Có lẽ nhiều người đã từng đọc qua, hay xem cải lương, hồ quảng... truyện cổ tích này. Với tôi, đó là cuốn truyện đầu tiên trong đời cầm trên tay và có thể tự đọc một mình dù chỉ là truyện tranh. Lần đầu được biết thú đọc sách nên tôi mê mệt, nghiền ngẫm tới lui không biết bao nhiêu lần, gần như thuộc lòng.

.

Phạm Công – Cúc Hoa vốn là một truyện thơ chữ Nôm trong văn học Việt Nam. Truyện thơ này gồm 4.610 câu thơ lục bát, xuất hiện khoảng từ giữa thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19. Đây là một trong những truyện thơ Nôm có số lượng câu nhiều nhất. Từ trước đến nay, tác giả của Phạm Công-Cúc Hoa vẫn bị coi là khuyết danh. Đến tận cuối năm 2009, qua một bản in khắc gỗ, người ta mới có cơ sở để xác định tác giả truyện thơ này là Dương Minh Đức Thị.

Nội dung:

Phạm Công là chàng trai con nhà nghèo, phải đi làm công để nuôi bố mẹ. Cha chết, Phạm Công phải đi ăn mày để tiếp tục phụng dưỡng mẹ đến khi mẹ chết. Là người hiếu học, Phạm Công xin thụ giáo Quỷ Cốc tiên sinh. Ở đây, Phạm Công được Cúc Hoa là bạn đồng môn, cũng là con gái của tri phủ, yêu thương. Hai người cưới nhau, khi Cúc Hoa có thai thì Phạm Công lên kinh thành ứng thi. Phạm Công đã gặp nhiều gian truân khổ ải, bị quốc vương các nước khác ép lấy công chúa nhưng Phạm Công đều từ chối. Nhờ công chúa nước Trịnh nhân hậu, Phạm Công được trở về quê hương làm nguyên soái, đoàn tụ cùng Cúc Hoa, họ có hai con là Nghi Xuân và Tiến Lực. Cúc Hoa lại không may qua đời. Phạm Công tái giá với Tào Thị và phải đi trấn thủ ngoài biên ải. Tào Thị ở nhà ngoại tình, hành hạ, ngược đãi Nghi Xuân và Tấn Lực. Thị cùng người tình bàn mưu giết hại hai con chồng, khiến hai đứa phải trốn khỏi nhà đi ăn xin.Trong một đêm, Cúc Hoa từ cõi âm hiện về gặp hai con và gửi thư tin cho Phạm Công biết. Sau ba năm trấn thủ, Phạm Công trở về đuổi Tào Thị đi. Tào Thị sau đó bị sét đánh chết. Được công chúa Xuân Dung nước Trịnh, Tề Thiên Đại Thánh và Diêm Vương giúp đỡ, Phạm Công xuống được âm ti và tìm được vợ. Cúc Hoa được tái sinh, trở lại dương thế với chồng con. Phạm Công cũng được vua Trịnh gả công chúa Xuân Dung và nhường ngôi vua.

….

Gần nhà tôi có con bé cũng mới biết đọc và nghiền Phạm Công Cúc Hoa ghê gớm, nên hai đứa tâm đầu ý hợp giả làm Nghi Xuân và Tấn Lực tự biên tự diễn đoạn hai chị em mồ côi mẹ bị dì ghẻ hành hạ phải bỏ nhà ra đi, được mẹ Cúc Hoa hiện hồn về bắt chí. Mỗi lần tới đoạn đó là nước mắt chỉ chực trào ra mặc dù… đã biết trước rồi!

Một hôm tôi đang đứng lớ ngớ trước ngõ, bỗng nghe tiếng trống “Cắc tùng tùng…” nổi lên, rồi một chiếc xích lô đi tới. Mắt tôi như nhòa đi vì tấm bảng khá lớn trước xe: Có đoàn hát nào đó đang diễn tuồng Phạm Công Cúc Hoa và cho xe đi đánh trống quảng cáo. Xe chạy ngang qua, tôi bỗng như bị ma nhập co giò chạy theo như thể chiếc xích lô đang chở Phạm Công và Cúc Hoa của tôi trên đó không bằng!

Thấy có thằng bé chạy theo, chiếc xích lô dừng lại. Anh đánh trống xuống hỏi chuyện chi? Tôi cũng đâu biết chuyện chi! Chỉ tay vô tấm bảng nói: “Em đọc truyện ni rồi đó anh!”. Anh cười vỗ đầu tôi “Giỏi hè. Nhỏ ri mà biết đọc rồi. Nhưng mà đi coi hát mới hay. Về nói ba mạ tối ni dẫn đi coi nghe” Tôi dạ dạ chứ cũng biết chắc là sẽ không được. Hic!

Chiếc xích lô đi tiếp. Tiếng trống nhỏ dần như nhắn lời nàng Cúc Hoa chia tay vớí thằng bé đứng ngẩn ngơ tiếc nuối bên đường.

./.

ThaiNC