và nét mặt Hoàng Tử cũng dần dần hồng hào trở lại. Công chúa Cá khẽ vén mớ tóc ướt đẫm của Hoàng Tử sang một bên tai. Nàng bỗng nhận ra Hoàng Tử giống hệt pho tượng bằng đá vân mẫu ở trong vườn hoa của mình. Nàng vừa ngạc nhiên lại vừa vui sướng.

Công chúa Cá ngửng đầu nhìn thấy phía trước mặt là một dải đất liền, và mấy rặng núi cao màu xanh thẫm. Xa nữa là khu rừng cây xanh tươi. Sau khu rừng, thấp thoáng hiện ra một tòa nhà cao lớn tường màu hồng và mái thì nhọn hoắt.

Một hồi chuông ngân nga êm ái từ trong tòa nhà cao lớn văng vẳng đưa ra. Rồi có mấy cô bé xinh đẹp và nhanh nhẹn từ trong khu rừng cây chạy tới. Công chúa Cá lo sợ, vội nấp vào sau mỏm đá gần đấy, im lặng theo rõi hành động của mấy cô bé kia.

Sau đó, một cô bé chạy đến, trông thấy Hoàng Tử nằm sóng soài trên bãi cát, cô bé có vẻ sợ hãi và ngạc nhiên lắm, lập tức chay trở về gọi mấy cô kia đến xem.

Lúc ấy Hoàng Tử đã tỉnh dậy, mỉm cười nhìn mấy cô bé. Các cô bàn tính với nhau rồi xúm lại nâng Hoàng Tử đứng lên, và mọi người cùng trở về tòa nhà cao lớn.

.

Công chúa Cá cảm thấy trong lòng buồn bã, nhưng không dám để những người kia nhìn thấy, nên vẫn phải nấp sau mỏm đá mà thẫn thờ nhìn theo cho đến khi những người kia đã đi khuất, công chúa Cá mới thất vọng mà nhảy xuống nước bơi trở về.

Vừa bơi trở về, công chúa Cá vừa ngẫm nghĩ: Người ta đưa Hoàng Tử đi đâu rồi: Nếu mình được gặp Hoàng Tử một lần nữa, để cho chàng biết rằng ai đã cứu chàng, thì thật là may mắn cho mình…!