Khi được tin Sơn bị thương ở mặt trận Tây Nam, Tuyết lo lắng đứng ngồi không yên:

- Không biết anh bị thương ra sao, có hề gì không, đang nằm điều trị ở đâu?

Tuyết hồi hộp chờ Lan, em gái Sơn, đem tin về cho Tuyết biết nơi Sơn nằm điều trị là Tuyết sẽ xin phép cha mẹ đi thăm Sơn. Tuyết cho đó là bổn phận mà mình phải làm. Người ta không quen nhau, chưa có cảm tình với nhau, mà các em gái hậu phương còn đem quà ủy lại các thương binh nằm ở Quân y viện, thì lẽ nào Tuyết lại làm ngơ khi nghe Sơn bị thương?

Tuyết và Sơn là bạn học từ khi còn ngồi “ê, a” trên ghế trường làng. Tình bạn thời thơ ấu đã đưa họ đến tình yêu khi cả hai khôn lớn. Biết bao lần Tuyết và Sơn bàn đến chuyện tương lai, hy vọng được cha mẹ chấp nhận để tình yêu họ được kết thúc bằng một đám cưới.

Nhưng rồi cũng như bao thanh niên khác trong khi nước nhà có chuyện binh đao, Sơn nhập ngũ đi làm nghĩa vụ đối với Tổ quốc và Tuyết ở nhà đỡ đần cha mẹ, may vá thêu thùa chờ ngày Sơn hoàn thành nghĩa vụ trở về.

Hai năm nay, cha mẹ Tuyết nhiều lần khuyên Tuyết nên lập gia đình vì có nhiều người đến dạm hỏi, nhưng Tuyết vẫn một lòng chờ đợi Sơn. Cha mẹ Tuyết cũng biết Tuyết đã yêu Sơn nên không muốn lấy quyền làm cha mẹ ép buộc Tuyết phải quên Sơn.

Bà Hương, mẹ của Tuyết, không khỏi ái ngại cho con gái. Thêm một năm trôi qua là bà thêm sợ Tuyết phải ế ẩm hoặc dở dang. Bà thường nói:

- Đời con gái như cánh hoa sớm nở tối tàn, khi còn hương sắc thì ong bướm dập dìu, nhưng đến khi hoa phai phấn lạt thì biết tìm đâu ra người yêu thương mình?

Tuyết không nghĩ vậy. Tuyết tin ở tình yêu của Sơn, một mối tình dệt những mười mấy năm, ngày tháng chỉ làm thêm bền chặt chứ không thể làm phai lạt. Tuyết thuộc hạng người yêu chỉ một lần, vì thế dù phải đợi Sơn đến bao giờ, Tuyết cũng đợi được.

Những ngày được về phép, Sơn đến thăm Tuyết và nhắc Tuyết lời hẹn ngày nào. Sơn luôn giữ gìn cho Tuyết, lúc nào cũng yêu thương trong sự tôn trọng, quý mến. Sơn nói với Tuyết:

- Anh phải giữ cho em là vì đời lính không có gì chắc chắn. Nếu mai đây anh có bề nào thì em vẫn còn được tấm thân trong trắng để về với người chồng sau này. Như thế anh sẽ không ân hận…

Mỗi lần nghe Sơn nói thế, Tuyết hết sức đau khổ, vì không bao giờ Tuyết nghĩ có thể yêu người khác. Trong những bức thư gửi cho Sơn, Tuyết đều nói rõ tình cảm của Tuyết đối với Sơn. Vì thế mặc dù chưa có chuyện hỏi cưới, Tuyết vẫn xem Sơn như chồng mình. Người chồng ấy mấy lúc nay vì nghĩa vụ phải đi xa. Một ngày nào đó, người chồng ấy sẽ về và vợ chồng sẽ sum vầy vui vẻ.

Mấy hôm nay Tuyết đau khổ vì cái tin Sơn bị thương, nàng còn phải bực mình vì những lời nói đầy xót xa của cha mẹ. Bà Hương nói:

- Đó, con thấy không? Mẹ nói có sai đâu? Con chờ đợi nó làm gì để bây giờ nó bị thương…

Ông Hương lại nói:

- Con đẹp đẽ như vầy, lẽ nào lại lấy một người chồng tàn tật? Giá con nghe lời cha mẹ thì bây giờ cũng tay bồng tay ẵm rồi…Cha mẹ có cháu ngoại để nâng niu có phải là vui nhà vui cửa không?

Nghe cha mẹ nói thế, Tuyết vẫn cúi đầu làm thinh. Tuyết nghĩ cha mẹ vì thương yêu nàng, muốn con mình có hạnh phúc, mà thốt ra những lời như thế, chứ cha mẹ nàng có bao giờ muốn nàng làm người không chung thủy, vô tình vô nghĩa.

Tuyết thầm van vái cho Sơn bị thương nhẹ để sớm trở về với cuộc sống bình thường.

Tuyết ngóng chờ Lan đi thăm Sơn về, nhưng cả tuần rồi mà Lan chưa về. Là em, nhưng Lan đã lập gia đình trước Sơn, và vì chồng đang được cho đi học đại học ở Hà Nội nên Lan vẫn còn ở với cha mẹ. Ngày nào Tuyết cũng đến nhà Lan hỏi thăm tin tức của Sơn. Ông bà Võ, cha mẹ Sơn, không dằn được sự đau khổ, nhưng ông bà nhất định không nói cho Tuyết biết rõ về tình trạng của Sơn. Cho đến hôm sau, ở thành phố Hồ Chí Minh về, vừa gặp Tuyết, Lan đã nức nở khóc:

- Anh Sơn bị thương nặng lắm. Ở mặt trận Tây Nam chuyển về Viện quân y 175 điều trị. Giờ anh đã tỉnh, nhưng nhìn thấy anh rên siết, tôi đau khổ quá.

Tuyết hỏi:

- Anh Sơn bị thương ở đâu?

- Anh Sơn trúng mìn, bị thương ở khắp người, mà nặng nhất là tay chân…

- Có hy vọng khỏi bị tàn tật không?

Lan thở dài:

- Làm sao tránh khỏi?

Lan nhìn Tuyết để dò xét phản ứng của Tuyết, nhưng nét mặt Tuyết vẫn thản nhiên:

- Bao giờ Lan trở lên thành phố?

- Tôi về báo tin cho cha mẹ biết rồi mai sẽ quay lại ngay để nuôi anh Sơn.

- Thế tôi sẽ đi cùng với Lan.

- Không nên, chị ạ.

Tuyết không bằng lòng:

- Tại sao lại không nên? Anh Sơn bị thương, bổn phận tôi là phải đi thăm anh ấy.

- Nếu hai bác không cho thì sao?

- Ba mẹ tôi không ngăn cấm tôi được.

- Nhưng anh Sơn không muốn chị đi thăm anh ấy trong lúc này.

Tuyết lắc đầu:

- Anh Sơn hiểu lầm tôi rồi. Anh sợ tôi thấy anh đau yếu rồi nản lòng chứ gì?

- Có lẽ thế. Anh Sơn dặn tôi nếu chị đòi đi thăm thì nên khuyên chị đừng đi. Đường xá xa xôi, hai bác không yên lòng…

Tuyết không cần nói dông dài, chấm dứt câu chuyện bằng giọng cương quyết:

- Ngày mai Lan trở lên phải không? Tôi sẽ đến đây sớm để cùng đi với Lan.

Nói xong Tuyết ra về, vừa đi vừa lẩm bẩm:

- Anh Sơn bị trúng mìn. Trúng mìn thì nguy hiểm lắm, khó tránh khỏi tàn tật. Chắc anh ấy bị thương nên người ta mới đưa về Viện quân y 175.

Về đến nhà, Tuyết thưa ngay cho cha mẹ biết ý định đi thăm Sơn. Tuyết tưởng đâu sẽ bị cha mẹ ngăn cấm, nhưng không khỏi ngạc nhiên khi nghe cha nói:

- Con muốn đi thì cha mẹ cho đi…Con đi với con Lan, em của Sơn phải không? Con nhớ về sơm sớm kẻo cha mẹ trông.

Tuyết gom góp chút ít tiền đi mua một chục cam, vài gói kẹo chuối để ngày mai lên đường. Bà Hương trách chồng:

- Tại sao ông cho nó đi?

Ông Hương ung dung hút thuốc:

- Phải để nó thấy tận mắt cảnh bị thương, bị tàn tật của Sơn. Có vậy nó sẽ sáng mắt ra và mới mong nó thay đổi ý kiến. Bây giờ nói nó không nghe đâu. Mấy ai trúng mìn mà sống bao giờ? Còn có sống thì cũng là người tàn phế.

Bà Hương thở dài:

- Tôi lo lắm ông ạ…Con Tuyết là con tôi, tôi đẻ nó ra mà tôi không hiểu tánh nó sao? Nó lì lắm, muốn gì là không ai ngăn cản nổi. Chỉ trừ khi thằng Sơn chết thị họa may nó mới đổi lòng, nhưng cũng còn lâu.

- Thì để bà xem lời nói của tôi có đúng hay không…

Mới năm giờ Tuyết đã thức dậy để sửa soạn lên đường. Bà Hương nhắc Tuyết nấu cơm ăn no rồi hãy đi, nhưng Tuyết còn lòng dạ nào mà ăn với uống? Cả tuần nay không thiết gì đến chuyện ăn uống, Tuyết gầy sút hẳn đi mặc dù lúc nào nàng cũng cố giữ vẻ bình tĩnh.

Tuyết đến nhà Lan khi Lan vừa thức dậy. Ông bà Võ đang lo sắp thức ăn vào giỏ để Lan mang đi. Thấy Tuyết đến, bà Võ cảm động:

- Cháu đi đâu sớm vậy? Giờ này xe đò đã chạy đâu?

Tuyết nói thật như vì quá xúc động:

- Cháu sợ Lan không đợi cháu cùng đi.

- Cháu đi như thế này chắc đã xin phép anh chị bên ấy?

- Dạ, cháu đã xin phép.

Lan mời Tuyết dùng cơm trước khi đi. Tuyết bưng chén cơm, lòng đau xót. Nàng thấy Lan ăn ngon lành thì không khỏi nghĩ thầm:

- Vậy mà cô ấy còn ăn nổi ba chén cơm!

Lan vừa ăn vừa nói:

- Có thực mới vực được đạo, có khỏe mạnh mới lo được mọi chuyện. Chị bỏ ăn, bỏ ngủ kiểu kia thì đến khi anh Sơn ngồi dậy được, lại đến phiên chị nằm xuống. Như vậy có ích gì? Hãy bình tĩnh, chị Tuyết à. Việc đâu còn có đó.

Tuyết làm thinh, nghẹn ngào.

Lần này là lần đầu tiên, Tuyết bước chân vào một quân y viện, nhưng Tuyết đâu có thấy gì, nghe gì. Hai chân bước theo Lan, giữa đám đông người đi thăm thương binh, đầu óc Tuyết như quay cuồng, đôi mắt đổ hào quang, miệng đắng ngắt. Thỉnh thoảng Tuyết hỏi:

- Đã đến chưa vậy Lan?

- Còn phải vào tận trong kia.

Tuyết đi theo Lan như một cái máy và khi Lan ngừng lại trước một dãy nhà lợp ngói, Tuyết hốt hoảng khi nhìn thấy trên những chiếc ghế bố là các thương binh nằm dài, kẻ băng đầu, người bó chân, kẻ cụt tay, người bể mặt…Hai chân Tuyết bỗng nhiên mềm nhũn, cái giỏ ở tay nặng lần, nặng lần. Tuyết như không còn đủ sức xách nữa.

Từ trước đến giờ, Tuyết nghe nói đến chiến tranh, nhưng mắt Tuyết chưa từng thấy cảnh máu sôi thịt nát, cũng chưa chứng kiến cảnh nhà cửa tan hoang…Nhưng đây rồi, chiến tranh là đây…

Tuyết kêu lên nho nhỏ:

- Lan ơi! Tôi chóng mặt quá…

Lan nhìn Tuyết. Mồ hôi trên trán Tuyết chảy dài xuống má, mặt Tuyết xanh dờn, sợ hãi, mất thần.

- Chị làm sao vậy? Chị hãy ngồi xuống đây. Anh Sơn nằm tận cuối dãy này.

Anh Sơn! Hai tiếng ấy đã làm Tuyết tỉnh lại. Tuyết đi thăm Sơn, Sơn nằm ở cuối dãy phòng kia. Tuyết đâu có thì giờ để nghiền ngẫm về chiến tranh, về chết chóc.

Hình ảnh Sơn đã hiện ra tươi sáng giữa vùng trời yêu thương. Tuyết thở phào một cái, mạnh dạn đi theo Lan. Và rồi đôi mắt Tuyết đã nhận ra một khuôn mặt quen thuộc, thân yêu hiện ra trên chiếc giường trải ra trắng. Gương mặt Sơn không có vẻ gì là đau ốm, đôi mắt chàng sáng quắc khi thấy Tuyết và Lan bước vào. Sơn đắp một tấm chăn mỏng. Lan nói thật nhỏ, vừa đủ Tuyết nghe:

- Chị thấy không, bao nhiêu người bị thương.

Tuyết đâu thấy cái gì khác, người nào khác, ngoài khuôn mặt Sơn.

- Anh Sơn!

- Em Tuyết!

Những phút cảm xúc ấy khiến Sơn cảm thấy thời gian ngừng lại. Lan phá tan sự im lặng.

- Anh đỡ chút nào không anh Sơn?

Tuyết nhớ ra, cũng hỏi:

- Anh bị thương ra sao? Em lo lắm.

Lan toan mở tấm chăn để nhìn đôi chân Sơn nhưng Sơn ngăn lại:

- Đừng!

Sơn sợ Tuyết kinh hãi khi nhìn đôi chân bị thương, một chân đã bị cắt ngắn lên tới gối của mình. Sơn nghĩ:

- Làm sao tránh cho Tuyết những giây phút đột ngột khủng khiếp ấy?

Lan nói:

- Cha mẹ gửi thêm cho anh chút tiền và quà bánh. Anh ăn uống thường chứ?

Tuyết ngồi xuống chiếc ghế gần đó:

- Em mang cho anh chục cam và gói kẹo chuối anh thích.

Sơn cảm động:

- Em nói sao mà hai bác cho em đi?

- Đâu phải nói gì. Anh bị thương thì em đi thăm, vậy thôi. Anh nghe trong người ra sao?

- Anh vẫn ăn uống như thường, nhưng hai chân thì không hy vọng gì nữa. Anh đã trở thành phế nhân.

Đôi mắt Sơn lộ một vẻ buồn khó tả:

- Từ khi biết mình không còn làm gì được nữa, anh buồn ghê đi. Rồi nghĩ đến em, anh càng buồn hơn. Nhưng anh đã tự tìm mọi cách để an phận, đừng nghĩ vơ vẩn.

Tuyết đưa tay nắm lấy tay Sơn, không nói gì hết và cũng không để ý tay trái Sơn đã giấu dưới tấm đắp. Sơn vô cùng cảm động trước vẻ mặt lo âu của Tuyết, nhưng Sơn nghĩ:

- Tuyết chưa thấy đôi chân và bàn tay trái của mình.

Sơn lặp lại câu nói khi nãy:

- Anh bây giờ là một phế nhân, một cục nợ của gia đình.

- Em không muốn nghe anh nói vậy.

- Nhưng sự thật như vậy, không nói sao được? Em Tuyết à, em đừng quan tâm nhiều về việc anh bị thương.

Tuyết nhìn Sơn ra vẻ không hài lòng:

- Sao anh lại nói vậy? Anh bị thương, tại sao em lại không quan tâm? Chúng ta yêu nhau, sự rủi ro của anh là của em. Anh đừng nói như vậy mà em giận.

- Lúc này anh muốn em giận anh.

Lan nói:

- Anh Sơn, anh đừng hiểu lầm chị Tuyết mà tội nghiệp cho chị. Chị Tuyết yêu anh lắm.

Sơn nhìn Lan với đôi mắt trách móc.

- Em biết gì?

Từ lúc ấy Sơn hỏi chuyện Lan về cha mẹ, nhà cửa:

- Em có trồng thêm rau, nuôi gà, nuôi heo gì thêm không?

Tuyết ngồi im nghe Lan và Sơn nói chuyện, nét mặt bình thản không có gì là đau đớn hay tuyệt vọng.

Thỉnh thoảng, Tuyết chen vào một câu:

- Anh còn sống là may lắm rồi.

Mỗi lần nghe Tuyết nói thế, Sơn lại mỉa mai:

- Sống như thế này mà gọi là sống à?

Sắp hết giờ thăm bệnh, ở các trại người ta rủ nhau ra về. Lan nhìn Tuyết, cả hai đều có vẻ bịn rịn. Tuyết hỏi Sơn:

- Em ở lại được không?

- Sao được?

Tuyết lại nói với Lan:

- Vậy ngày mai mình lại vào thăm anh Sơn nhé?

Lan nói:

- Chúng ta hẹn phải về liền hôm nay mà.

- Ở lại một ngày nữa cũng đâu sao.

- Hai bác ở nhà đợi. Tôi không muốn sai lời hứa.

Sơn nói:

- Hai em nên về thì hơn. Độ vài tuần nữa lại lên thăm. Về nói cha mẹ yên lòng. Anh vẫn ăn uống như thường, chờ xem mở băng cái chân phải xem thử có khỏi tật không, còn cái chân trái bị cưa rồi thì đành chịu, chứ biết sao? Ngày mai hai em có vô thì cũng vậy thôi. Hai em ở lại đâu bây giờ, ở khách sạn tốn tiền lắm.

Lan nói:

- Anh Sơn nói phải đó. Chúng ta về rồi vài tuần nữa sẽ lên.

Lan tế nhị bỏ đi chỗ khác để Tuyết và Sơn nói vài lời thương yêu. Nhưng Tuyết nghẹn ngào không nói nên lời, và cũng bẽn lẽn vì gần Sơn có một anh thương binh nãy giờ nằm nhìn Tuyết và Lan với đôi mắt buồn rầu, vì không có ai vào thăm. Sơn đã cho Tuyết và Lan biết anh ấy quê ở tận ngoài Bắc, chưa có thân nhân nào vào thăm cả.

Sơn dặn Tuyết:

- Em đừng lên thăm anh nữa. Hai bác không bằng lòng thì sao?

Tuyết nói:

- Em làm sao được thôi. Không việc gì đến anh. Anh nằm đây, em sao yên lòng được?

- Anh nằm đây còn yên hơn ra trận.

- Anh ráng ăn uống cho chóng khỏe rồi về nhà, chúng ta sẽ tính chuyện tương lai.

Sơn cau mày:

- Bao giờ anh về sẽ hay. Bây giờ em khoan nghĩ đến chuyện ấy đã.

- Tại sao anh lại nói thế? Anh không tin lòng em à? Chúng ta đã yêu nhau, đã hứa hẹn…

- Bây giờ tất cả đều khác rồi.

--&---

Tuyết và Lan ra về, lòng buồn rười rượi. Ra khỏi cửa viện quân y, Tuyết và Lan còn đứng lại nhìn vào bên trong một lúc lâu, mới chịu lên xe lam để về bến xe.

Ngồi trên xe, Tuyết nói với Lan:

- Tại sao Lan không chịu ở lại một đêm, ngày mai mình vào thăm anh Sơn nữa?

Lan nói:

- Anh tôi không muốn vậy. Ngày mai với ngày nay cũng vậy, đâu có gì khác.

Trên chiếc xe lam đầy khách, toàn là người đi thăm bệnh binh ra, nên họ dễ cảm thông nhau và câu chuyện nở ra một cách dễ dàng thân mật.

Một bà đã lớn tuổi hỏi Tuyết:

- Cô đi thăm anh?

Tuyết trả lời:

- Dạ không. Cháu đi thăm chồng sắp cưới.

Một thiếu nữ ngồi gần đó thở dài và lặp lại:

- Chồng sắp cưới...

Rồi cô ta hỏi:

- Anh ấy bị thương ra sao?

Tuyết nói:

- Cụt một chân, một chân đang băng, không biết ra sao…

Người đàn bà lúc nãy nói:

- Tội nghiệp chưa…

Một ông già ngồi ngoài nói:

- Con tôi cũng bị như vậy. Có phải trúng mìn không cô?

- Dạ chắc vậy.

Lan trả lời thay Tuyết, nên thiếu nữ kia liền hỏi Lan:

- Chị là gì của anh ấy?

- Em ruột.

Người đàn bà lớn tuổi liền nói:

- Còn chồng tôi thì bệnh, chứ không phải bị thương. Anh ấy đi bộ đội hai chục năm rồi.

Quay lại thiếu nữ ngồi bên, bà hỏi:

- Thế còn cô, cô đi thăm ai?

Mọi người quay lại nhìn thiếu nữ. Cô ta ăn mặc có vẻ tỉnh thành, quần tây bó sát, áo sơ mi thêu, tóc uốn ngắn và tay đeo vòng nhẫn, lại thêm đôi mắt kẻ đen và đôi môi tươi thắm. Cô trả lời không chút ngượng ngịu:

- Tôi đi thăm chồng. Anh ấy bị cụt một chân, mất một tay.

Cô ngừng lại, đôi mắt mơ màng nói tiếp:

- Thời buổi chiến tranh đừng nên cưới vợ, nếu mình biết phải đi bộ đội.

Ông già ngồi phía ngoài nói:

- Lúc này ai mà không phải đi. Đó là nghĩa vụ mà.

Thiếu nữ ấy nhìn Tuyết:

- Chị chưa phải là vợ, chị không thể hiểu nỗi tuyệt vọng của một người vợ trẻ có chồng là thương binh.

Tuyết nói:

- Chưa cưới hay cưới rồi cũng vậy. Đã yêu thương thì phải chung thủy.

Ông già khen:

- Cô nói như vậy rất phải.

Thiếu nữ kia nguýt Tuyết:

- Ở đó mà chung thủy! Chung thủy rồi làm sao sống?

Và thiếu nữ ấy đã nguyền rủa chiến tranh, kể ra không biết bao nhiêu trường hợp đau thương mà cô ta đã mắt thấy tai nghe.

Xe đến ngã tư Phú Nhuận, thiếu nữ ấy chào mọi người rồi xuống xe. Người đàn bà lớn tuổi nhìn theo:

- Hạng con gái ấy nay mai sẽ có chồng khác.

Ông già cũng nói:

- Đúng vậy.

Một thiếu phụ mặc chiếc áo xanh, nãy giờ ngồi im nghe mọi người chuyện trò, liền nói:

- Cũng không trách cô ấy được, cô ấy còn quá trẻ.

Một người đàn bà có vẻ quê mùa, tay dắt đứa bé lên năm tuổi, thở dài:

- Nhưng có vào quân y viện mới thấy mình còn may mắn hơn nhiều người. Bao nhiêu người hy sinh trên chiến trường thì sao?

Tuyết nói:

- Bác nói rất phải. Bác đi thăm ai?

Người đàn bà ấy nói:

- Con trai tôi. Nó đi bộ đội hai năm nay, đóng ở bên Campuchia, tỉnh nào tôi cũng không biết. Tháng trước nó bị thương được đưa về đây, tưởng chết, vậy mà bây giờ nó đã đi lại được. Thuốc men lúc này nhiều, thầy thuốc lại giỏi. May quá. Vài hôm nữa nó được xuất trại về nghỉ phép rồi mới vào đơn vị lại.

Nhìn Tuyết, bà ta nói:

- Cô đừng lo. Khi mở băng, cái chân của cậu ấy sẽ lành.

Thiếu phụ mặc áo xanh hỏi:

- Nhưng còn cái chân cụt?

Ông già nói:

- Thì chịu, người ta có thể làm chân giả.

Thiếu phụ mặc áo xanh thở dài. Ông già hỏi:

- Còn cô, cô đi thăm ai?

- Tôi đi thăm em trai tôi. Nó bị thương nằm đây gần bốn tháng nay rồi. Mấy tuần đầu, vợ nó lên thăm, nhưng rồi không biết đi đâu mất biệt, không vào thăm nữa.

Ông già nói:

- Chắc cô ấy bận con gái, và còn phải lo chạy nuôi con.

Thiếu phụ mặc áo xanh nói:

- Tôi viết thư về nhà hỏi thì cha mẹ tôi cho hay là mợ ấy không về quê, đi đâu luôn rồi. Vợ chồng chúng nó chỉ có hai đứa con. Cha mẹ tôi nuôi.

Ông già nói:

- Tội nghiệp chưa.

Lan hỏi:

- Thế chị ấy đi đâu rồi?

Người đàn bà có con cũng hỏi:

- Đi đâu vậy cô?

Thiếu phụ mặc áo xanh nói:

- Gần đây có người gặp mợ ấy. Đi bán bia ôm rồi.

Chú tài xế xe lam liền lên án:

- Đời bây giờ chuyện ấy xảy ra thường lắm. Tình nghĩa gì cái thời buổi này! Còn tiền, còn bạc thì còn chồng chồng, vợ vợ. Hết tiền, hết bạc, còn thêm bệnh hoạn thì đường ai nấy đi, ai chết mặc ai. Các ông bà, anh chị không biết đó, chứ trong xóm tôi nhiều gia đình tan nát cũng vì người vợ chạy theo vật chất…

Mọi người làm thinh nghe người tài xế kể dông dài những người đàn bà chạy theo đồng tiền. Tuyết và Lan có vẻ bực mình khi nghe người ta công kích người cùng phái. Cả hai thở phào khi xe đến bến.

Lan hỏi Tuyết:

- Bây giờ còn sớm, chị có định ghé chợ mua gì không?

Tuyết lắc đầu, vẻ mặt buồn so, khi nghĩ đến việc phải ra về, không còn vào thăm Sơn được nữa. Tuyết cằn nhằn:

- Ở lại vài hôm mà cũng không được.

Lan hiểu ý Tuyết, liền nói:

- Chị xin phép bác chỉ có một ngày. Bây giờ chị ở lại, bác làm sao khỏi trông? Huống chi anh Sơn cũng không muốn chị ở lại. Thôi về, chị ạ. Mình ở lại cũng không làm gì được cho anh Sơn, chỉ thêm bận bịu mà thôi.

Tuyết nói:

- Ít ra mình cũng phải vào thăm anh vài ba lần, chứ bây giờ về, biết đến bao giờ mới lên được nữa?

Từ lúc ấy, mặt Tuyết buồn hiu, Lan nói gì Tuyết cũng không trả lời. Cả hai mua vé xe để về nhà. Hình ảnh Sơn cứ hiện ra trong đầu óc Tuyết. Tuyết nghĩ:

- Anh ấy không tránh khỏi tàn tật, nhưng ta không vì thế mà bỏ rơi anh ấy. Số ta như vậy, ta đành chịu, trời kêu ai nấy dạ. Ta vất vả một chút nhưng tình nghĩa vẹn tròn. Đâu như những người khác cho thiên hạ đàm tiếu.

Lan thấy Tuyết có vẻ suy nghĩ thì hiểu lầm là đang băn khoăn về chuyện Sơn bị thương. Lan nói:

- Rồi đây anh Sơn sẽ là một gánh nặng cho gia đình, cha mẹ tôi chắc không khỏi buồn phiền.

Tuyết nói:

- Nhưng anh ấy còn là được. Biết bao nhiêu thanh niên đã hy sinh vì Tổ quốc. Người sống sót có tật nguyền chút ít cũng không sao.

Lan nghĩ:

- Chị Tuyết thương anh Sơn thật đấy. Thấy anh ấy như vậy mà chị không nản lòng. Nhưng giờ chị ấy chưa thấy sự tai hại. Sau này làm sao khỏi ăn năn?

Tuyết nói tiếp:

- Tôi có nghề, sau này tôi sẽ mở tiệm và lo cho anh Sơn. Tôi không thấy gì trở ngại cho chuyện hôn nhân của chúng tôi.

Lan kêu lên:

- Chị phải thực tế một chút, chị Tuyết à.

- Thực tế lắm chứ. Vì thực tế tôi mới nghĩ tới chuyện mở tiệm may. Một cái máy may có thể giúp tôi lo cho gia đình nuôi con cái. Tôi sẽ tậu một khoảng vườn để kiếm thêm rau cải, gà vịt…cho đỡ tiền chợ.

- Nhưng liệu hai bác bằng lòng không?

- Cha mẹ thương tôi lắm.

- Vì thương chị mà hai bác sẽ không nỡ để chị phải khổ.

Tuyết thở dài.

Bà Hương thấy Tuyết về nét mặt kém vui thì hỏi:

- Nó bị thương sao vậy con?

Tuyết nói:

- Anh ấy tỉnh táo lắm. Một chân bị cụt, một chân còn đang băng bó, may ra khỏi tật. Lan còn nói anh bị mất một bàn

Bà Hương kêu lên:

- Như thế là hết rồi, còn gì nữa?

Tuyết nói:

- Con định ở lại vài hôm để thăm nuôi anh Sơn, nhưng anh không cho con ở lại. Anh cũng không muốn con đi thăm. Anh bảo khi anh về quê hãy thăm. Đường xa đi lại phiền phức.

- Nó nói như vậy là biết điều. Trong cảnh này, nó không nên ép buộc hay đòi hỏi con cái gì hết.

Tuyết nhìn mẹ rồi nói:

- Nhưng con, con nghĩ rằng con có bổn phận thăm viếng và an ủi anh ấy.

- Chi vậy con?

- Mẹ không biết đó. Nhiều thương binh lắm. Người thì mất tay, kẻ mất chân. Nhưng họ vẫn vui vẻ chịu đựng. Con thấy cảnh ấy, con thương quá. Nhiều người gia đình ở xa khó đi thăm viếng, nên họ buồn và tủi mỗi khi thấy bạn cùng trại có người đi nuôi, mang quà bánh vào.

- Nhưng thằng Sơn có cha mẹ, em út đi thăm được rồi, việc gì đến con?

Tuyết không bằng lòng:

- Sao mẹ lại nói vậy? Dù sao thì con và anh ấy cũng đã yêu nhau. Hai bên cha mẹ đã đồng ý cho chúng con kết hôn. Nay anh ấy bị thương, nhưng một lời đã hứa con lẽ nào đổi ý? Người ta sẽ cho con là kẻ bạc tình.

- Cha mẹ đâu phủ nhận việc đã hứa gả con cho nó, nhưng là gả cho đứa khỏe mạnh, lành lặn, đâu có gả cho đứa tật nguyền, què quặt. Sau này ai lo cho con? Cha mẹ đâu có sống đời với con được?

Tuyết lấy khăn chậm nước mắt, rồi nhìn mẹ trách:

- Sao mẹ lại nghĩ như vậy? Con chỉ có thể yêu anh Sơn. Không kết hôn với anh Sơn, chắc con ở vậy suốt đời.

- Thà con ở vậy suốt đời, chứ cha mẹ không thể để con về làm vợ nó. Con không nghĩ đến sự chênh lệch à? Con đẹp đẽ như vầy mà đi bên một người chồng cụt chân? Mẹ thấy sao khó coi quá.

Tuyết khóc rấm rức:

- Con không thể phụ anh Sơn. Con còn muốn xin cha mẹ lên thành phố đi may để mỗi tuần có thể vào thăm anh ấy.

- Bộ con điên rồi sao?

- Con bình tĩnh lắm, đâu có điên khùng gì. Việc phải làm vậy mà mẹ nỡ cấm con.

- Phải chi con là vợ nó.

- Nhưng ở đây ai cũng biết con sắp làm vợ anh ấy. Chẳng lẽ bây giờ anh ấy bị thương, mẹ bắt con lại để gả cho người khác sao?

- Mẹ không làm như vậy.

- Thì sao mẹ lại cấm con không cho con thăm anh Sơn?

- Mẹ cấm con hồi nào? Cấm sao con đi thăm nó và bây giờ về đó.

- Nhưng mẹ bảo từ nay không cho con đi thăm nữa.

- Chính Sơn cũng nói như mẹ.

- Anh Sơn sở dĩ nói vậy là anh không muốn con khổ. Anh nói là do lòng tốt của anh, còn con mà làm thì con là người phụ bạc. Anh có quyền nói nhưng con không có quyền làm.

Bà Hương thấy nói không lại lý lẽ của Tuyết nên nói:

- Thì con cứ đợi ba con về rồi thưa với ba con.

- Con thưa với mẹ trước và con nhờ mẹ khi ba con phản đối thì xin giùm con.

- Con không biết đó chứ ba con là người rất dứt khoát về chuyện này.

Mà thật vậy, tối hôm ấy đi chơi về, ông Hương nói với Tuyết.

- Cha mẹ thương con lắm nên không nỡ làm trái ý con. Tuy vậy con cũng đã đi thăm nó để khỏi mang tiếng phụ tình. Thăm một lần như vậy là đủ rồi, từ nay con không nên đi nữa. Nó bị thương nặng lắm, ở đây ai cũng biết và tỏ ra thương hại con. Ông bà Võ nói với mọi người là giờ đây không dám nghĩ đến chuyện gì nữa, vì Sơn đã như vậy.

Tuyết bật lên khóc:

- Tại sao cha mẹ lại xử tệ với người ta như vậy? Con không thể phụ anh Sơn. Con đã là vợ chưa cưới của anh Sơn.

Ông Hương nói:

- Bộ con thương nó hơn cha mẹ sao?

- Nhưng cha mẹ đừng bắt con làm kẻ phụ tình chứ. Anh ấy còn nằm ở bệnh viện thì cha mẹ cũng nên cho phép con đi thăm anh ấy.

- Không! Cha cấm con.

Rồi mặc cho Tuyết khóc, ông Hương bỏ đi đánh cờ với mấy người bạn bên hàng xóm. Dỗ mãi Tuyết không chịu nín, bà Hương bực mình nói:

- Con cái đến nước này thì tao phải sợ!

Tuyết đã sống cả tuần trong đau khổ và nước mắt. Lúc nào nghĩ đến Sơn, Tuyết cũng khóc. Tuyết bỏ ăn, bỏ ngủ, bà Hương lo lắng xót xa nhưng ông Hương thì làm như dửng dưng không để ý. Ông nói với bà:

- Bà cứ để đó cho tôi. Rồi đâu cũng vào đó, thằng Sơn đã biết điều như vậy, chuyện gì mà lo? Để vài tuần nữa, lên thành phố thăm thằng Sơn, tôi sẽ nói chuyện với nó. Sau đó tôi sẽ cho con Tuyết đi thành phố. Thằng Sơn sẽ đuổi nó về cho bà xem.

Tuyết không ngờ ông Hương lại tính như vậy. Tuyết khóc đã, không thấy cha mẹ nao núng gì thì thay đổi chiến lược. Tuyết đi chơi suốt ngày, hết nhà này lại đến nhà khác, và Tuyết thường đến nhà ông bà Võ để gặp Lan và hỏi thăm tin tức của Sơn.

Ông bà Võ thương Tuyết vì sự chung thủy của Tuyết, nhưng ông bà cũng khuyên Tuyết nên nghe lời Sơn, đừng đi thăm thường, nên giữ gìn sức khỏe và nhất là nên nghe lời cha mẹ.

Tuyết vâng dạ, không nói gì. Nhưng mỗi khi gặp Lan, Tuyết thường nói:

- Tôi muốn trốn lên thành phố tìm chỗ làm để ngày ngày vào thăm anh Sơn. Cả tuần nay không ai vào thăm anh ấy cả.

Lan nói:

- Cảnh nhà tôi đơn chiếc quá. Cha mẹ tôi già yếu còn tôi thì bận việc bếp núc, chăn nuôi…Tôi đi một ngày là mẹ tôi vất vả một ngày. Anh Sơn biết rõ điều này, anh dặn đừng đi thăm thường, thật ra anh ấy nằm ở đó mình còn yên tâm hơn là anh ở ngoài mặt trận.

- Nhưng tôi vẫn thấy không yên lòng chút nào. Tôi khổ quá.

- Hai bác không cho phép chị đi thăm anh ấy nữa phải không?

- Làm sao cấm tôi được!

Lan khuyên:

- Chị không nên cãi lời hai bác. Về chuyện hôn nhân của chị và anh Sơn, từ nay cha mẹ tôi không dám có ý kiến gì nữa.

- Chị nói vậy nghĩa là sao?

- Nghĩa là cha mẹ tôi để cho hai bác tự ý muốn sao cũng được. Anh Sơn cũng đã nói vậy, giờ đây anh đã thành phế nhân, không xứng với chị nữa.

- Không, còn tôi nữa chi? Người ta phải tôn trọng quyết định của tôi. Tôi chỉ có thể yêu được một lần mà thôi!

Lan nhìn Tuyết đầy cảm mến:

- Tôi thương chị quá và cũng phục chị lắm. Có một người chị dâu như chị, thật là một sự hãnh diện cho tôi. Nhưng tôi nghĩ hai bác sẽ không cho chị làm vậy.

Tuyết nói:

- Rồi chị sẽ thấy.

- Anh Sơn mà biết chị có ý định bỏ nhà lên thành phố ở thì anh sẽ buồn lắm. Hai bác có thể hiểu lầm. Tội nghiệp anh ấy. Chị đừng đi đâu hết, chị phải ở đây đợi anh Sơn về. Dù sao thì cũng phải chờ anh Sơn ra khỏi Quân y viện đã chứ.

- Biết đến lúc nào anh Sơn mới xuất viện? Tôi thì ruột gan như đốt, đứng ngồi không yên.

- Chị nên bình tĩnh. Anh Sơn hiện giờ chỉ nằm chờ ngày ra khỏi viện về nhà.

- Nhưng nằm ở Quân y viện buồn lắm! Chị không thấy mấy anh thương binh người miền Trung hay miền Bắc à?

- Thì đã có chúng tôi đi thăm. Chị hãy yên lòng. Điều cần nhất, chị đừng để hai bác phiền chị, rồi ngờ vực chúng tôi theo dụ dỗ chị. Đừng để hai bác tưởng anh Sơn ích kỷ, đã tàn tật như vậy mà không chịu buông tha chị.

Tuyết nói:

- Lan nói rất phải, tôi sẽ nghe lời Lan.

Hai tuần, rồi ba tuần trôi qua, Tuyết chờ tin của Sơn. Tuyết đã viết cho Sơn mấy bức thư, nhưng không biết làm sao gửi. Bỗng ông Hương trong bữa cơm đã nói với bà Hương trước mặt Tuyết:

- Ngày mai tôi lên thành phố thăm thằng Sơn.

Đôi mắt Tuyết sáng lên, Tuyết vội vàng hỏi:

- Bà đi thăm anh Sơn à. Cho con đi với.

Ông Hương nói:

- Ba đi một mình. Con đừng tưởng ba không biết chỗ.

Tuyết năn nỉ:

- Ba cho con đi với. Lâu quá con chưa đi thăm anh Sơn, không biết anh đã khỏe chưa.

Lời lẽ của Tuyết thật đáng cảm động, nhưng ông Hương lại nhìn bà Hương rồi lắc đầu:

- Ba không hiểu sao con lại quan tâm đến thằng Sơn như vậy. Ba đi thăm nó là được rồi. Gặp nó và thấy tận mắt nó bệnh hoạn tật nguyền ra sao rồi mới tính được.

Bà Hương nói:

- Ba con đi thăm được rồi, như vậy là tử tế lắm, ai phiền trách mình được. Con cái họ mà họ đã đi thăm chưa? Chỉ có một mình con Lan đi mà thôi. Nó mới lên có hai lần.

Tuyết nói:

- Ba đi, con xin đi theo, đâu phải con đòi đi một mình. Ba mẹ nên cho con đi.

Tuyết năn nỉ thế mấy, ông Hương cũng không cho Tuyết đi, vì thế Tuyết buồn bã nằm khóc, không đi mua quà bánh gì để gởi cho Sơn hết.

Tuyết nghĩ:

- Khi nào Lan đi thì ta gửi quà, gửi thư. Ta gửi cho ba ta, chắc gì thư đến tay Sơn.