Em của chị, buổi sáng đầu ngày con sóc nhỏ ngồi vắt vẻo nhìn vào trong nhà nó đứng ngay trên bệ cửa sổ hôm qua chị vừa rửa kính, đôi mắt trong veo tròn xoe của sóc không gợn chút thắc mắc nào của đời sống, hai tay của sóc dường như chắp lại nó muốn xin chị viên đường chăng? Ly cà phê tỏa khói, mùi cà phê thơm thơm, thế mà chị nhìn thấy trong mắt của sóc hình ảnh căn nhà nằm vắt vẻo dựa trên dốc đá, ngõ hẻm nhỏ đi bộ một chút thôi sẽ ra đường cái, căn bếp có cái cửa cũng thông ra đá, tảng đá to lắm chắn ngay trước cửa, vì thiên nhiên đã có từ trước khi con người đến làm nhà tạo thành khu phố sau khách sạn Ngọc Lan. Từ chiếc cửa ấy ra đến vách đá chỉ đủ chỗ để hai cái bếp lò, vài thứ lỉnh kỉnh để làm bếp, cánh cửa chỉ là cánh cửa sổ mở ra cho khí lạnh, khí mát từ bên ngòai luồn vào nhà nếu không sẽ ngộp ngụa ghê lắm, và khung cửa sổ may mắn ấy đã thành cái bếp lộ thiên được che mưa bằng miếng tôn đóng vào vách gác lên đá. Căn nhà giống như một góc nhà chòi tuổi thơ để chơi bán đồ hàng, buổi sáng co ro nấu ấm nước sôi trong cái ấm nhôm bóng loáng phía trên viền đen phía dưới vì khói bám lâu ngày, thêm đám mây trắng lững lờ trôi hay khung trời xám xịt dọa nạt bão mưa biến khung cửa sổ ấy thành bức tranh treo lửng lơ trên vách nhà gỗ thông Đà Lạt. Bức tranh thay đổi theo mùa, hai cái bếp lò khi lao xao lửa khi lặng im nằm, màu đỏ đất xét nung sau một thời gian trở thành màu gan gà, miếng thiếc bọc bên ngoài giữ cho ông lò không bị bể vẫn còn lóng lánh dù vết rỉ đã hoen chung với dấu dầu mỡ tích lũy nấu nướng lâu ngày.

Diện tích của căn nhà từ cửa cái đến tận cùng được khoảng bảy thước, chị nhớ vừa bước vào nhà là cái giường đơn thước hai của quân đội, đến cái màn vải có chấm hoa đỏ ngăn nhà ra làm hai bên trong cũng là cái giường đôi lớn hơn một chút, rồi bước ngay ra cửa sau có hàng kẽm gai, nhìn trời mông mông mênh mênh, ngó xuống chân là đá và những nóc nhà tôn đốm rỉ của ấp Ánh Sáng, vaì cái chậu nhôm móp méo dùng đựng than hồng để hơ tay đêm Đà Lạt lạnh – mùi gỗ thông – mùi dâu chín thơm, mùi mận chua chua trộn lẫn trong nhà, đám dâu đám mận được mang ra từ Trại Hầm từ Đa Thiện để mai đem ra chợ, trộn mùi mứt đậu trắng thơm ngọt mùi lan va ni.

Giọng người nhỏ nhẹ sợ làm vỡ không gian hay sợ làm không gian đặc quánh, có lẽ cả hai, vì nhà lúc nào cũng đông người.

Chị Hồng – chị Hòa – Phượng – Thao – Tuyết – Tuấn bấy nhiêu người cùng mẹ chen chúc trong căn nhà ấy dài bảy thước ngang có lẽ gần ba thước đi qua đi lại đụng nhau, dưới gầm giường là sách, hàng họ buôn bán nằm trên giường đến tối hạ thúng mủng, hộp xuống đất rồi chen nhau nằm ngủ cho ấm, cái gác xép khơi thêm, để có chỗ ngủ chỗ để quần áo đồ đạc, khi leo lên cái cầu thang bé bé phải bò, đêm trở mình tiếng kêu cót két.

Tuấn là con trai út độc nhất, được ngủ riêng trên chiếc giường thước hai, nếu không bị “quản lý” chặt chẽ hộ khẩu của tổ trưởng chắc chắn Tuấn đã sang nhà bạn ở cho thoải mái, Tuấn hay than thở thế, còn hơn ngủ chung với dâu mận đậu, đến mùa hồng bơ thì ngủ với bơ hồng, Tuấn nhỏ nhẹ đùa: “Mẹ với các chị thơm mùi dâu không sao, Tuấn thơm mùi dâu dị gì đâu.” Tuấn đang học đánh đàn thùng, cậu chàng gẩy mãi bài “Bao Giờ Biết Tương Tư” rũ rượi, chị Hồng hay nói: “Có mỗi một bài gẩy mãi không chán sao ông”, Tuấn trả lời: “Em chưa tương tư nên vẫn thèm cắn táo.”

Đã vậy một tháng vài lần còn cưu mang thêm chị, cô bạn từ Sài Gòn lên Đà Lạt đi buôn hàng chuyến len vào. Tiếng cười khúc khích khi xột xọat gói hàng, tiếng bác gái chỉ phải gói sao cho dâu không dập, cho mận không nẫu, những trái mận nho nhỏ màu vàng xanh lục, có cái khấc như móng tay ai bấm vào nó, vị chua đắng mà vẫn có người mua, làm mứt thì ngon lắm, bác hay lấy dao cau cắt theo vòng tròn thật mỏng, ngâm muối vắt khô, sên đường, thẩu mứt mận đỏ màu hổ phách, chưng bán cạnh hàng bông tuyệt đẹp. Thời bình hoa mứt bán được, thời nghèo khó những món ngon này chỉ các ông bà quyền thế, ông bà “đầy tớ của nhân dân” mới dám đụng đến để biếu xén nhau.

Những quả hồng tiên mọng màu cam, những quả hồng bát no tròn tám múi, mua từ khu Đa Thiện, bác dùng nỉ lau cho bóng, những quả hồng phải đợi cho đến khi chín bóng mới được ăn, thường làm người ta thèm muốn, nên khi hồng chín, bóc được vỏ lụa cắn ngập răng là một hạnh phúc không cùng.

Một lần bác trai lẻn về kêu Tuấn đi ngay với bác, bác không ở nhà, bôn ba mọi nơi tìm cách vượt biên vì cái án tư bản. Bác và Tuấn đi mãi không có tin tức gì, chỉ biết tàu đã ra khơi và hết.

Bác gái sau khi mất chồng và con trai cưng, như tảng băng gặp nóng xụp xuống vì bệnh trầm cảm. Chị Hồng thay bác đi buôn đường dài, xe lật xuống đèo Ba Cô ngày bão, chị lên trời hay xuống đất, để trong nhà mất đi giọng nói êm như nhung nhắc về người yêu Võ Bị, không biết sống chết thế nào.

Chị Hòa lấy chồng Chính Trị Kinh Doanh, chồng bị đi học tập, hai con còn bé gởi bên nội sau khi bị đuổi ra khỏi nhà trong doanh trại. Chị sau này làm lẽ ông Tàu chủ xe vận tải, chiếc xe chở hàng của chị buôn từ Đà Lạt về Sài Gòn, ra Nha Trang, những chuyến buôn dài ngày. Tiền lời những chuyến buôn hàng này, chị nuôi chồng trong tù ngục, nuôi con dại, nuôi gia đình chồng. Sau này chồng đi học tập về mang hai con sang Mỹ theo chương trình HO. Chị mất con mất chồng, đời chị thế nào bây giờ không biết, hai con có trở về tìm mẹ hay không?

Phượng tóc dài bỗng trở thành Phượng nữ chúa, điều khiển nhóm mua bán vé chợ đen bến xe đò Đà-Lạt.

Thao bỏ nhà về Sài Gòn ở với dì – Tuyết chán đời vì chị Phượng cầm bán nhà sau khi giựt hụi của người Đà Lạt, cắt tay tự tử.

Em ơi cái gia đình nhỏ đầm ấm, sau khi bị tịch biên tài sản, sau khi căn biệt thự gần ga Đà Lạt thành ủy ban phường nó đã tan hoang như thế đó, trong mắt con sóc nhỏ hôm nay từ nơi xa thật xa Đà Lạt thời đó chị vẫn nhìn thấy qúa khứ và ngửi được mùi thông, thấy căn gác cũ chị co mình ngủ thiếp rồi giật mình thức dậy buổi sáng sương còn dầy để ra xe đò mang hàng về Sài-gòn bỗng hiện ra rõ từng vân gỗ, mùi thơm buổi sáng của chị có khói làm mắt chị cay, nhớ đến chuyến xe đò bò lên đèo Đà Lạt lắc lư đứt thắng tuột dốc, anh lơ xe quên thân mình kéo khúc gỗ từ dưới gầm ghế gần cửa ra vào phóng ra khỏi xe chặn bánh để hành khách từ từ ra khỏi xe, khúc phim thật chậm quá khứ quay ngược nhạt nhòa.

Chị biết sống được qua những khoảnh khắc ấy là điều kỳ diệu, quên đi những bất hạnh lại là điều kỳ diệu thứ hai! Em ơi có thể em cũng nghe tiếng đập nhè nhẹ đâu đó chung quanh mình, tự điển bảo đó là tiếng thổn thức, chị bảo đó là tiếng của tàn phai, nhưng cái tên quen thuộc một thời cái dốc cái đồi, màu nước dâu nước mận ứa những cái chết vì nước biển cùng cái thời của 80 thì chỉ có một, làm sao quên hở em.

Má hồng môi mọng, tình yêu lãng đãng, những cô con gái đã lớn trở thành thiếu phụ bỗng nhớ về dĩ vãng hụt hơi.