Sau khi thỏa thuận và đặt tiền, buổi chiều hôm ấy Tân xách va-li đến nhận chỗ ở. Đó là một căn buồng tồi tàn nằm giữa một khu xóm lao động ồn ào nhất thành phố. Mụ chủ nhà dẫn Tân đi qua những cái hẻm nhỏ. Đường đi quanh co khúc mắc như bước vào một màng lưới nhện. Lòng ngõ cứ hẹp dần, có lúc hai người phải chen qua những kẽ hở giữa hai căn nhà cất cạnh nhau. Đầu Tân luôn luôn phải cúi xuống để chui qua những cái quần thâm, những mảnh tã lót, những chiếc áo rách mướp vàng khè giăng đầy rẫy trên các dây thép ở giữa lối đi. Trẻ con trong xóm thì đông vô tả. Chúng nó xuất hiện ở khắp mọi nơi: trên thềm nhà, trong bực cửa, dưới hàng rào, bên cống rãnh, chỗ nào, chỗ nào Tân cũng thấy chúng nó nhem nhuốc, bẩn thỉu, lốc nhốc từng đàn như những con chuột sống trong một bãi rác hoang.

Một lát sau, mụ chủ dừng lại trước cửa một căn nhà lụp sụp, mái thấp lè tè, vách đóng bằng những mảnh gỗ thùng xộc xệch, nham nhở, ở ngoài nhìn vào chỉ thấy bên trong tối như hũ nút. Ngay cạnh ngưỡng cửa một đứa con gái trạc chừng bẩy, tám tuổi đang ngồi ghếch mồm lên bậc gỗ ngủ gà, ngủ gật. Mái tóc của nó rối bù, khuôn mặt dài vêu, hốc hác. Mình nó cởi trần trùng trục, nước da đen đúa gần lẫn với cái quần mầu cháo lòng, cộc cỡn mà nó mặc trễ xuống quá rốn. Mụ chủ nhà lấy chân hất nó lên và nói:

– Tổ cha cái đồ con gái ngủ ngày. Ngoại bay đâu? Sớm!

Con bé mở choàng mắt, lấy cánh tay quẹt dử ở vành mi rồi nói:

– Ủa, bà Hườn. Ngoại cháu đi hàng chưa về.

– Lát nữa bả về, mày nói căn buồng xép tao cho thuê rồi đó nghen. Cậu....cậu Ký đây đàng hoàng lắm nghe bay!

Con bé ngồi nhỏm dậy, đưa cặp mắt lờ đờ lên nhìn Tân, đoạn nó đứng nép vào một bên nhường chỗ cho hai người lách vào. Phải một lúc lâu Tân mới quen thuộc cái ánh sáng tối tăm, bao phủ một cách lạnh lẽo, ẩm thấp và hôi hám ở khắp căn nhà. Phía bên ngoài là một cái phản gỗ. Cạnh đấy có một cái bàn kê ép sát vào vách ván. Trên mặt bàn lủng củng hàng chục thứ chai lọ vặt vãnh mà Tân không phân biệt được nó là những thứ gì. Mé trong cùng là một cái trạn bát, mấy cái thùng gỗ xếp lổng chổng bên cạnh những cái mẹt, cái thúng và còn bao nhiêu thứ đồ đạc lủng củng, vặt vãnh khác nữa.

Đi qua căn buồng ngoài thì đến một cái bếp. Nhờ một kẽ vách thủng toác một mảnh bằng mươi bàn tay nên ánh sáng bên ngoài lọt vào le lói, soi rõ những đồ đạc ở chung quanh. Tân nhìn thoáng thấy hai cái chum nước sứt mẻ, hai cái bếp kiềng, một đống lá khô và cành mục.

Căn buồng xép của Tân ở sâu trong nữa. Đó là một cái trái làm dôi ra, có mái lá thấp tịt, mặt ngoài đóng kín bằng những tấm lát nứa xộc xệch và một cánh cửa gỗ vá víu, mảnh mai, tưởng như khi khẽ đụng vào là đã sụm xuống.

Trong lúc tra cái chìa vào ổ khóa, mụ Hườn nói:

– Đồ đạc của ổng, cậu cứ dùng. Lúc ổng về đã có tui lo.

Ngừng một lát, mụ tiếp:

– Mà về chi đó nữa. Tui chắc ổng chết giấp một nơi nào rồi đó kìa. Mấy tháng rầy có thấy ổng về trả tui đồng xu nào đâu.

Cánh cửa gỗ hé mở. Mụ đàn bà đứng né sang một bên cho Tân bước vào. Thoạt tiên mũi Tân chun ngay lại vì một mùi ẩm mốc xông lên. Chàng đặt cái túi xách xuống mặt đất và rút cái khăn tay nhàu nát đưa lên miệng. Đứng ở ngoài, mụ ta nói:

– Cậu coi được chớ? Mình cậu ở thì vừa xinh. Trăm rưởi bạc, chả còn nơi nào được vậy đâu.

Tân không đáp lại, đưa mắt quan sát một lượt chung quanh. Căn buồng rộng chừng bốn thước, sâu chừng ba thước vừa đủ chỗ để một cái bàn gỗ, một cái giường tre, và một cái giá để đồ. Trên mặt giường có một đống chiếu lù lù, lúc lật ra Tân thấy một cái mùng nhuộm nâu cũ kỹ, một cái gối bằng tre và một cái chăn dạ lính rách mướp. Ở trên mặt bàn có một cái quạt lá dừa, một cái ly đầy bụi và một chai nước vẫn còn một ít cặn đóng váng kết lại, ngả mầu vàng đục. Đó là tất cả những đồ đạc mà theo lời ông chồng bà chủ nhà nói với Tân hôm nọ:

– Chà! Cậu Ba mướn được chỗ nầy thì thì ưng bằng chết! Phòng của tụi tôi “mớp-lê” đàng hoàng mà! (meublée=có sẵn đồ đạc)

Sau khi mụ chủ đi khỏi rồi, Tân tìm được một cái chổi và một đùm giẻ rách. Ở dưới gậm giường, chàng còn moi ra được một cái chậu sành sứt mẻ, một đôi guốc mộc và một cái tẩu thuốc lá thô kệch làm bằng gỗ nung, nhẵn bóng.

Lụi hụi chừng hơn một giờ, Tân đã khai quang được căn buồng cho sáng sủa, sạch sẽ hơn. Chàng tạm thấy hài lòng ở chỗ tuy nó chật hẹp nhưng cũng xinh xắn lắm. Lúc Tân chèo lên phản để đóng đinh thì chàng tìm thấy một kẽ hở nhìn thẳng sang bên kia vách. Đó là một căn buồng ở mé đằng sau. Đồ đạc ở bên đó có vẻ khá giả hơn nhiều. Tân nom thấy một cái giường trải nệm, một cái tủ áo, một cái giá để giầy dép và một cái bô tráng men trắng. Còn ngoài ra ở phía sâu nữa, Tân không trông thấy được vì căn buồng được ngăn đôi bằng một tấm màn hoa.

Dọn dẹp xong, Tân nằm lăn ra ngủ. Đến lúc tỉnh dậy thì trời đã xế chiều. Nằm trên phản, Tân nghe thấy hàng ngàn tiếng động xào xạc từ phía xa vọng lại, Những tia nắng cuối cùng yếu ớt xuyên qua mái lá, in lên vách gỗ một màu vàng úa. Ở vách đằng sau, một giọng hát con gái đưa sang nghe rõ như ở bên tai:

– Thân em giá ngọc cao kỳ…

Có yêu thì ngắm, có tì hãy vô….

Tân nhổm dậy, nhìn sang. Trên nệm giường, Tân nom thấy một cô gái béo tròn, đang nằm quạt phành phạch. Nàng ước chừng ngoại hai mươi, khuôn mặt tròn trĩnh, nước da trắng bì bì, mắt sâu, mũi nhỏ, miệng rộng, trán ngắn gần như bị che kín bởi mái tóc lưa thưa sợi quăn, sợi ruỗi quấn vào nhau rối bù. Mắt nàng tô đen một cách kệch cỡm, đôi má nhếch nháp mồ hôi làm lớp phấn bợt ra nom rất nham nhở. Cặp môi của nàng mỏng quẹt, đã rộng lại còn được tô loe ra bằng một màu son đỏ nhức mắt. Nàng cởi trần, trên mình chỉ còn bận một cái coóc-xê bằng vải hoa mầu xanh đốm trắng và một cái quần thun chật làm làn da bụng bị bó thít lại, nhăn nhúm, bức bối. Ở trên đầu giường, một cái áo cánh ni-lông màu hoa cà được móc ngay ngắn, cẩn thận trên một cái đinh. Ngó xong, Tân lại nằm xuống. Một lát Tân nghe thấy cô gái ném cái quạt xuống và nói:

– Bác Nhớn ơi! Khỏi chưa?

Có tiếng đàn ông đáp lại:

– Khỏi được đã phúc tổ con nhà. Từ nãy nó thục mình dễ có tám chín tua rồi.

– Cho rồi đời nhà bác. Bộ hôm qua phát tài lắm hay sao mà nốc dữ vậy?

Nhớn cười khành khạch:

– Đâu có. Mươi quẻ vậy vậy thôi ý mà.

– Mươi quẻ là hơn trăm bạc rồi.

– Ở đấy mà trăm! Vài chục thôi. Bói rẻ còn hơn ngồi không mà.

– Vài chục cũng đỡ khổ rồi. Nè! Còn nợ tui ba đồng đó nghen.

– Ờ! Ờ…Rồi đâu sẽ có đó mà. Hôm qua còn dư chục bạc thì đã chạy bố nó vào hàng thuốc ta mất chín đồng rồi. Mình tán hươu tán vượn đã ngon, thằng bán thuốc tán lại còn ngon hơn. Nó nói về uống một liều là dứt đau bụng, hai liều là đánh rắm đã thấy kêu, ba liều là đi ăn bún ốc nữa được rồi.Vậy mà mình tin mới ngu chớ!

Nói rứt lời, Nhớn lại lục cục đứng dậy, mò mẫm đôi guốc dưới gậm giường và xé giấy xoàn xoạt. Cô gái hỏi:

– Lại đi nữa hả?

– Còn nhiều! Mình sơi ba tô, ước chừng mới tháo ra có tô rưỡi. Ít lắm thì cũng còn một tô nữa mới dứt được.

Tân nghe nói bưng miệng, cựa mình. Tiếng lát nứa nghiến vào nhau cót két khiến cô gái nhỏm bật dậy, leo lên vách nhòm sang. Tân vờ lim dim ngủ. Nàng reo lên:

– Ủa! Căn buồng của cha già Vịnh có người thuê rồi nè. Bác Nhớn ơi!

Nhớn đáp lại bằng một tràng lẹt bẹt. Nàng tiếp:

– Chà! Thằng chả trông ngon dữ!

Một lát sau, Nhớn trở về giường rồi mới hỏi:

– Cô Cúc nói cái gì kia? Buồng lão Vịnh ấy hả?

Cúc xoay mình quạt phành phạch:

– Phải! Mụ Hườn đã cho thuê rồi đó. Chèn ơi! Tôi thì tôi sợ thấy mẹ tôi đi. Từ hôm xốc giả đi ra, tôi nằm bên đây nghĩ vẫn còn ghê quá!

Nhớn nói:

– Lúc đó giả chưa chết mà, ghê nỗi gì?

– Ghê chớ sao không. Người như thế là mười chết chín rồi. Vô nhà thương thí giỏi lắm là được một giờ. Cốt lấy cái giấy phép đem chôn cho dễ đó thôi.

Tân vụt quay lại nói trõ sang:

– Vậy mà bà Hườn nói với tôi là lão Vịnh đi đâu mấy tháng rồi chứ!

Cúc rích lên cười:

– Đi đâu? Đi vô nghĩa địa hả. Mà kìa! Vậy ra từ nãy anh vẫn nghe lén tụi tôi đó hả?

Tân đáp:

– Chả muốn nghe thì cũng phải nghe. Biết làm sao.

– Đồ lì! Vậy mà người ta tưởng đâu là ngủ vùi rồi chớ!

Nói rồi Cúc nhỏm dậy, lấy cái áo cánh mặc vào mình. Một lát, nàng châm một điếu thuốc hút. Khói thuốc theo kẽ vách bay tản mạn xanh lơ trong căn buồng nhỏ hẹp của Tân. Tân vội nhỏm dậy lần túi áo lấy thuốc của mình. Nhưng chỉ còn cái vỏ bao rỗng không, chàng bực bội nằm xuống. Một lát chàng nói:

– Thuốc lá thơm dữ!

Cúc xoay mình vào sát vách, nói sang:

– Làm một điếu không?

– Còn gì bằng!

Cúc luồn một điếu qua lỗ hổng. Tân đón lấy rồi châm lửa. Hương vị quen thuộc làm Tân thấy khoan khoái nhẹ nhõm. Cúc hỏi:

– Thất nghiệp hả?

Tân đáp:

– Phải!

Cúc rích lên cười:

– Biết mà! Bây giờ thất nghiệp thiếu gì. Lấy tui đi, tui nuôi!

Tân bật cười:

– Thiệt không?

– Bộ rỡn sao. Nói thiệt mà.

– Rồi làm cái mà sống?

Cúc chanh chua:

– Chèn ơi! Vậy từ hồi nào tới giờ con Cúc này rã họng ra đó chắc? Chỉ cái thứ học trò như anh dài lưng tốn vải mới lo chết đói đó thôi.

Tân đáp:

– Coi kìa, khéo vơ vào không. Ai bảo cô rằng tôi là học trò kia chứ?

Cúc nhỏm dậy, cậy hẳn tấm vách gỗ ra rồi thò mặt sang. Nàng nhìn Tân một cách chăm chú.

Một lát nàng gật gù:

– Chặt cổ tui đi, tui cũng nói anh là học trò. Cái tay trắng trẻo thế kia có làm được cái khỉ mốc gì!

Tân cười:

– Vặy tay cô cũng trắng, cô cũng là học trò đó chắc?

Cúc xoè bàn tay ra trước mặt rồi hỏi:

– Tay tui cũng trắng hả? Thiệt hôn anh Ba?

Tân tủm tỉm nhìn nước da ngai ngái của người bạn mới, rồi gật đầu:

– Còn thế nào mới là trắng nữa.

Cúc đẩy phắt mảnh gỗ nghe một tiếng rầm rồi chanh chua:

– Xạo! Tổ xạo là anh đó. Người ta lai Miên mà, trắng nỗi gì!

Tân ngơ ngác:

– Ủa! Cô lai Miên thiệt hả? Hèn chi.

Cúc giận dữ:

– Hèn chi làm sao?

Tân ấp úng:

– Tôi cũng thấy giống giống vậy.

Cúc phá lên cười. Tiếng cười khiến gã thầy bói ở cầu tiêu bên cạnh ngừng rặn, hỏi sang:

– Gì mà khoái chí tử vặy, cô Cúc?

Cúc rú lên:

– Coi kìa, bác Nhớn! Ảnh bảo tui là Miên lai mới tức cười chớ! Vậy mà tui tưởng mình là Miên chính tông chớ!

Nhớn đáp:

– Chớ có tưởng nghen. Miên chính tông nó sướng bằng mười mình. Ở bển, đâu có cái nghề như nghề nhà cô.

Cúc im bặt tiếng cười. Giọng nàng trở nên gay gắt:

– Nghề nhà tui! Nghề nhà tui là làm sao?

Nhớn lúng túng:

– Ờ… ờ.. chả sao cả.

Cúc đáp:

– Nè! Không nói, tui sang tui đốt nhà cho coi.

Nhớn cao giọng:

– Mà nói cái gì kia chớ? Thì nghề của cô cũng như nghề của tôi chớ sao. Cả hai cùng cực khổ như nhau cả.

– Còn lâu! Tui làm cái gì mà cực khổ như bác? Tui đâu có đui!

Nhớn bật lên:

– Cha! Bữa nay gây dữ! Thôi, tôi chịu thua rồi đó.

Cúc hậm hực không đáp, quơ lấy cái quạt, quạt phành phạch. Bỗng có tiếng gõ nhè nhẹ lên vách gỗ. Cúc nhỏm dậy nhìn ra ngoài và đổi giọng vui vẻ:

– Vô đi anh!

Có tiếng giầy nện cồm cộp lên mặt đất và có những tiếng cười vang lên. Cúc nhỏm dậy nói lao xao. Một lát, nàng cất tiếng hát một bài rất rẻ tiền trong lúc đổ nước vào cái bô tráng men. Rồi nàng banh cúc ào phừn phựt, đoạn kéo đánh soạt cái màn hoa sát vách để che những lỗ hổng trống trải. Miệng Cúc ghé qua khe vách nói thì thào:

– Tổ cha đứa nào ngó đó, nghen!

Tân không đáp, ngồi dậy ném điếu thuốc xuống đất và lấy dép di lên. Chàng ra chum nước tắm rửa rồi đến ngồi bên cạnh cái Sớm ngoài đầu hè.

Ở căn nhà phía đối diện, một lão già cũng đang ngồi hút thuốc và đọc báo, tờ tuần báo cũ, rách mướp và long rời từng mảnh. Lão độ gần sáu mươi. Thân hình còm cõi. Nước da ngăm ngăm đen và nhăn nhúm. Khuôn mặt gầy tọp, hay bên má hõm vào khiến cặp mắt như sâu trũng thêm với tròng con người đục lờ lờ, mang một vẻ yếu đuối, bạc nhược. Lão bận một cái quần ka ki rách bươm ở hai đầu gối. Tấm áo cánh nâu vá chằng vá đụp, đứt gần hết một hàng cúc để banh ra bộ ngực xẹp lép nổi lên những khúc xương dính sát vào làn da. Lão vừa đọc báo vừa vê ở trên môi điếu thuốc quấn hình sâu kèn. Thỉnh thoảng lão lại quài tay ra mé lưng, vén áo gãi sồn sột.

Trời trở về chiều. Những tia nắng cuối cùng đã tắt trên các mái lá.Trẻ con trong ngõ túa ra ngoài đường chạy huỳnh huỵch. Mọi người đi làm hay buôn bán đang nhộn nhịp trở về. Sự sinh hoạt trở nên tưng bừng náo nhiệt. Tân nhờ cái Sớm mua đi giùm một gói thuốc lá. Lúc con bé chạy đi, ông lão trước cửa sà lại làm quen:

– Thầy mới tới hả?

Tân đáp:

– Dạ mới.

– Thầy mần ở đâu ta?

– Dạ, thất nghiệp!

Lão nhìn Tân một lần nữa như để đánh giá con nguời của chàng rồi lại nói:

– Chà! Lúc này thất nghiệp dữ ha. Hèn chi ngoài quán mụ Tư bữa nào cũng có người ta ngồi cả đống. Mà điều thầy cũng còn tiền xài chớ?

– Dạ còn chút đỉnh thôi bác.

– Vậy tốt rồi. Được rảnh rỗi ngồi chơi, khỏi làm ngày nào, tốt ngày đó.

Tân mỉm cười:

– Dạ phải.

– Thầy chơi cờ được chớ?

– Dạ, cũng sơ sơ.

Lão liệng ngay tờ báo và lôi ở trên mái lá xuống một túi quân cờ rồi hí hửng:

– Vậy mình đánh cho vui. Năm đồng một ván. Giải cơn sầu mà.

Tân dẫy nẩy lên:

– Ý! Cháu mới biết đánh mà bác. Đâu có giỏi giang gì.

– Thì chấp …xe chớ sao.

Tân mỉm cười, bước qua và nói:

– Dạ, chấp xe thì chịu, nhưng ăn tiền thì không đâu bác. Bác đáng bậc sư phụ cháu mà.

Lão già cười khành khạch:

– Vậy mới cần phải trau giồi thêm cho sắc nước chớ. Mất năm đồng lão truyền cho vài nước hay, không phí đâu.

Tân ngồi xuống:

– Vậy cũng được, nhưng bác chấp cháu một xe hay hai xe đó bác?

Lão già dẫy nẩy lên:

– Ý! Chèn ơi! Chấp chi dữ vậy. Bàn đầu hãy thử một xe coi sao đã.

Bàn cờ được bầy ra trong phút chốc. Sau khi Tân đi được sáu nước thì lão lại la lên:

– Ý! Thôi! Hổng thèm chơi cái điệu này với cậu đâu. Cậu đi sắc nước thấy bà mà còn giả bộ. Để rồi cậu moi bóp của tôi hết trơn hết trọi đó chắc.

Tân mỉm cười:

– Thì đó. Cháu đã nói với bác là đánh chơi mà bác cứ rủ ăn tiền hoài.

Lão già hớn hở:

– Rồi nhé! Ván nầy hỏng ăn tiền nhé.

– Rồi! Rồi! Ván sau cũng vậy nữa.

– Ý! Vậy thì chán chết. Ván tới ăn năm đồng nhưng khỏi chấp cái chi hết. Chịu hôn?

– Dạ, chịu. Bác muốn sao cũng được hết.

Một lát sau, Tân la lên:

– Ý chết cha! Đi thế này thì bác ăn tươi con Mã của cháu rồi còn gì.

Lão già cười lên ha hả:

– Thôi đi cha nội ơi! Đây ăn con Mã của cha nội để rồi cha nội hồi con Tịnh, ghếch con Xe, rồi con Pháo kia cù cưa, cù lỉ có mà cả chục con xe của bên đây cũng nhào vô miệng cha nội hết đó. Nè! Lão hổng dại đâu nhen.

Nói rồi lão không chặt con Mã mà lại vác con Xe ra cản con Tịnh. Tân rung đùi mỉm cười:

– Chắc chưa a bác?

– Chắc nịt ấy chớ sao không!

– Vậy cháu xin lỗi bác.

Vừa nói, Tân vừa vọt con Pháo chạy suốt qua hà, ghếch lửng lơ bên cạnh con Chốt. Lão già vỗ đùi đánh đét một cái rồi la lên:

– Ý chèn đét ơi! Thôi chết bà tui rồi. Giỏi! Giỏi lắm cháu ơi. Cái thế điệu lưỡng hổ ly sơn này thật là tuyệt. Lão không kịp hồi con Sĩ thì thua là cái chắc rồi.

Nói xong lão lại nhìn Tân chăm chú một lần nữa và đổi giọng nửa bực bội, nửa như trách móc:

– Cái ngữ này dễ mất có cả ngàn vô bàn cờ rồi mà cứ làm điệu hoài!

Tân đáp:

– Chả có đâu bác. Cháu ham đánh chơi mà. Không có ăn tiền bao giờ đâu.

Lão già hoan hỉ:

– Vậy nhé! Khỏi ăn tiền nhé! Ta làm ván nữa để biết tài nhau coi sao.

Bàn cờ được bầy lại. Nhưng chưa ai đi được nước nào thì một gã đàn ông đã hươi cái xe xích lô ghếch lên hè. Gã trạc ba mươi tuổi, đầu hớt thật cao, cái trán thật bóng, khuôn mặt vuông vức với hai bên cằm bạnh ra. Mắt gã sắc như dao, lúc nào đôi lông mày cũng như nhíu lại, hợp với cái miệng rộng, hai làn môi thâm, mỏng mím vào nhau khiến cho gã mang một vẻ dữ dằn, khó chịu đối với người chung quanh. Gã bận chiếc áo sơ mi xanh, chiếc quần ka ki cũ rách, chân gã đi giày không bít tất, đôi giầy ba-ta rách lòi ra cả hai đầu ngón chân cái. Lúc gã bước qua ngưỡng cửa, Tân định chào nhưng gã không ngoái lại. Chàng thản nhiên cúi xuống bàn cờ. Nhưng ông lão lại có vẻ băn khoăn. Từ lúc có gã đàn ông, Tân thấy lão đi bậy hai ba nước cờ. Rồi cuối cùng lão xí xóa:

– Thôi để bữa khác. Sắp tối rồi, đánh không có hay được.

Tân vui vẻ đứng lên:

– Chính vậy đó. Cháu cũng mắc bận sắp phải đi.

Chàng nghe thấy gã đàn ông đá một vật gì kêu loảng xoảng ở trong nhà rồi la lối:

– Nhà gì mà như nhà hoang, đồ đạc để đâu cũng mất, tìm đâu cũng không thấy. Ai ăn không ngồi rồi để mà đi tìm hết ngày được chớ.

Lão già không nói, lẳng lặng cài túi quân cờ lên mái lá rồi lủi thủi đi ra ngõ. Nhưng lão bị gã đàn ông gọi giật lại:

– Tía!

Lão đứng sững, quay đầu lại nhìn gườm gườm. Gã đàn ông cũng quắc mắt lên hỏi gay gắt:

– Tía để cái búa của tui đâu?

Lão giề mồm:

– Cái gì? Búa nào? Ở đâu? Bộ tau nhét búa vô cạp quần đó sao mà hỏi kia chớ.

– Vậy mới buổi sáng tui để ngay chỗ đầu giường. Bây giờ nó có chân nó bò đi đó chắc?

Lão già cười khẩy:

– Chắc vậy đó! Tau thì không biết búa bung gì của mầy hết đó. Tau đã thề là tau không dính vô mầy mà. Ai dại mãi làm chi!

Gã đàn ông hùng hổ:

– Rồi! Ông không dính thì ông đi đi. Ông có quyền mà!

– Tau chẳng đi đâu hết đó. Nhà nầy là nhà tau mà. Con vợ mầy là con gái tau mà. Chèn ơi! Cái thứ mày trên răng dưới dái chớ có cái con chó gì mà hung hăng vậy chớ!

Mặt gã đàn ông xám đi, mắt gã quắc lên, gợn những tia đỏ ngầu. Gã xồ lại chỗ chiếc xe du một cái thật mạnh cho ngã bổ chửng ra giữa lối đi rồi la lối:

– À! Đồ vô ơn bạc nghĩa ăn nói như vậy đó. Cái nhà còn ba cái nan tre không có đây sửa thì làm chuồng chó cũng không xứng. Rồi cơm đó, thuốc đó, rượu đó, ông “két lủng” mà. Có cái con chó gì đâu mà làm bộ với người ta kia chớ?

Lão già thấy chàng rể hung dữ như vậy vội vàng lật đật đi ra ngõ. Hàng xóm lúc đó đổ ra, túm đông túm đỏ. Để cho khỏi ngượng với mọi ngườợi, lão la lối lấp liếm:

– Rồi tau làm tau ăn mà? Cùng lắm thì đi xin cũng không mắc cỡ như tụi bây đâu. Luân thường đảo ngược, bia miệng hàng đời, tau nói cho tụi bây biết đó.

Lúc lão đi khỏi, gã đàn ông còn lầu bầu nói một lát nữa mới chịu ra dựng cái xe lên rồi đóng cửa lại kín mít. Bấy giờ Tân hỏi thăm cái Sớm mới biết ông già tên là Lão Quới.

Lão Quới sống trong gia đình con gái như một cái bóng thừa thãi và vô duyên. Suốt ngày lão lầm lì không nói. Nhưng mỗi lúc có tiền uống rượu vào thì lão lại rất hay huyên thuyên ở ngoài quán. Mọi người ở quanh đấy đều biết cái dĩ vãng huy hoàng của lão. Quê lão ở mãi dưới Bến Tre hay Gò Công chi đó. Ngày xưa lão có vườn, có ruộng. Nhưng thằng con trai lại phá gia chi tử, cờ bạc nợ lần nổi tiếng một vùng khiến lão phải cầm cố mọi thứ trong nhà, kể cả ruộng vườn để gỡ được cho hắn khỏi cái án tù. Sau đó, hắn bỏ nhà trốn biệt không để lại một lời nói hay một lá thư. Có người nói hắn đã đăng lính rồi chết ở trên Kontum. Cũng có người nói hắn đã vô tù và sẽ rục xương ở ngoài Côn Đảo. Vợ lão cũng vì thế mà mang bệnh rồi chết. Một năm sau, chiến sự lan về. Cả một vùng dân cư đang sầm uất, thịnh vượng đều phải phân tán đi hết. Lão Quới dắt con gái lên Sài Gòn. Ở đó chị Vui kiếm được một chân làm trong hãng dệt. Hai cha con sống rất hạnh phúc cho đến ngày Vui lấy anh Phong taxi. Phong lái xe bất cẩn gây tai nạn bị rút bằng hai năm. Gã phải quay về đạp xích lô kiếm sống. Cuộc đời êm ả trong gia đình lão Quới đi xuống từ đấy. Phong trở nên vô cùng khó chịu. Không ngày nào lão Quới không phải to tiếng với gã. Nhiều khi chỉ vì những duyên cớ rất nhỏ nhặt: nửa đêm hết thuốc lào, gã đổ cho là lão đã bòn rút lấy ra hút hết; khi sửa xe, thiếu cái kềm, cái búa, cây đinh hay mẩu giẻ, gã cũng đổ riệt là lão làm thất lạc.Trong khi ấy, chị Vui sợ chồng hơn sợ bố nên không dám hé môi. Do đó, mặc nhiên lão Quới bị gạt ra khỏi đời sống của con gái, vốn là niềm an ủi độc nhất của lão còn lại trong cuộc đời. Bây giờ, lão chỉ còn mỗi niềm vui nhỏ nhặt là xoay xoả đôi ba đồng bạc hút thuốc, uống rượu bằng cách nhận tiền của con gái một cách rấm rúi, hoặc trưng bàn cờ ra gạ gẫm những tay mơ dăm ba ván còm cõi. Tính nết của lão mỗi ngày cũng một hèn đi, bủn xỉn ra, nhu nhược và chịu đựng hơn lên. Chỉ những lúc lão ngồi ngất ngưởng ngoài quán rượu là lão thấy mình hăng hái hơn, nhưng cái nhục nhã gậm nhấm tâm hồn lão cũng mạnh mẽ hơn. Khi đó, lão mới to tiếng nói được trước đám đông người:

– Tổ cha nhà nó chớ. Hồi chưa lấy con gái tui thì sao kia chớ? Bà con cô bác nghe coi. Nó chọt tới chọt lui cái lỗ chó chui ngoài hàng rào nhà tui ba bốn lần một ngày. Cái lưỡi nó dẻo quẹo, cái mồm nó trơn tru, nó líu ríu ngon lành: A, lạy bác đi chơi dìa, a, lạy bác vừa dìa lại đi! Chu choa! Vậy mà bây giờ nó gọi tui là “kết lủng” đó bà con!

Mụ Tư chen vào:.

– Mà “kết lủng” là cái chi chớ?

– Tổ cha nhà nó. Nó nói thì nó hay chớ ai thèm biết.

Tài Chín có mặt lúc đó, nói xen vào:

– Có khó gì mà không hiểu. Kết lủng là túi thủng đó mà.Túi thủng hổng tiền. Nó nói bác hổng tiền đó!

Lão Quới tức tối đứng dậy xỉa đồng bạc giấy lên bàn rồi bước đi. Mụ Tư níu ngay lại:

– Năm đồng kia, ông nội! Ba ly đế, một đồng tôm khô, một đồng kiệu làm sao trả tui có một đồng thôi hè?

Lão Quới lè nhè:

– Chèn ơi! Ở đó mà năm với mười. Tui nói cho hay, ngày xưa tui mua con gà bây lớn có hai cắc thôi hè.

Mụ Tư chộp ngay lấy cái túi lắc lư trước đùi của lão rồi giật lại:

– Hai cắc thì có mà ăn năm cái cái lông gà! Trả thêm bốn đồng đây cha, trây lì hoài.

Thấy mụ làm dữ, Lão Quới bớt giọng kè nhè, nài nỉ:

– Hết tiền rồi mà! Hết thiệt nè! Cho chịu đến mai. Mai mốt tui mà trúng số thì thiếu gì.

Tài Chín nói chen vào:

– Ồi, đừng có lo, bà Tư ơi. Tui đề nghị bà Tư bán thêm cho ổng dĩa thịt giò nữa đi. Rồi con gái của ổng sẽ trả. Hổng mất đâu mà, tin tui đi.

Mụ Tư chanh chua:

– Ở đó mà chờ nó nghĩ đến bố đến con. Còn lâu nó mới xẻ cho nửa cái quần lót đem đi uống rượu.

Lão Quới làm bộ như không nghe thấy, ngất ngưởng đi ra phố. Mụ Tư hậm hực nhìn theo rồi nói lớn:

– Bà con làm chứng cho tui nghen. Chốc nữa chị Vui về, tui đòi, phải trả tui ạ!