Lâm cúi xuống nắm bàn tay bé xíu của chú bé Afghanistan bên đường với cử chỉ thân thiện. Cậu bé chừng 5 tuổi, mặt lấm lem vì cát bụi trong y phục cổ truyền shalwar kameez, tựa như một chiếc áo chemise dài quá khổ, nhưng tròng đầu và chỉ hở cổ với 3 khuy cài đến giữa ngực. Quần và áo cùng màu tro đậm. Chiếc áo xẻ hai bên dưới hông hơi xếch lên về một bên. Đôi bàn chân trần nhỏ xíu phủ đầy bụi đất như lẫn vào mặt đường sỏi đá không trải nhựa. Nụ cười trẻ thơ, mắt mở lớn tò mò đầy vẻ hiếu kỳ. Ánh mắt sáng có màu xanh đá, nụ cười hồn nhiên giữa những đổ nát nghèo nàn gợi lên một ấm áp kỳ diệu như một va chạm người với người ở một nơi không có an bình. Lâm quên đi những hiểm nguy rình rập ở mọi ngóc ngách mà có thể nằm đâu đó sau những vách nhà gạch thô sơ, sau những khung cửa gỗ cũ kỹ, tất cả chỉ có màu của đất cát như đã được dựng lên từ bụi đất của thời tiền sử, lẩn khuất ở đâu đó những viên đạn của hận thù không tên tuổi sẽ cướp đi những mạng người, những cái chết vô nghĩa!

Đó là lần cuối cùng Lâm còn nhìn thấy mặt trời lặn sau những rặng núi ở Khost, Afghanistan.

1 giờ sáng ngày 27 tháng 2 năm 2010.

Bệnh viện dã chiến tại Khost, Afghanistan dường như không bao giờ ngủ. Những người y tá, bác sĩ.. đều mặc quân phục hay nếu chỉ là áo thung thì cũng chỉ có một màu duy nhất: màu cát. Hình như tất cả mọi người đều bận rộn: bận đón người bị thương, bận cứu chữa người thương tích khỏi tay tử thần, bận rộn với những lo âu mệt mỏi và bận bịu.. để quên đi những sợ hãi.

Tiếng ồn ào bên ngoài làm Long tỉnh cơn buồn ngủ. Người nằm trên băng ca với nhiều vết thương được đưa vào là một du kích kẻ thù. Hắn ta bị thương trong một trận giao chiến với lính Mỹ. Cấp trên ra lệnh phải cứu sống kẻ địch để khai thác.

Long là bác sĩ trực đêm nay. Có lẽ không thời khắc nào trong 24 giờ của một con người bị đe dọa cám dỗ nhiều nhất là vào lúc 1 giờ sáng. Thời gian vừa bước sang một ngày mới nhưng vẫn còn là đêm, vẫn bị bóng đêm vây hãm là một sự giành giựt âm thầm nhưng khốc liệt. Người ta có thể rất tỉnh táo hay vẫn như trong một cơn đồng thiếp, nửa mê nửa tỉnh và để mặc thân xác trôi nổi trong sự cám dỗ không cưỡng lại được. Rất may, Long ở trong trường hợp thứ nhất. Hay vì nghề nghiệp, hay vì sự sống còn của một con người lúc này đang tùy thuộc vào chàng? Chàng rất tỉnh và rất bực vì phải cứu chữa một kẻ thù!

Cùng một lúc, sự căm phẫn và nỗi đau điên người về cái chết của Lâm, em chàng, mới đây khi xác chưa chuyển về Mỹ. Nỗi đau đang bị dồn nén tận cùng không phải trong trái tim Long nhưng trong đầu chàng, làm đầu chàng tưởng như muốn vỡ tung!

Cái chết đau thương của một người ruột thịt thân yêu nhất chưa đủ cho những cay đắng của cuộc đời hay sao? Bỗng dưng sự cám dỗ của cơn buồn ngủ, không phải giấc ngủ, lớn dần lên trong chàng, bao phủ như muốn cuốn trôi Long vào những mộng mị dị thường để tất cả những điều đang xảy ra cũng chỉ là một phần của cơn mộng. Chàng muốn để mặc mình trôi nổi trong ước muốn ấy.

- Bác sĩ Long!

Tiếng người y tá làm Long chớp mắt. Cái chớp mắt chậm hơn những diễn tiến đang xảy ra chung quanh chàng.

- Người này bị thương nặng lắm!

Vết thương ở đầu, ở ngực, ở tay, ở chân. Nặng! Sao nó không chết luôn nhỉ? Sao không để nó chết tự nhiên? Tại sao phải cứu nó sống? Tại sao và tại sao, đó là những câu hỏi làm Long nhìn người bị thương không chút xót thương.

Có gì khác biệt giữa một binh sĩ Mỹ bị thương chiều hôm qua và kẻ bị thương nằm đây? Khác nhiều lắm chứ vì nó là kẻ thù! Biết đâu nó chính là kẻ gây nên cái chết của Lâm? Biết đâu..?

Hàng triệu câu hỏi lẩn quẩn trong đầu bác sĩ Long. Nhưng Long bắt tay vào việc cứu chữa “người bệnh” tức thì. Chàng không thèm nhìn xem khuôn mặt người này ra sao, già hay trẻ, xấu hay dễ coi. Trước mắt chàng chỉ có những vết thương đang chảy máu, đang cần cấp cứu. Đây cũng chỉ là một con người!

Chỉ cần sơ xẩy là “nó” chết! Chuyện bất cẩn là chuyện thường! Ở một bệnh viện như ở đây mặc dù đầy đủ những dụng cụ y khoa nhưng điều gì cũng có thể xảy ra, nhất là cái chết! Bàn tay Long cứu chữa “nó” nhưng đầu chàng đang bảo chàng thôi đi, cho “nó” chết! Hoặc giả đàng nào “nó” cũng chết, chỉ sớm hay muộn thì để nó “chết tự nhiên”!

Trong không gian, thời gian này, phòng cấp cứu sáng trưng, trên vách tường có treo cờ Hoa Kỳ như một biểu trưng sự hiện diện mạnh mẽ của nước Mỹ. Đây cũng là một nhắc nhở cho những kẻ có mặt trong phòng, về lý tưởng cao đẹp của một quốc gia mạnh mẽ và nhân đạo nhất thế giới. Tuy nhiên dù những lý tưởng ấy cao cả hay đẹp đẽ đến đâu cũng không át nổi những ước muốn thô bạo thấp hèn của một con người trần tục là Long đứng trước một sự chọn lựa là cứu kẻ thù để cho con bệnh thoát khỏi hiểm nguy, rồi mai này y sẽ được nhìn thấy ánh sáng mặt trời, hay còn nhìn thấy cha mẹ, vợ con. Hoặc ngược lại bác sĩ Long có thể “đưa tiễn” con bệnh thù địch này về bên kia thế giới dễ dàng!

Chưa bao giờ trong đời, Long thấy mình có cái “‘quyền” đó! Gọi đó là gì? Bản năng của loài dã thú? Hay là sức mạnh của một kẻ đã bị bịt mắt?

Và rồi bỗng dưng một sự bình thản lặng lẽ đến như những giọt mưa âm thầm lác đác rơi từ trời cao xuống. Một ân thưởng? Một cứu rỗi?

Bác sĩ Long nhẫn nại khâu những vết thương cho người bệnh. Chàng đã bước ra khỏi con người tầm thường của mình. Hai tiếng đồng hồ sau, mọi việc hoàn tất. Bác sĩ Long đã hoàn thành nhiệm vụ của một người lương y. Con bệnh sống, thoát chết!

Hay bác sĩ Long thoát chết?

Ra bên ngoài, Long đến sidewalk của căn cứ, nơi thường được gọi là America mall. Chàng đến đây như một thói quen, không phải vì đói mà có lẽ để nhìn thấy những bảng hiệu quen thuộc như KFC, TGI Fridays, Mia’s pizza.. Mua một ly cà phê rồi ra bên ngoài gần cổng trại đứng chờ trời sáng.

Trên chóp những rặng núi bao bọc quanh vùng đã thấy ửng hồng của một sớm mai. Đường viền của những rặng núi có sắc cam làm nổi bật vẻ sắc lạnh của núi. Một ngày mới đang bắt đầu. Trời hơi se lạnh và khô. Thoang thoảng chỉ thấy mùi bụi và khét không hứa hẹn đẹp đẽ gì cho một ngày mới.

Long không tin là mình đã qua được “đêm đó”. Chàng nhớ mình hoàn toàn không nghĩ gì đến “thiên chức của một thầy thuốc” khi cứu chữa người bệnh của phía bên kia, đó chỉ là những mỹ từ mà người ta gán cho một thầy thuốc. Đó chỉ là hành động của một con người đối con người. Vượt trên những khác biệt về chính kiến, về lý tưởng, về sắc tộc, hay tôn giáo, con người tự nó nổi trội hơn bất cứ gì khác. Và “con người” mà Long nghĩ đến đây là một thứ vượt khỏi tầm tay và sự hiểu biết của chàng. Chàng không ngờ là mình vượt được qua giới hạn của chính mình?

Long chợt sờ tay lên cổ nơi có sợi dây chuyền và thánh giá. Chính thánh giá giúp chàng vượt qua khỏi chính mình!

Những hàng rào kẽm gai mắt cáo hiện rõ hơn khi trời tảng sáng. Chàng nhớ đến những hàng rào khác không phải kẽm gai ở Khost là những hình ảnh ngăn chặn ở khắp mọi nơi. Nhưng khác với hàng rào kẽm gai an ninh, những hàng rào này là chốn đùa nghịch của trẻ nhỏ trai. Chúng đu lên và treo người lủng lẳng. Đôi lúc còn thấy những vỏ lựu đạn mắc vào hàng rào. Từ trong vỏ lựu đạn nay đã biến thành những bình hoa, vài cành hoa tươi tung cánh rực rỡ.

Long chợt thấy mắt mình cay xè, không phải vì thiếu ngủ nhưng nghĩ đến mẹ mình ở Mỹ chưa biết tin con trai út là Lâm đã thiệt mạng. Long sẽ nói với mẹ:

“Đất nước này còn khổ đau gấp ngàn lần những mất mát của mình mà hoa vẫn nở, nở ngay trên những gì mà chiến tranh để sót lại. Con trai của mẹ, em của con, chỉ ra đi trước chúng ta một chút thôi”.

Chàng mong mình sẽ sống sót trở về Mỹ và nói với mẹ như thế.

Mặc Bích