Bùi Thị Xuân

đào trinh nhất

Tiểu sử tác giả

lịch sử tiểu thuyết

Tiên sinh họ Đào húy Trinh-Nhất sanh năm Canh Tí (1900) tại Thuận-Hóa (Trung-Việt), quán xã Thượng-phán, huyện Huỳnh-côi, tỉnh Thái-bình, mất trong một gian nhà nhỏ ở xóm Hòa-hưng, Sài-gòn, hồi chiều thứ sáu ngày 18 tháng giêng năm Tân-mão (23-11-1951, thọ 52 tuổi. Con trưởng cụ đình-nguyên nhị-giáp tiến-sĩ Đào-Nguyên-Phổ, rể cụ cử Lương-Ngọc-Quyến, sẵn thừa hưởng một gia giáo văn-học truyền-thống, tiên-sinh kiêm thông Hán-học, Pháp-học, thêm có văn tài, có sáng kiến, trong ngót 30 năm, đã để lại nhiều thành tích trong làng văn, làng báo.Tiên-sinh làm chủ bút, nếu không là chủ bút thì cũng là một phụ bút đắc lực cho nhiều nhật báo, tuần báo, tạp chí.

Khi viết văn, viết báo, ông ký nhiều bút hiệu: Nam Chúc, Viên Nạp, Hậu Đình, Tinh Vệ, Bất Nghị, Vô Nhị, Hồng Phong, Anh Đào, XYZ.... Ông được người trong giới cầm bút đánh giá là người có cách làm việc nghiêm túc, thận trọng và là người đã biết dùng ngòi bút nghệ thuật làm sống lại nhiều tư liệu đã mai một trong lịch sử cận đại Việt Nam

.

Từ năm 1920-1921, tiên-sinh bắt đầu bước vào làng báo, biên tập Hữu-thanh tạp-chí và Thực-nghiệp dân-báo.

Rồi làm Trung-hòa nhật báo cơ quan ngôn-luận của nhà Chung. Sau đó làm báo Đông-Pháp tức là phần phụ trương viết bằng Việt ngữ của tờ báo Pháp France Indochine.

Năm 1924-1925 vào Nam, làm sôi nổi dư luận Lục-tỉnh bằng cuốn Thế-lực khách-trú và vấn-đề di-dân vào Nam-kỳ.

Năm 1925-1926, tiên-sinh du-học Pháp. Năm 1929 về nước, ở luôn trong Nam làm báo, làm sách cho đến năm1939 bị trục xuất về Bắc.

Trong khoảng 10 năm đó, ở Sài-Gòn, tiên sinh đã làm báo Phụ-nữ tân văn, báo Công-luận, báo Thần-chung, báo Đuốc nhà Nam, báo Tân Văn, báo Việt-nam, báo Điễn-tin.

Sau hết là báo Mai, chính của tiên-sinh toàn quyền làm chủ (1937-1938).

Về Bắc, tiên-sinh làm báo Trung Bắc chủ nhật (1940-1945).

Tài nghệ năng lực làm báo của tiên-sinh bắt đầu xuất hiện rõ ràng ở báo Mai, để rồi phát triển dồi dào ở Trung-Bắc chủ nhật.

Sau năm 1945-1947, chạy loạn về, tiên-sinh làm báo Ngày mới, báo Việt thanh (Bắc), và đến năm 1948 làm báo Cải-tạo ở Hà-hội và sau thời-kỳ trở vào Gài-gòn làm trong bộ Ngoại-giao Nguyễn-Phan-Long (1949-1950), tiên-sinh viết nhiều bài lẻ tẻ ở báo Ánh sáng, báo Sài-gòn mới, báo Dân-thanh cho đến ngày lâm-chung.

Thời kỳ đặc sắc nhất trong đời làm báo của tiên-sinh là lúc làm báo Mai và Trung Bắc chủ nhật.

Từ phương diện tài liệu văn nghệ ở nội dung đến phương diện kỹ thuật ấn loát ở ngoại dung, ai cũng nhìn nhận tiên-sinh thật là một nhà báo có sáng kiến, có biệt tài làm cho một tờ báo nổi tiếng và hấp dẫn độc giả.

Tác phẩm của tiên-sinh:

Vốn là nhà báo viết văn, cho nên hầu hết các tác phẩm của Đào Trinh Nhất đều đăng từng kỳ trên báo rồi sau mới in thành sách. Theo thống kê chưa đầy đủ, sau 30 năm cầm bút (1921-1951), ông đã để lại khá nhiều tác phẩm như sau:

- Thế lực khách trú và vấn đề di dân vào Nam Kỳ.(Thụy Ký - Hà Nội, 1924)

- Đông Châu liệt quốc (dịch, Sài Gòn, 1928)

-Thần tiên kinh (Dịch của Allan Kardec, 1930)

-Cái án Cao Đài (Sài Gòn, 1929)

-Việt sử giai thoại (Hà Nội, 1934)

- Nước Nhựt Bổn ba mươi năm duy tân (Đắc Lập, Huế, 1936)

-Phan Đình Phùng, một vị anh hùng có quan hệ đến lịch sử hiện thời (Cao Xuân Hữu, Hải Phòng, 1936; Đại La, Hà Nội, tái bản 1945; Tân Việt, Sài Gòn, tái bản 1950)

- Việt Nam Tây thuộc sử (Đỗ Phương Huế, Chợ Lớn, 1937)

- Đông Kinh nghĩa thục (Mai Lĩnh, Hà Nội, 1938)

- Ngục trung thư (Đời cách mạng Phan Bội Châu) (Mai Lĩnh, Hà Nội, 1938; Tân Việt, Sài Gòn tái bản, 1950)

-Vương An Thạch (Hà Nội, 1943; Tân Việt, Sài Gòn tái bản 1960)

-Cô Tư Hồng (tiểu thuyết, Trung Bắc Tân Văn Chủ nhật, 1940; Trung Bắc Thư xã, Hà Nội, 1941)

- Chu Tần tinh hoa (dịch, Hà Nội, 1944)

- Lê Văn Khôi (1941-1945)

- Con trời ngã xuống đất đen (Hà Nội, 1944)

- Chu Tần tinh hoa (1944)

- Vương Dương Minh-Người xướng ra học thuyết lương tri và tri hành hợp nhất (Hà Nội, 1944; Tân Việt, Sài Gòn tái bản 1950)

- Kẻ bán trời

- Con quỷ phong lưu

- Bùi Thị Xuân

- Lương Ngọc Quyến và cuộc khởi nghĩa Thái Nguyên 1917 (Quốc Dân thư xã, Hà Nội, 1946; Tân Việt, Sài Gòn tái bản 1957).

- Liêu trai chí dị của Bồ Tùng Linh, ông mới dịch được nửa bộ, đang đăng báo thì từ trần (Bốn Phương xuất bản, Sài Gòn, 1950)

Tiểu sử tác giả

Tiến >>

Bản scan - https://thuvienpdf.com/dao-trinh-nhat-tac-pham-lich-su
Đánh máy: Ct.Ly
Nguồn: VNthuquan.net-Thư viện Online
Được bạn: Ct.Ly đưa lên
vào ngày: 13 tháng 12 năm 2022